هزینه‌های دل بریدن

سهراب ـ الف ۲۸ سال دارد و دوست دارد تجربه‌اش را در اختیار جوانان دیگر بگذارد تا طعم این تجربه تلخ را نچشند.
او می‌گوید: علت اصلی طلاقم را در اصل نداشتن آموزش قبل از ازدواج و درنتیجه ناآشنایی به خصوصیات و سازگاری با همسر و بی‌تجربگی خودم می‌دانم. سهراب از وضع دادگاه‌های خانواده تاسف می‌خورد و می‌گوید: وقتی پایت به دادگاه خانواده می‌رسد می‌بینی​چقدر شبیه فضای عروسی است. همه دارند تلاش می‌کنند صرفه بیشتری ببرند و کلی پول خرج می‌کنند که حرف خودشان را به کرسی بنشانند. مقداری می‌گیرند و مقداری می‌دهند اما این بار برای جدایی. انگار نه انگار که چندی پیش همه این جد و جهد را برای به هم رسیدن می‌کرده‌اند و یادشان نمی‌آید آن روز اگر وصلت سر نمی‌گرفت چقدر برایشان ناگوار بود.
وی به خانواده‌ها توصیه می‌کند​ وارد این بازی دو سر باخت و این تلاش بی‌فایده نشوند و به جای تمام تلاش‌های زائدی که برای ازدواج و کم نیاوردن و بعد طلاق و کم نیاوردن می‌کنند، کمی برای آمادگی و مشاوره قبل از ازدواج هزینه کنند و زمان مناسبی را برای آشنایی با همسر آینده و خانواده‌اش صرف کنند و سعی کنند شخص مورد نظرشان را به‌طور کامل بشناسند.

زیر ذره‌بین همسر

نادره ۲۴ ساله را می‌توان یک پاک باخته تمام عیار دانست. او چهار سال پیش با عشقی سوزان و در مقابل مخالفت همه خانواده دل به زندگی با همسرش سپرد. او که معتاد بود نادره را بهتر از خودش می‌دید و سوءظن او وقتی می‌دید با اقوامش تلفنی حرف می‌زند بیشتر می‌شد. اول محدود کردن بود و بعد کم کم زندانی کردن و کتک زدن‌ها شروع شد. اولین باری که نادره زیر کتک او از حال رفت معلوم شد باردار است و مدتی خشونت همسرش کاهش یافت اما خیلی زود دوباره همه چیز مثل اول شد. نادره کم کم چیزی از عشقش باقی نماند تا این‌که یک روز به خانه برگشت و طلاق خواست. اثبات عسر و حرج و نبود امنیت با نشان دادن علائم کتک‌ها به پزشکی قانونی کار سختی نبود اما او نمی‌توانست حضانت کودکش و مهریه‌اش را از همسرش بگیرد و فقط وقتی همه را بخشید توانست یک جدایی توافقی و سریع داشته باشد.
طبق نتایج بررسی که سال ۹۰ روی هزار پرونده طلاق در دادگاه‌های جنوب شرق و شمال غرب تهران صورت گرفته، فقر مهارت‌های ارتباطی علت ۴۰ تا ۴۵ درصد طلاق هاست. دومین علت، نبود‌تناسب خصوصیات شخصیتی دختر و پسر است. به‌طور مثال مرد برونگرا نمی‌تواند با زن درونگرا زندگی خوبی داشته باشد. سومین علت، اختلافات بالینی افسردگی، اضطراب و وسواس‌هاست. چهارمین علت مباحث اقتصادی است. مشکلات جنسی هم نقش مهمی در طلاق‌ها دارد. از سوی دیگر رفتارهای پرخطر مانند اعتیاد و دخالت‌های والدین از دیگر عوامل طلاق است.
کار‌شناسان در این زمینه اعتقاد دارند، استفاده از مشاوره‌های قبل از ازدواج می‌تواند نقش مهمی در کاهش آمار طلاق داشته باشد. در این جلسات به ریزبینی و باریک بینی زنان و مردان توجه می‌شود.

