تماشا؛ شبکه سریال‌ های درخواستی

کامبیزرضا اخوان‌صفا، مدیر شبکه تماشا پیش از مدیریت این شبکه، مسئولیت‌های متعددی در تلویزیون داشته است.

او که در رشته کارگردانی از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران فارغ‌التحصیل شده، از سال 1368 با سازمان صداوسیما همکاری دارد. اخوان پیش از آن که تهیه‌کنندگی در تلویزیون را تجربه کند به عنوان کارشناس برنامه‌های خارجی در شبکه یک مشغول به کار بود سپس به عنوان تهیه‌کننده، برنامه‌هایی چون «هنر هفتم» را تهیه کرد که اولین برنامه سینمایی تلویزیون بعد از انقلاب بود.

اخوان بعد از ساخت چند برنامه ترکیبی برای شبکه‌های یک و جام‌جم، چند برنامه مستند برای شبکه یک ساخت که از میان آنها می‌توان به مستند «تمرکز، تواضع، افتخار» اشاره کرد که جوایز متعددی را از آن اخوان کرد.

وی سال 1384 مدیریت تامین برنامه شبکه یک را به عهده گرفت و سال 91 قائم‌مقام شبکه یک شد و از بهمن 1391 نیز جزو کسانی بود که در راه‌اندازی شبکه تماشا نقش داشت.

اخوان هم‌اکنون شبکه تماشا را شبکه درام تلویزیونی در ایران ارزیابی می‌کند و معتقد است همه چیز در این شبکه به خواست مخاطب بستگی دارد. درباره شبکه تماشا و اهداف و برنامه‌هایش با اخوان به گفت‌وگو نشستیم.

تلویزیون پیش از شبکه تماشا، شبکه آی‌فیلم را تاسیس کرده و تقریبا همه شبکه‌های سراسری هم سریال نمایش می‌دهند، با این وصف چه نیازی باعث شد شبکه تماشا راه‌اندازی شود؟

من از زمانی همکاری‌ام را با سازمان صداوسیما شروع کردم که که تلویزیون، دو شبکه بیشتر نداشت و این دو شبکه هم 24 ساعته نبودند. برنامه‌های این شبکه‌ها حوالی ساعت 23 تمام می‌شد و هنر هفتم اولین برنامه‌ای بود که پنجشنبه‌ها تا حدود ساعت 12 شب یعنی تا دیروقت پخش می‌شد تا این که از دهه 70 توسعه کمی و کیفی در صداوسیما شروع شد و در زمان آقای ضرغامی این توسعه سرعت گرفت.

در این دوره ابتدا تعداد شبکه‌های تلویزیون افزایش پیدا کرد و در ادامه کیفیت و تعداد برنامه‌های تلویزیونی رشد کرد. در نتیجه در همین دوران شبکه‌های تخصصی هم شکل گرفتند که از آن جمله می‌توان به شبکه‌های آموزش و مستند اشاره کرد. شبکه‌های تخصصی به این دلیل راه‌اندازی شدند که در حوزه‌های تخصصی برنامه‌های زیادی تولید می‌شد. توسعه کمی برنامه‌های تلویزیون در همه حوزه‌ها آغاز شد. از برنامه‌های مستند گرفته تا برنامه‌های نمایشی ازجمله سریال‌. نتیجه منطقی توسعه کمی و کیفی ایجاد یا تولد شبکه‌های تخصصی بود.

یعنی شبکه تماشا راه‌اندازی شد تا از سریال‌هایی که در تلویزیون ساخته شده، استفاده بیشتری شود؟

تلویزیون قابلیت تولید برنامه‌های زیادی را دارد. متخصصان، دانش‌آموختگان و هنرمندان زیادی ازجمله بازیگر، نویسنده، کارگردان و برنامه‌سازان خارج از سازمان نیز با تلویزیون همکاری می‌کنند که همه اینها به تولید انبوهی از آثار دیدنی و ارزشمند منجر شده است. در نتیجه شبکه‌های تخصصی راه‌اندازی شدند، چون زیرساخت‌ها آماده بود.

مثلا وقتی حجم قابل توجهی برنامه مستند در شبکه‌های مختلف سیما تولید می‌شود، نشان می‌دهد تعداد مستندسازان زیاد است، پس نتیجه می‌گیریم که می‌شود یک شبکه تخصصی برای تولیدات مستند ایجاد کرد تا مخاطب بتواند برنامه‌های مورد علاقه‌اش را ببیند و لذت ببرد.

