جام جم آنلاین گزارش میدهد
در حالی که دلایل ناباروری در مردان با تشخیص صحیح و انتخاب روش درمانی موثر، قابل رفع و درمان است. در این میان یکی از عوامل موثر بر ناباروری یا ناتوانی جنسی در آقایان به اختلالات هورمونی یا اختلال در ترشح هورمونهای جنسی برمیگردد.
دکتر سیدحسین صمدانیفر، فوقتخصص غدد و متابولیسم و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران در گفتوگو با جامجم توضیح میدهد: اختلال هورمونهای جنسی و به دنبال آن کاهش میل جنسی در آقایان در سنین میانسالی میتواند با نشانههایی چون کاهش میل جنسی، کاهش انرژی، اختلالات خلقی، کاهش رشد موهای صورت، اختلال خواب و کمخونی همراه باشد. اختلالات هورمونی نهتنها میتواند با اختلالات پوکی استخوان همراه باشد، بلکه اگر به طور ناگهانی اتفاق بیفتد با نشانههایی چون گرگرفتگی (همچون زنان در دوران یائسگی) نیز همراه خواهد بود. البته متخصصان همیشه تاکید میکنند که ناباروری در مردان بیشتر به اختلالات مربوط به کاهش تعداد اسپرم، شکل غیرطبیعی یا اختلال در قدرت حرکتی اسپرم برمیگردد. اما از آنجا که توان باروری چه در مردان و چه در زنان تحت کنترل هورمونهای محور هیپوتالاموس ـ هیپوفیز مغز است، نباید نقش اختلالات هورمونی را در ناباروری مردان نادیده گرفت.
علل ناباروری در مردان
به گفته متخصصان درمان ناباروری، گرچه عامل بیشتر ناباروریها در مردان به اختلالات مربوط به اسپرم برمیگردد، اما نباید از اختلال عملکرد عضلات مثانه که میتواند ناشی از جراحی مثانه یا پروستات، آسیب دیدگی انتهای نخاع، بیماریهایی نظیر دیابت، همچنین مصرف داروهای آرام بخش و مخدر و نیز داروهای فشار خون باشد، غافل شد. البته مشکلات ژنتیک و اختلالات مادرزادی بیضه ها،همچنین ابتلا به برخی بیماریهای عفونی همچون اوریون نیز میتواند از عوامل موثر بر ناباروری مردان تلقی شود.
دکتر صمدانیفر در ارتباط با چگونگی بهوجود آمدن اختلال در هورمونهای جنسی مردانه میگوید: یکی از پیشزمینههای تولید اسپرم در مردان،وجود سیستمهای هورمونی طبیعی است که از مراکز مغزی یعنی هیپوتالاموس شروع میشود و به هیپوفیز میرسد و بعد از هیپوفیز به غدد ترشح کننده هورمونهای جنسی منتهی میشود و به این ترتیب اسپرم تولید میشود. حال اگر در این مسیر اختلالی صورت گیرد یا غدد جنسی (بیضهها) دچار مشکل باشد، اسپرم سازی بخوبی انجام نمیشود و در این صورت درمانهای هورمونی ضرورت پیدا میکند.
این متخصص غدد تاکید میکند: اختلال در تولید و ترشح هورمونهای جنسی در مردان ممکن است بر اثر وجود تومور در محور هیپوتالاموس ـ هیپوفیز، رادیوتراپی و مصرف برخی داروهای تقویتی در ورزشکاران باشد که برمیزان تولید و کیفیت اسپرمها اثر میگذارد.
تشخیص ناباروری با اختلال هورمونی
نباید از خاطر برد که افزایش سن بر کاهش تعداد اسپرم و کیفیت آنها تاثیر میگذارد که خود از عوامل بروز ناباروری در مردان محسوب میشود.از سوی دیگر تنشهای جسمی، ذهنی و استرس نیزمیتواند تعداد اسپرمها را به طور موقت کم کند، اما در همه این موارد کاهش تولید اسپرم میتواند ناشی از تغییر در سطوح هورمونهای جنسی باشد.
دکتر صمدانیفر در این باره میگوید: مردانی که مشکوک به ناباروری هستند در اولین قدم، تحت آزمایش تائید سلامت اسپرم و پس از آن اندازهگیری هورمونهای تستسترون (هورمون جنسی در مردان) و گنادو تروپین (هورمونهای هیپوفیزی) قرار میگیرند. اگر سطح هرکدام از هورمونها در آنها پایینتر از حد طبیعی باشد، احتمال اختلال در غدد جنسی یا هورمونهای جنسی وجود دارد و به دنبال آن درمان هورمونی آغاز میشود.
چاقی، دیابت و نارسایی کلیوی
به گفته دکتر صمدانیفر، چاقی و بروز بیماریهای متابولیکی چون دیابت، چربی و فشارخون میتواند از عوامل موثر در بروز اختلالات هورمونی و به دنبال آن ناباروری در مردان باشد.
این متخصص غدد اضافه میکند: سندرم متابولیک میتواند منجر به کاهش هیپوفیزی در مردان شود. البته چنین افرادی ممکن است دچار ناباروری نشوند، اما از عوارض ناشی از اختلال هورمونهای جنسی رنج میبرند. همچنین ممکن است تولید اسپرم و هورمونهای جنسی در افراد مبتلا به بیماریهای قلبی ـ عروقی، نارسایی کلیوی و سیروز کبدی کاهش پیدا کند. اما عوارض ناشی از این نوع اختلالات با درمان چاقی یا سایر بیماریهای متابولیک وابسته به آن کاهش یافته و بتدریج از بین میرود.
از داروهای هورمونی تا روشهای درمان ناباروری
جالب است بدانید که بررسیهای پژوهشگران نشان داده است که علل ناباروری چه ناشی از مشکلات هورمونی و چاقی باشد و چه به غیر طبیعی بودن سلولهای جنسی مربوط شود، میتواند تحت تاثیر عوامل ژنتیکی اتفاق بیفتد. حتی مشخص شده است که استعداد چاقی، ابتلا به عفونت یا لزوم انجام یک جراحی که به ناباروری میانجامد، میتواند به نوعی تحت تاثیر عوامل ژنتیکی ایجاد شود. با وجود این تشخیص زودهنگام اختلالات هورمونی در مردان (تا قبل از بیست سالگی و در سنین بلوغ) میتواند در تاثیرپذیری درمانهای هورمونی از طریق داروهای تزریقی موثر باشد.
به گفته دکتر صمدانیفر، آغاز درمان اختلالات هورمونی در سنین بالاتر در مردان ممکن است با جایگزینی هورمون تستسترون از طریق داروهای موجود ممکن نباشد و تنها بتواند به کاهش علائم ناشی از اختلالات هورمونی و نه به درمان ناباروری کمک کند. در این صورت بهرهگیری از روشهای درمان ناباروری مانند گرفتن اسپرم، لقاح آزمایشگاهی و بارداری از طریق آی وی اف پیشنهاد میشود.
پونه شیرازی / گروه سلامت
جام جم آنلاین گزارش میدهد
جام جم آنلاین گزارش میدهد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد؛
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک فعال سیاسی:
یک نماینده مجلس:
در گفتوگوی «جامجم» با استاد حوزه و مبلغ بینالملل بررسی شد
گفتوگو با موسی اکبری،درخصوص تشکیل کمپین«سرزمین من»وساخت و مرمت۵۰خانه در منطقه زنده جان