حقایق تلخ

اگر به حقایق آماری نگاهی بیندازیم می‌بینیم ​ خانواده ایرانی در حال رویارویی با شکست مکرر است و پایداری خانواده‌ها کاهش یافته است. سال ۹۱ بحرانی‌ترین سال از نظر ازدواج و سال ۹۰ بحرانی‌ترین سال طلاق طی هشت سال گذشته بوده است. کاهش ۱۰۰ هزار مورد ازدواج طی دو سال موید این وضع است.
سال ۹۰ در ازای هر ۵/۶ ازدواج یک طلاق و سال ۹۱ در ازای هر ۲/۵ ازدواج، یک طلاق به ثبت رسیده بود. این موضوع نگران‌کننده نشان می‌دهد​ ثبات خانوادگی، با مشکل جدی روبه‌رو شده است. آمارهای رسمی نیز حکایت از طلاق روزانه ۳۸۱ زوج در کشور دارد. یعنی هر ساعت ۱۶ زوج در ایران از یکدیگر جدا می‌شوند.
در مجموع میانگین سنی طلاق در مردان ۳۶ سال و در زنان ۳۲ سال اعلام شده است. همچنین بر اثر این آمار بیشترین طلاق‌ها در یک سال اول زندگی زوج‌ها رخ می‌دهد. این واقعیات نشان می‌دهد اگر کسانی از ترس مسئولیت‌پذیری بگذرند و پا به دوران ازدواج بگذارند هنوز باید سد دیگری را بشکنند و آن ارتباط است. صرف این‌که دو نفر با هم ازدواج کرده باشند ضامن ارتباط درست و عمیق آن دو نیست.
زهرا توکلی، کار‌شناس ارشد روان​‌شناسی و مشاور معتقد است:‌گاه ازدواج‌ها براثر تمایلات جنسی، هیجانات نوجوانانه و فقدان بلوغ روانی و فکری صورت می‌گیرد و وقتی دختر و پسر با هم تنها می‌شوند و دنیای جدیدی را می‌بینند که اصلا هم شوخی ندارد، پا پس می‌کشند و کلا از ازدواج پشیمان می‌شوند. آن‌ها گاهی نمی‌توانند از تنوع و آزادی دوران تجرد خود دست بکشند و دیگر نمی‌توانند دردانه مامان و بابا باشند. در زندگی واقعی هرچه می‌خواهی‌‌ همان موقع فراهم نمی‌شود و باید برای آن سخت تلاش کنی. گاهی بازگشت به دوران بی‌تعهد دوستی، شیرین‌تر به نظر می‌رسد و همه این افکار و رفتار‌ها می‌تواند دوام زندگی زناشویی را تهدید کند.

طلاق با شما چه می‌کند؟

طلاق شبیه مرگ است اما مرگی دنباله‌دار. مرگی که به صورت نمادی منفی در ذهن شما می‌ماند و هر روز می‌تواند کمی از زندگیتان را با خود ببرد. اگر شما به آن تن دهید می‌تواند افسرده و آشفته‌تان سازد و فرزندانتان را طعمه گزند خود کند. می‌تواند شما را بدبین و وسواسی کند و فرصت زندگی زناشویی مجدد را از شما بگیرد.
تحقیقات نشان می‌دهد​ ازدواج‌هایی که به طلاق منجر می‌شوند، کاهش شدیدی در اعتماد به نفس اعضای خانواده به‌وجود می‌آورد. چنین کمبودی می‌تواند ماهیتی اجتماعی، روانی یا جسمی باشد.
کاهش اعتماد به نفس در نتیجه طلاق منشأ مهم اختلالات اعضای خانواده در حین و بعد از طلاق است. در این تحقیق همچنین مشخص شد نه تنها طلاق سطح اعتماد اعضای ‌خانواده را کاهش می‌دهد بلکه باعث می‌شود یکی از همسران یا هر دو به طور قابل ملاحظه‌ای احساس پوچی کنند. این تحقیق مدلی را نشان می‌دهد که در آن افراد از هم جدا شده به‌علت کاهش اعتماد محتاج همیاری و کمک هستند. گذشته از این، طلاق پدیده‌ای است که بر تمامی جوانب جمعیت یک جامعه اثر می‌گذارد، زیرا از طرفی بر کمیت جمعیت اثر می‌نهد، ‌ یعنی واحد مشروع و اساسی تولید مثل یعنی خانواده را از هم می‌پاشد، از طرف دیگر بر کیفیت جمعیت نیز اثر می‌گذارد، زیرا موجب می‌شود فرزندانی محروم از نعمت‌های خانواده تحویل جامعه گردند که احتمالا فاقد سلامت کافی روانی در احراز مقام شهروندی یک جامعه‌اند. بنابراین آسیب اجتماعی ناشی از این اقدام نه تنها متوجه اعضای خانواده، بلکه متوجه کل جامعه و نسل آینده است.

کنکور زندگی

اغلب ما برای ورود به یک مقطع تحصیلی جدید تلاش و ممارست بسیار کرده‌ایم. کنکور دانشگاه که خود امری مثال زدنی است. اما چرا هیچ به فکر آماده‌سازی خود برای خانواده دار شدن نیستیم.
زهرا توکلی، روان​‌شناس و مشاور توصیه می‌کند قبل از ورود به آزمون بزرگی چون زندگی مشترک که مسئولیت‌های بزرگ همسری و مادری و پدری را با خود به همراه می‌آورد خود را بخوبی آماده سازید.
وی می‌افزاید: این آمادگی اندوختن تجربه در مهارت‌های زندگی، کسب یک شغل پایدار و از همه مهم​‌تر مهارت گفت‌وگو و حل مساله را می‌طلبد و کسی که می‌خواهد زندگی مشترک را بپذیرد باید پیش از همه آماده فداکاری و پذیرش دیگران باشد. با چنین آمادگی​ای، خطر طلاق به حد اقل می‌رسد.

>> ماندانا ملاعلی/ چاردیواری/ جام جم