این قاعده در مورد شبکه تماشا هم صدق می‌کرد؟

من قبل از این که مدیر شبکه تماشا باشم در جلسات مختلفی که پیش از راه‌اندازی این شبکه تشکیل می‌شد، حضور داشتم. آقای دارابی در این جلسات می‌گفتند در حال حاضر قابلیت تولید آثار نمایشی در کشورمان که بیشتر هم در صداوسیما متمرکز شده، بسیار زیاد است. تعداد زیادی از متخصص کارآزموده و مجرب در زمینه ساخت سریال در کشورمان تربیت شده و حالا سریال‌سازی به میزانی رشد کرده که باید این تولیدات را در یک قاب جدید دوباره به نمایش گذاشت. نمایش دوباره سریال‌های متعدد، متنوع و ارزشمندی که در تمام این سال‌ها در تلویزیون تولید شده‌اند و نیز آثاری که تلویزیون خریده و دوبله کرده، از مهم‌ترین دلایل شکل‌گیری شبکه تماشا بود.

بنابراین می‌توان گفت شبکه تماشا و شبکه‌های تخصصی تلویزیون برای بهره‌برداری از امکانات و داشته‌های تلویزیون راه‌اندازی شده‌اند؟

البته قبل از هر چیز خواست و نظر مخاطب اهمیت دارد، اما نمی‌توان این نکته را هم ندیده گرفت که نیروهای زیادی در حوزه‌های مختلف جذب سازمان صداوسیما شدند، آموزش دیدند و با امکانات سازمان آثار ارزشمندی ساختند که تولید آنها بدون هزینه نبوده است. بنابراین معاونت سیما به این نتیجه رسید که نتیجه عملکرد بخش‌های مختلف تلویزیون را در شبکه‌های مجزا به نمایش بگذارد. واقعیت این است هر کدام از این آثار با بودجه‌ای تقریبا بالا تولید شده‌اند و مقرون به صرفه نیست که فقط یک بار پخش شوند و اصلا برای یک بار پخش هم تولید نشده‌اند. پس باید از قابلیت آنها بیشتر استفاده شود. توسعه تلویزیون باید به شکل‌گیری شبکه‌های تخصصی منتهی می‌شد و این امر اجتناب‌ناپذیر بود.

شبکه تماشا مدتی است کارش را آغاز کرده و سریال‌هایی را به نمایش می‌گذارد که قبلا از دیگر شبکه‌های تلویزیون پخش شده‌اند؛ بنابراین این سوال ایجاد می‌شود که شما الان دقیقا چه چیزی را مدیریت می‌کنید؟

هر شبکه‌ای چه برنامه‌هایش تولیدی باشد چه تامینی، منابعی در اختیار دارد و آدابی برای نمایش آنها در نظر می‌گیرد؛ آدابی مثل گرافیک، یونیفورم شبکه، تیزر، میان برنامه، اعلام برنامه، جدول پخش، جانمایی برنامه‌ها، آرایش آنها با میان برنامه، وله و آرم استیشن و ترتیبات فنی و... همه شبکه‌ها حتی اگر برنامه‌هایشان تکراری باشد این بخش‌ها را دارند.

بجز این موارد، تامینی بودن برنامه‌های یک شبکه به این معنا نیست که چیزی برای مدیریت وجود ندارد. برخی از سریال‌هایی که از شبکه تماشا پخش می‌شوند سال‌ها پیش تولید شده‌اند، مثلا سریال پوآرو که این روزها در حال پخش است، 15 سال پیش خریداری شده است؛ زمانی که من کارشناس برنامه‌های خارجی بودم قسمت‌های زیادی از آن را خودم برای خرید انتخاب کرده‌ام. این سریال با امکانات و تجهیزات فنی آن زمان ساخته شده و 15 سال هم در آرشیو مانده است. پوآرویی که این روزها از شبکه تماشا می‌بینید دیگر آن پوآرو نیست؛ همه قسمت‌های آن اصلاح و صداگذاری شده است. تمام سریال‌های بخش خارجی مثل سریال سال‌های دور از خانه یا همان اوشین که قرار است بزودی از شبکه تماشا پخش شود، هم اصلاح و صداگذاری می‌شوند. برخی از آنها فرمت‌هایی دارند که شاید حالا کاملا منسوخ شده باشد. آن زمان همه سریال‌ها روی نوارهای ویدئویی فیزیکی ضبط می‌شدند و طبیعی است که دچار افت کیفیت می‌شوند و چون دوبله این فیلم‌ها برای مردم خاطره‌انگیز است، همان صدای قدیمی را روی سریال‌ها استفاده می‌کنیم.

