بازی‌های رایانه‌ای همیشه هم بد نیستند

پیش از این قدرت غیرقابل انکار بازی‌ها در تشویق کودکان به خوردن و تغذیه سالم، کمک به نوجوانان در افزایش فعالیت‌های مغزی و حتی مواجهه با مشکلاتی نظیر فقر و تغییرات آب‌وهوایی به اثبات رسیده است.

بیشتر آمریکایی‌ها در نظرسنجی که اخیرا توسط بنیاد هریس انجام شده معتقدند که بین بازی‌های ویدئویی و رفتار خشونت‌آمیز افراد رابطه‌ای وجود دارد. جو بایدن معاون ریاست جمهوری ایالات متحده بتازگی در جلسه‌ای که در کاخ سفید و پس از حادثه خشونت‌بار مدرسه سندی هوک که طی آن فردی روی 20 کودک و 6 بزرگسال آتش گشوده بود، برگزار شد دستور داد تا در زمینه تاثیر بازی‌های ویدئویی روی کاربران تحقیقات بیشتری انجام شود، اما بسیاری از پژوهشگران معتقدند شواهد اندکی وجود دارد که ثابت می‌کند بازی‌های رایانه‌ای کاربران را به سمت خشونت سوق می‌دهد و در عوض به تاثیرات مثبت بازی‌های دیجیتالی اشاره دارند.

جیسون الایر یکی از متخصصان دانشگاه کارولینای شمالی می‌گوید: بازی‌های ویدئویی می‌توانند اثرات مثبت زیادی مخصوصا در زمینه‌های روانی داشته باشند. ما در تحقیقات‌مان روی درک و یادگیری ناشی از اثر بازی‌ها تمرکز کرده‌‌ایم و در تلاشیم تا مکانیزم‌های دقیقی مانند تاثیر بر زمان واکنش و حافظه کاربران را درک کنیم.

اشاره الیر به تحقیقاتی است که اخیرا روی چند نوجوان علاقه‌مند به بازی‌های دیجیتالی انجام داده و نتایج این تحقیق نشان می‌دهد این نوجوانان نسبت به جوانانی که علاقه‌ای به انجام بازی‌های دیجیتالی ندارند از بلوغ و سلامت عاطفی نسبتا بیشتری برخوردارند. هرچند این تحقیق به رابطه علت و معلولی مشخصی اشاره نمی‌کند، اما الایر نسبت به یافتن رابطه معنادار خوشبین است.

الایر معتقد است اگرچه افراط کاربران در انجام بازی‌های دیجیتالی باعث بدنامی آنها شده اما مقصر دانستن آنها در بروز برخی ناهنجاری‌های اجتماعی کمی ساده‌انگارانه به‌نظر می‌رسد. البته اگر به عنوان یک متخصص منکر اثر منفی بازی‌های ویدئویی باشم بسیار ریاکارانه است، اما این را هم باید بگویم که هنوز هیچ دلیلی وجود ندارد که نشان دهد انجام بازی‌های خشونت‌آمیز ممکن است شما را درگیر رفتار خشونت‌آمیز کند.

یک بازی برای میوه خوردن

شرکت‌های بزرگ تولید بازی‌های رایانه‌ای و ویدئویی و همچنین توسعه‌دهندگان مستقل، بازی‌های دیجیتالی را با هدف ترویج مهارت‌های مثبت و عادات خوب تولید کرده‌اند. به‌عنوان مثال دِنیس آی دانشجوی دانشگاه نورث وسترن با هدف تشویق کودکان به خوردن میوه و سبزیجات و جلوگیری از چاقی، یک بازی ویدئویی به‌نام jive health مخصوص تلفن‌های همراه طراحی کرده است. در این بازی کودکان برای شخصیت‌های حیوانی بازی سیب و دیگر میوه‌ها را پیدا کرده و برای رفتن به مرحله بعد باید عکسی از غذاهای زندگی واقعی را ارائه کنند.

آی که تیمش برنده جایزه ابتکارات چالشی در همایش دانشمندان جوان کنگره «آمریکای سالم» شده معتقد است که نمی‌توان فقط با پند و موعظه کودکان را به سمت تغذیه سالم سوق داد. بچه‌ها این بازی را با علاقه دنبال می‌کنند و این موضوع نشان‌دهنده آینده روشن چنین بازی‌هایی است.

حتی بازی‌های بسیار انتقاد برانگیز شلیک و تیراندازی می‌توانند روی دیگری داشته باشند. مطالعات محققان دانشگاه تورنتو نشان می‌دهد انجام بازی‌های تیراندازی و رانندگی حتی برای مدت زمان کوتاه منجر به بهبود توانایی کاربر در جستجوی اهداف پنهان می‌شود.

«لان اسپنس» معتقد است که این مهارت‌های بصری می‌توانند بسیار مفید باشند. مهارت‌های بصری می‌توانند در بررسی اسباب و اثاثیه منزل، مطالعه عکس MRI و اشعه ایکس، تفسیر تصاویر ماهواره ای، کشف استتار و حتی تشخیص یک چهره آشنا در میان انبوه جمعیت لازم و ضروری باشند.

پژوهشگران بیمارستان کودکان بوستون طی گزارشی اعلام کرده‌اند که یک بازی می‌تواند به کودکان مبتلا به مشکلات عصبی در کنترل احساساتشان کمک کند. در این بازی فرد به سمت مواضع دشمن شلیک کرده و از شلیک به خودی‌ها منع می‌شود.

در این بازی چنانچه ضربان قلب کاربر از حد خاصی بالاتر برود فرد قادر به تیراندازی نخواهد بود.بنابر این مهارت حفظ آرامش در کاربر تقویت می‌شود. همچنین دانشجویان دانشگاه کالیفرنیای جنوبی یک بازی به‌نام «دارفور در حال مرگ» طراحی کرده‌اند تا به‌وسیله آن آگاهی کاربر نسبت به بحران نوع دوستی افزایش یابد. مطالعاتی که سال 2004 انجام شد نشان می‌داد جراحانی که بازی‌های رایانه‌ای انجام می‌دهند کمتر از دیگر جراحان مرتکب خطا می‌شوند که احتمالا در نتیجه افزایش تاثیر مثبت بازی‌ها در ایجاد تمرکز و همبستگی ذهنی است.

«کری هیتر» عضو آزمایشگاه تحقیقات در خصوص اثر بازی‌ها بر آموزش و سرگرمی دانشگاه میشیگان می‌گوید: راه‌های بسیاری برای تاثیرگذاری مثبت بازی‌ها وجود دارد و واضح است که یکی از این راه‌ها آموزش آگاهی محور است.

هیتر که یکی از شرکت‌کنندگان در جلسه کاخ سفید بود اذعان دارد که بازی‌های انجام شده در آزمایشگاه او کمک‌های زیادی به آموزش اهمیت بهداشت، ناهنجاری‌های پزشکی و آلودگی هوا داشته اما همچنان گاهی اوقات نتایج ناخواسته‌ای نیز به بار آورده است.

به‌عنوان مثال آنها دانشجوی چینی داشتند که پس از بازی تامب رایدر مشتاق به یادگیری زبان انگلیسی شد. پروفسور مگی سیف‌النصر از دانشگاه نورث وسترن معتقد است برخی بازی‌های رایانه‌ای باعث ارتقای قدرت تفکر می‌شود؛ از این رو بویژه برای سالمندان بسیار مفید است.

spacemart / مترجم: آتنا حسن‌آبادی