بنابراین سریال‌هایی که نمایش می‌دهید مستقیما از آرشیو به پخش نمی‌رسند؟

در حال حاضر در شبکه تماشا، سریال‌های خارجی که قبلا از تلویزیون پخش شده‌اند، دو مرحله خیلی مهم را پشت‌سر می‌گذارند؛ اول تصاویر اچی دی و با کیفیت همه آنها تهیه می‌شود و بعد صدای قبلی سریال با همان دوبله‌های قدیمی روی تصاویر جدید، صداگذاری می‌شود. چون مردم از این صداها خاطره دارند و بهتر است آنها را دوباره دوبله نکنیم. همین است که شما بسادگی با یک دستگاه ستاپ‌باکس می‌توانید این سریال‌ها را تماشا کنید. اگر هانیکو را تماشا می‌کنید و می‌بینید صداها همان صداهای خاطره‌انگیز قدیمی است و تصاویر شفاف و درخشان، به خاطر دستگاه ستاپ‌باکس نیست؛ به خاطر کاریست که اینجا انجام می‌شود.

در مورد سریال‌های ایرانی هم قبل از هر اقدامی تصاویر سریال مرمت می‌شود. همکاران من زمان زیادی صرف کردند تا تصاویر پهلوانان نمی‌میرند را اصلاح کنند تا شما بتوانید بدون صدای اضافه و ریختگی، تصاویر را ببینید. کمتر از چند ماه از راه‌اندازی شبکه تماشا به صورت رسمی گذشته و ما در حال ایجاد یک مرکز فنی برای بازسازی و مرمت تمام آثار نمایشی هستیم. تصاویر آثار ایرانی را مرمت می‌کنیم و خارجی‌ها را صداگذاری و همه آنها را به صورت دیجیتال آرشیو می‌کنیم.

یکی دیگر از کارهای ما در شبکه تماشا تولید میان برنامه است که برخی از آنها را در نوروز پخش کردیم و از آغاز تابستان هم قصد داریم برای هر سریالی میان برنامه تولید کنیم و از طریق آن به مخاطب اطلاعات تکمیلی بدهیم. سعی ما این است که خاطرات مخاطبان قدیمی‌تر را از این سریال‌ها زنده کنیم و به مخاطبان جوان‌تر هم اطلاعات بدهیم. این میان برنامه‌ها که در حال تولید هستند، شامل بخش‌های متنوعی هستند مثل نقل خاطرات مردم از سریال‌ها، گفت‌وگو با عوامل تولید سریال‌های ایرانی و دوبلورهای سریال‌های خارجی و....

این میان برنامه‌ها به تازه شدن سریال‌ها کمک می‌کند و ضمن این که نسل جوان و نوجوان ما که احتمالا زمان پخش اول این سریال‌ها بسیار کم سن و سال بوده‌اند از دیدن آنها لذت می‌برند. در مورد میان برنامه‌های مرتبط با سریال‌های ایرانی این برنامه‌ها تخصصی‌تر و مفصل‌تر است.

میان برنامه‌های سریال زیرزمین که در نوروز پخش شد مورد توجه قرار گرفت؟

بله. این کار را به صورت آزمایشی نوروز انجام دادیم و خوشبختانه با واکنش‌های خوبی هم روبه‌رو شدیم.

قرار است میان برنامه‌ها با همین بخش‌های فعلی پخش شوند؟

همه چیز بستگی به نظر مردم دارد، اما قصد داریم در کنار همین آیتم‌ها سراغ منتقدها هم برویم و نظرات آنها را هم بشنویم. البته همه چیز در نهایت به نظر مردم بستگی خواهد داشت اگر آنها استقبال نکنند روش دیگری را در پیش خواهیم گرفت.

فکر می‌کنم بخشی از کارهای شما مدیریت بر ساختار گرافیکی برنامه است!

پس شما الان می‌دانید من دقیقا چه چیزی را مدیریت می‌کنم! بله در کنار همه کارهایی که شرح دادم ساختار گرافیکی برنامه هم جزو کارهای ماست. کارگروه گرافیک شبکه فعال است و بعد از تصویب لگو در حال طراحی یک یونیفرم مناسب برای شبکه هستیم که شاخص باشد. شاید برایتان جالب باشد بدانید که اولین دستور آقای دارابی درباره این شبکه، لباس گرافیکی آن بود و ما تلاش می‌کنیم در یک قالب گرافیکی واحد، برنامه‌های شبکه را ارائه کنیم که در جذب مخاطب بسیار هم موثر است.

لوگو (آرم) فعلی شبکه، قرار است لگوی همیشگی آن باشد؟

بله. این طرح از بین حدود صد طرح پیشنهادی انتخاب شد و حتی برخی از آنها را آزمایش کردیم و در نهایت این لگو انتخاب شد که رنگ اصلی آن آبی فیروزه‌ای و یادآور کاشی‌های ایرانی است و بخشی از آن هم زیتونی که در تاریخ هنر ایران رنگ پرکاربردی بوده است. ساختار اصلی لگو هم بی‌شباهت به کاشی ایرانی نیست و چینش نقطه‌های «تماشا» نیز فرم متفاوتی را ایجاد کرده است.

از دیگر ویژگی‌های این لگو این است که عمودی است و از این منظر با لگوی بسیاری از شبکه‌ها تفاوت دارد. البته قرار است در آینده اتفاقات تازه‌ای در مورد گرافیک این شبکه رخ بدهد؛ تصاویر آرت‌لاین، کلیپ‌آرت‌ها، موشن گرافیک‌ها و لباس گرافیکی خاص این شبکه در راه است. قصد داریم شبکه تماشا را به لحاظ گرافیکی به یکی از شبکه‌های الگو و نمونه تبدیل کنیم.

تولید برنامه در شبکه تماشا به همین میان برنامه‌ها و تصاویر گرافیکی محدود می‌شود یا در آینده سریال هم خواهید ساخت؟

در حال حاضر اصلا قصد نداریم سریال تولید کنیم. اگر شبکه‌های مختلف تلویزیون یک گروه فیلم و سریال دارند ما به تعداد شبکه‌های عمومی تلویزیون گروه فیلم و سریال داریم و همه آنها خواه ناخواه به ما کمک می‌کنند. در نتیجه ما به گروه فیلم و سریال نیازی نداریم و تولید هم نخواهیم داشت مگر این که در آینده معاونت سیما به این نتیجه برسد که شبکه تماشا برای مناسبت‌های خاص سریال‌سازی کند، اما در حال حاضر هیچ نیازی نمی‌بینیم که خودمان تولید داشته باشیم.

خوشبختانه ما با گروه‌های فیلم و سریال شبکه‌ها در ارتباط هستیم و من از قبل عضو شوراهای نمایشی شبکه‌ها بوده‌ام و این به ما کمک می‌کند. چون با ذائقه مخاطب و خواسته‌های او در شبکه‌های عمومی آشنا هستم. این نکته را حتما از قول من ذکر کنید که شبکه تماشا به هیچ عنوان گرفتاری‌ها و مشغله یک شبکه عمومی را ندارد و وظایف همکاران من که شبکه‌های عمومی را مدیریت می‌کنند، بسیار سنگین است چرا که باید انواع برنامه‌ها را برای مخاطبان خود تدارک ببینند، اما ما اینجا تمام وقتمان را به پخش سریال اختصاص داده‌ایم.

شبکه تماشا چیزی برای عرضه به دیگر شبکه‌های تلویزیونی دارد؟

ازجمله کارهای ما نظرسنجی از مخاطب است که نتیجه‌اش در اختیار دیگر شبکه‌ها قرار می‌گیرد. شبکه تماشا بهترین جا برای سنجش نظر مردم و بررسی ابعاد پخش یک سریال تلویزیونی است. شبکه تماشا را باید یک کارگاه تخصصی سریال فرض کرد. شبکه‌ای که به درام تلویزیونی ایران اختصاص دارد. در نمایش آثار، نقد آنها میان برنامه‌ها، بازسازی آثار قدیمی، نظرسنجی دوباره از مردم، استفاده بهینه و تخصصی از منابع و تولیدات سازمان و ارائه آنها با همه ابعادی که یک شبکه تخصصی دارد ازجمله کارهای شبکه تماشاست.

تولید سریال کار ساده‌ای نیست. زمان و هزینه زیادی صرف آن می‌شود، بنابراین باید چند بار آن را به نمایش گذاشت. در شبکه تماشا این اتفاق به صورت تخصصی می‌افتد. بسیاری از تولیدکنندگان و عوامل ساخت مجموعه‌های تلویزیونی مشتاق هستند نظر مردم را بدانند و برخی از آنها خودشان پیگیر هستند و دوست دارند نظر مخاطب را پس از چند سال درباره کارشان بدانند. برنامه‌سازی‌های ما نیز در همین راستاست؛ یعنی یک کارگردان بعد از چند سال درباره سریالی که ساخته حرف می‌زند و توضیح می‌دهد در زمان کارگردانی آن اثر به چه چیزی فکر می‌کرده است! فعلا تولید ما به تولید همین میان‌برنامه‌ها محدود شده؛ چون به وعده‌هایمان پایبندیم و همان طور که قول دادیم هر یک ساعت یک سریال پخش می‌کنیم و زمان باقیمانده تیزر، میان برنامه و اعلام برنامه است.

چرا بر کوتاه بودن میان‌برنامه‌ها اصرار دارید؟

چون ساختار این شبکه چنین چیزی را می‌طلبد. شاید شبکه‌های عمومی بتوانند در زمان طولانی‌تر و با دقت بیشتری به نقد و بررسی سریال بپردازند، اما مخاطب شبکه تماشا مخاطب عام و علاقه‌مند به تماشای سریال است. ما در چینش برنامه‌های شبکه و تکرار آنها به همه مخاطبان و حتی آنها که شب کار هستند هم فکر می‌کنیم. این که یک سریال چه ساعتی پخش شود، تکرار آن چه ساعتی باشد که همه مخاطبان شبکه بتوانند آن را تماشا کنند. برای چنین مخاطبی، برنامه‌سازی هم باید مثل خود شبکه دیجیتالی باشد؛ یعنی در کمترین زمان یک مفهوم یا مطلبی را مطرح کنیم و سراغ برنامه بعدی برویم.

مخاطبان از پخش پشت صحنه‌ها و گپ و گفت با عوامل استقبال می‌کنند؟

بله. ما برای دو سریال زیرزمین و ترش و شیرین این کار را کردیم و پیامک‌های متعددی دریافت کردیم. خیلی‌ها ضمن اظهار علاقه، بابت این بخش‌ها از ما تشکر کردند، برخی پیشنهاد کردند زمانش را طولانی‌تر کنیم، برخی از ما خواستند این میان برنامه‌ها را در یک برنامه مستقل پخش کنیم یا بعد از پخش قسمت آخر هر مجموعه یک قسمت کامل را به پشت صحنه اختصاص بدهیم و پیشنهادهایی از این دست. در واقع شبکه تماشا واقعا شبکه مخاطب است و ما همه برنامه‌هایمان را طبق خواسته مردم انتخاب و پخش می‌کنیم.

معیارهای شما در انتخاب سریال‌ها چیست؟ گاهی یک مجموعه قدیمی را به نمایش می‌گذارید و گاهی سریالی که زمان زیادی از پخش اولش نگذشته است!

سریال‌ها را براساس نظرات مردم انتخاب می‌کنیم. از طریق سایت و پیامک شبکه، نظرات مردم را می‌پرسیم؛ مثلا مجموعه سال‌های دور از خانه یا همان اوشین به خواسته مردم در جدول پخش قرار گرفته، اما مراحل فنی و آماده‌سازی این سریال بسیار سخت است. آنقدر درخواست مردم زیاد است که دو گروه همزمان مشغول انجام کارهای فنی این سریال هستند.

شبکه تماشا، یک شبکه تخصصی سریال است که خوشبختانه خیلی‌ها تماشاگر آن هستند. من این روزها هر جا می‌روم، حتی در اماکن عمومی یا فروشگاه‌ها و سوپرمارکت‌ها می‌بینم مردم شبکه تماشا را می‌بینند، خستگی از تنم در می‌رود. باید نوع نگاهمان به تکراری یا آرشیوی بودن سریال‌ها را کنار بگذاریم. در همه دنیا سریال‌ها چند بار پخش می‌شوند و در ضمن هیچ کدام از این سریال‌ها آن چیزی نیست که در گذشته پخش شده است. ما روی تصویر و صدای آنها کار می‌کنیم.

همان طور که گفتم در این شبکه همه چیز به نظر مخاطب بستگی دارد. ممکن است ما با نظر مخاطب سریالی را پخش کنیم که یکی دو ماه پیش پخش آن از یکی از شبکه‌های سراسری تمام شده است.

شبکه‌های عمومی به خاطر برنامه‌ریزی متنوع و برنامه‌های متعددی که دارند، سریال‌هایشان را لابه‌لای انبوهی از برنامه‌های متنوع پخش می‌کنند و بینندگان زیادی هم دارند، چون برای اولین بار پخش می‌شوند و تازگی و طراوت دارند، اما شبکه تماشا هر روز سریال پخش می‌کند.گاهی بازپخش یک سریال از شبکه تماشا بنا به درخواست مردم خیلی زود انجام می‌شود. به عنوان نمونه مجموعه تلویزیونی «وضعیت سفید» یک سال بعد از پخش از شبکه 3 از شبکه تماشا پخش شد.

ما همواره در زیرنویس‌هایمان از مردم می‌خواهیم سریال مورد علاقه خودشان را برای بازپخش به ما اعلام کنند. بهمن‌ماه از مردم خواستیم سریال‌های مورد علاقه‌شان را به ما اعلام کنند که بسیاری از سریال‌هایی که این روزها از شبکه تماشا پخش می‌شود نتیجه پاسخ مخاطبان به درخواست شبکه تماشاست.

یعنی معیار شما برای انتخاب سریال صرفا نظر مردم است و هیچ چیز دیگری در این مسأله تاثیر ندارد؟

بله. نظر مردم شالوده اصلی انتخاب سریال‌های شبکه تماشا را تشکیل می‌دهد، اما ممکن است گاهی در چینش این سریال‌ها دست ببریم. به عنوان نمونه ممکن است همه سریال‌های درخواستی در یک دوره زمانی کمدی باشند. در این شرایط ممکن است یکی دو تا از اولویت‌ها را با هم جابه‌جا کنیم. سری قبل زیرزمین و ترش و شیرین را به نمایش گذاشتیم و در این سری هم ساختمان پزشکان و خانه به دوش را پخش می‌کنیم.

واقعا شبکه تماشا، شبکه مردم است و دخالت ما تنها در این حد است که برنامه‌ها با بهترین کیفیت پخش شوند. زمان پخش سریال‌ها را بر اساس شناختی که از مخاطب داریم بررسی کنیم. در آینده هم روال در شبکه تماشا همین خواهد بود.

الان می‌توانید بگویید در آینده چه سریال‌هایی را به نمایش خواهید گذاشت؟

به طور تقریبی می‌توانم بگویم، چون این روزها در زیرنویس‌های شبکه از مردم خواسته‌ایم سریال‌های درخواستی خودشان را اعلام کنند و هنوز نظرات مردم را به طور کامل دریافت نکرده‌ایم، اما در نظرسنجی‌های قبلی سریال‌های سلطان و شبان، شوق پرواز، دزد و پلیس و چند سریال دیگر جزو سریال‌هایی بوده که درخواست زیادی برای پخش داشتند؛ بنابراین به احتمال زیاد یکی از این سریال‌ها و شاید همه آنها از شبکه تماشا پخش شوند.

در چینش سریال‌ها چه معیارهایی را رعایت می‌کنید؟

درخواست‌های مردم در شورای شبکه طرح و همانجا بررسی می‌شود. گونه آنها و میزان درخواست مردم از گونه‌های مختلف سریال‌ها و درنهایت میزان مخاطب و نظرات مردم هنگام پخش اول مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. ممکن است مردم در نظراتشان، زمان پخش را هم مطرح کنند یا پیشنهادهایی بدهند که در انتخاب و چینش سریال‌ها به کارمان بیاید. در ادامه نظرات مردم، اعضای شورا تحلیل‌ها و پیش‌بینی‌های خود را درباره پخش آن در زمان فعلی ارائه می‌کنند و بعد از مشورت و بررسی، زمان پخش و بازپخش هر سریال مشخص می‌شود. مثلا در این شورا سریال‌های انتخاب‌شده به لحاظ موضوعی بررسی می‌شوند و برای سریال‌هایی که مخاطب‌شان خانواده‌ها هستند زمانی در نظر گرفته می‌شود که همه اعضای خانواده در خانه باشند و دور هم سریال را ببینند.

برای برخی ساعات روز به خانم‌های خانه‌دار به عنوان مخاطب اصلی فکر می‌کنیم و خواسته آنها را مدنظر قرار می‌دهیم. حتی ممکن است برخی سریال‌ها با هویت تازه‌ای به نمایش درآیند؛ مثلا سریال‌هایی مثل پاتوق، توی گوش سالمم زمزمه کن و نیمکت که برای زمان‌های ویژه‌ای تولید شده بودند با درخواست مردم به عنوان میان‌برنامه از شبکه تماشا پخش می‌شوند.

در حال حاضر ساعت 5 عصر تا ساعت 12 شب را برای پخش اول در نظر گرفته‌ایم و طول روز سریال‌ها را تکرار می‌کنیم. در تعیین زمان تکرار هم به این نکته توجه می‌کنیم که چه زمانی کدام دسته از مخاطبان می‌توانند بیننده تلویزیون باشند.

در انتخاب اولین سریال‌های این شبکه نظرات و درخواست‌ مردمی نداشتید. آن زمان چه مواردی را مد نظر قرار دادید؟

در زمان پخش آزمایشی چون نمی‌دانستیم مردم چقدر ممکن است مشارکت داشته باشند، بر اساس موفقیت سریال‌ها در زمان پخش و شناختی که خودمان از سریال‌ها داشتیم، دست به انتخاب زدیم.

اما شما با انبوهی از سریال‌هایی مواجه بودید که در زمان‌های مختلف موفق بوده‌اند!

ما ابتدای راه باید شبکه را با پیش‌بینی سلیقه مردم و نظر اقشار مختلف به صورت آزمایشی راه‌اندازی می‌کردیم و بعد نظر مردم را می‌پرسیدیم که این کار را هم کردیم.

مردم بیشتر سریال‌های ایرانی درخواست کرده‌اند که شما بیشتر سریال آنها را پخش می‌کنید؟

بله دقیقا همین طور است و البته خود ما هم روی سریال‌های ایرانی تاکید داریم.

اگر سریالی 10 سال پیش پخش شده باشد، شما نظرسنجی‌های 10 سال پیش را ارزیابی می‌کنید؟

بله.

یعنی این اطلاعات هنوز موجود است؟

از 10 سال پیش که حتما هست و حتی قبل‌تر از آن هم موجود است. فقط قدیمی‌ترها ممکن است کامل نباشد، اما وجود دارد. مرکز تحقیقات صدا و سیما نظرات مردم درباره برنامه‌های تلویزیون و سریال‌ها را ثبت و بررسی کرده است.

الان استقبال مردم از شبکه تماشا چطور است؟

باید تشکر کنم از بینندگان شبکه تماشا که با این‌که هنوز دو ماه از افتتاح رسمی شبکه تماشا نگذشته و چند ماهی در پخش آزمایشی بود، این طور ما را دلگرم کردند. پیام‌های مخاطبان پر است از راهنمایی، تشکر، انتقاد و... رسانه هدفش دیده‌شدن است. پیامک‌های انتقاد هم داریم که بسیار به ما کمک می‌کند. می‌توانم به جرات بگویم شبکه تماشا، شبکه‌ای است که همه برنامه‌هایش به خواست مردم تدارک دیده شده است. مشارکت مردم در این شبکه به حدی است که بیش از تمام سال‌هایی که با تلویزیون همکاری دارم، انگیزه دارم و حیرت کرده‌ام.

در زمان راه‌اندازی شبکه با توجه به موفقیت شبکه‌‌ای مانند آی‌فیلم در کشور، نگران نبودید شبکه تماشا به اندازه کافی مخاطب نداشته باشد؟

خیر! اول این ‌که آی‌فیلم برای مخاطب خارج از کشور و مخاطب عرب‌زبان طراحی شده است. دوم این‌که نوع برنامه‌هایی که ارائه می‌کند بر اساس همان مخاطب است، یعنی در انتخاب برنامه‌ها، چینش آنها و... مخاطب هدف را مد نظر قرار داده است.

شبکه آی‌فیلم حدود سه سال پیش راه‌‌اندازی شد و بیشتر از یک سال است با گیرنده‌های دیجیتال در کشور می‌توان برنامه‌هایش را تماشا کرد و مخاطب خودش و البته تعریف خاص خودش را دارد.

آی‌فیلم علاه بر سریال، فیلم سینمایی هم پخش می‌کند، سریال خارجی نشان نمی‌دهد و میان‌ برنامه‌هایش برای مخاطب خارج از کشور برنامه‌ریزی شده است. بنابراین این دو شبکه با هم متفاوت هستند و خوشبختانه استقبال از شبکه تماشا نشان می‌دهد این دو شبکه درست تعریف شده‌اند.

قصد ندارید با مدیران آی‌فیلم هماهنگ شوید تا یک سریال همزمان یا با فاصله کم از هر دو شبکه پخش نشود!

چرا حتما این اتفاق می‌افتد. تا وقتی شبکه آی‌فیلم با گیرنده‌های دیجیتال در کشور قابل دریافت باشد، ما با آنها هماهنگ خواهیم شد تا سریال‌ها با فاصله زمانی مناسبی به نمایش درآید.

کی این اتفاق خواهد افتاد؟

فعلا قرار نیست دسترسی مردم در کشور به شبکه آی‌فیلم قطع شود، اما در مورد هماهنگی، نمی‌توان زمانی برای آن مشخص کرد.

ممکن است باز هم شاهد پخش یک سریال با فاصله کم از شبکه تماشا و یکی دیگر از شبکه‌های تلویزیون باشیم، چون انتخاب سریال‌ها در شبکه تماشا قبل از هرچیز به درخواست مخاطبان ارتباط دارد.

وقتی تعداد زیادی از مخاطبان، سریال ترش و شیرین را درخواست می‌کنند دیگر کاری نداریم شبکه آی‌فیلم یا حتی خود شبکه سه چند وقت پیش آن را پخش کرده است. مگر از پخش مجموعه وضعیت سفید چقدر گذشته بود که ما آن را دوباره پخش کردیم. مردم خواستند، ما هم پخش کردیم و خیلی‌ها هم آن را تماشا کردند.

قرار نیست این شبکه سریال تولید کند. فکر نمی‌کنید در درازمدت با این همه سریال تکراری طراوت و تازگی‌اش را از دست بدهد؟

برای نو شدن شبکه و ایجاد طراوت و شادابی، سریال‌های خارجی جدید هم از این شبکه نمایش می‌دهیم. در حال حاضر دو سریال خارجی در حال ترجمه است و بعد از دوبله، به مخاطبان ارائه خواهیم کرد. البته اینجا کار ما بسیار فشرده‌تر است، چون مثلا سریال پرستاران در شبکه یک هفته‌ای یکبار پخش می‌شد، اما در شبکه تماشا سریال‌ها هر شب پخش می‌شوند. خب این امر تلاش و دقت بیشتری می‌طلبد.

آیا در شبکه تماشا روی خواسته و نظر مردم درباره یک سریال تحقیق و نظرسنجی می‌کنید؟

بخش‌های مختلفی در سازمان صدا و سیما از جمله مرکز تحقیقات به صورت تخصصی با کارشناسانی بسیار توانمند، این کار را انجام می‌دهند.

اما شما در شبکه تماشا این امکان را دارید که نظرات مردم در دوره‌های زمانی مختلف را درباره یک سریال مشخص مقایسه و بررسی کنید!

بله، این قصد را داریم اما شبکه تماشا مدت زیادی نیست که راه افتاده و کارهای زیادی هست که باید انجامشان بدهیم. ما نمی‌خواهیم از مخاطب عقب بمانیم.

یکی از کارهای مهم ما بهره‌برداری جانبی از فعالیت‌های شبکه است که شما به آن اشاره می‌کنید. در کنار این،‌ قصد داریم شبکه تماشا یک شبکه سرگرمی و تا حدی آموزشی باشد. برایمان مهم است این شبکه به راستی یک شبکه تخصصی سریال باشد و دستاوردهایش برای تولید سریال در شبکه‌های عمومی نیز مورد استفاده قرار بگیرد.

آذر مهاجر - جام​جم