فیبرومیالژی به اختلالی گفته می‌شود که در آن طی یک فرآیند و افزایش سطح مواد شیمیایی خاصی در مغز و تاثیر آنها روی مغز، سیگنال‌ها و احساس درد در نقاطی از بدن افزایش می‌یابد. علائم گاهی اوقات پس از یک ترومای جسمی، جراحی، عفونت یا استرس‌های روانی خاصی شروع می‌شود. در موارد دیگر، علائم بیماری به مرور زمان جمع می‌شود و بدون هیچ عامل تحریک‌کننده خاصی بروز می‌کند. احتمال وقوع فیبرومیالژی در زنان بیشتر از مردان است. بررسی‌های اخیر علمی نشان می‌دهد که ممکن است یک ناحیه در مغز به نام insula در پاتوفیزیولوژی این بیماری نقش داشته باشد.
کد خبر: ۴۶۰۹۰۲

این بیماری با دردهای شایع ماهیچه‌ای اسکلتی، خستگی، خواب‌آلودگی، سردرد، مشکلات حافظه و بدخلقی همراه است. همچنین بسیاری از مبتلایان به این بیماری، سندروم روده تحریک‌پذیر، دردهای شکمی و بی‌حسی یا سوزش اعضا را نیز تجربه می‌کنند. به طور کلی فیبرومیالژی هنگامی که فشار ثابتی بر نواحی خاصی از بدن وارد می‌شود، با درد بیشتری در این نقاط حساس مشخص می‌شود. این نقاط عبارتند از پشت سر، بین تیغه‌های شانه، بالای شانه‌ها، اطراف گردن، بالای سینه، قسمت بیرونی بازوها، مفاصل فوقانی خاصره‌ای ـ رانی، ناحیه کمر، اطراف باسن و قسمت میانی زانوها. در مبتلایان به این بیماری، خواب اغلب به علت درد مختل می‌شود و اختلالاتی مانند سندروم پاهای بی‌قرار و قطع تنفس در حین خواب وجود دارد.

پزشکان دلیل ایجاد فیبرومیالژی را نمی‌دانند، اما احتمال می‌دهند انواعی از عوامل در آن دخیل باشند، از جمله عوامل ژنتیکی به طوری که ممکن است جهش‌های ژنی خاصی وجود داشته باشد که فرد را برای ابتلا به این بیماری، مستعدتر کند و سابقه خانوادگی نیز در این مورد اهمیت دارد. از عوامل دیگر، عفونت‌ها هستند که می‌توانند عامل شروع بیماری یا حادتر شدن آن باشند. همچنین تروماهای جسمی یا روحی و استرس‌های پس از آنها می‌توانند در ایجاد فیبرومیالژی نقش داشته باشند. در این میان افرادی که دچار بیماری آرتریت روماتوئید هستند، نسبت به ابتلا به این بیماری مستعدترند.

فیبرومیالژی از تشخیص تا درمان

درباره تشخیص بیماری، باید گفت هیچ‌گونه آزمایش خون یا آزمایش‌های رادیولوژیک، به طور مشخصی این بیماری را نشان نمی‌دهد. بلکه تشخیص بیماری صرفا براساس سابقه پزشکی و آزمایش‌های فیزیکی است. در بیماران با دردهای مزمن شایع، تشخیص می‌تواند با شناسایی نقاط حساس و احساس درد در حداقل 11 مورد از 18 مورد آنها صورت پذیرد. گفتنی است در بسیاری از وضعیت‌های پزشکی نیز ممکن است احساس دردی مشابه فیبرومیالژی در نقاط مختلف بدن وجود داشته باشد که باعث اشتباه در تشخیص شود، از جمله این اختلالات عبارتند از: پایین رفتن سطح هورمون تیروئید در کم‌کاری غده تیروئید، کمبود ویتامین D و بیماری پاراتیروئید که در آن افزایش سطح کلسیم خون باعث دردهای ماهیچه‌ای (مانند پلی‌میوزیت) می‌شود، بیماری‌های ماهیچه‌ای، بیماری‌های استخوانی مانند بیماری پاگت، بیماری‌های عفونی مانند هپاتیت و ایدز و نیز سرطان.

در مورد درمان فیبرومیالژی باید گفت درمان خاصی برای این بیماری وجود ندارد و انواع داروها تنها می‌توانند به کنترل علائم کمک کنند. شایع‌ترین داروها، مسکن‌های ضد درد هستند به عنوان مثال استامینوفن ممکن است درد و خشکی عضلانی حاصل از فیبرومیالژی را کاهش دهد، ترامادول (اولترام) نیز می‌تواند همراه یا بدون استامینوفن برای تسکین درد مورد استفاده قرار گیرد. همچنین پزشکان ممکن است داروهای NSAID یا ضدالتهاب غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن (آدویل، نوترین و... ) یا سدیم ناپروکسن (آلیو) را همراه با سایر داروها تجویز کنند. دسته دیگری از داروهای مورد استفاده در این بیماری، داروهای ضد افسردگی مانند دیولوکستین (سیمبالتا) و میلناسیپران (ساولا) هستند که می‌توانند درد و خستگی ناشی از فیبرومیالژی را کاهش دهند. همچنین داروهای آمی تریپتیلین یا فلوکستین (پروزاک) نیز ممکن است برای کمک به خواب تجویز شوند. از داروهای دیگر برای درمان فیبرومیالژی، می‌توان به داروهای ضدحمله مانند پریگابالین( لیریکا ـ لاپریکا) و گاباپنتین (نورونتین) اشاره کرد که برای درمان صرع مورد استفاده قرار می‌گیرند. این داروها نیز در کاهش علائم فیبرومیالژی، موثر هستند. در این میان، درمان‌های خانگی مانند گیاهان دارویی، مکمل‌ها و درمان‌های جایگزین نیز می‌توانند علائم بیماری را تسکین دهند. از جمله HTP (هیدروکسی تریپتوفان)‌ یکی از اجزای سروتونین است که یکی از مواد شیمیایی قوی در مغز است و افزایش سطح آن با کاهش درد ناشی از فیبرومیالژی ارتباط دارد و به بهبود خواب و کاهش افسردگی نیز کمک می‌کند. در این رابطه، هورمون طبیعی ملاتونین نیز برای ایجاد خواب‌آلودگی و بهبود الگوی خواب، درد و خستگی توصیه می‌شود.

مراقب رژیم غذایی‌تان باشید

برخی از پزشکان معتقدند رژیم غذایی می‌تواند در کنترل بیماری فیبرومیالژی، نقش داشته باشد؛ به طوری که 42 درصد از بیماران، علائم‌شان با خوردن غذاهای خاصی، تشدید می‌شود. غذاهای حساسیت‌زا می‌توانند شامل نگهدارنده‌ها (منوسدیم گلوتامات)‌، تخم‌مرغ، گلوتن، مواد لبنی و سایر آلرژن‌های رایج باشند.

متخصصان عقیده دارند ورزش برای حفظ قدرت ماهیچه‌ها و انعطاف‌پذیری آنها ضروری است. ورزش‌هایی مانند پیاده‌روی‌های روزانه، حرکات کششی، شنا، یوگا و تای‌چی می‌توانند به کاهش درد در این بیماری‌ کمک کنند. همچنین ورزش به بهبود تعادل ناقلان عصبی شیمیایی و محرک‌های وضعیت احساسی مثبت نیز کمک می‌کند. از سوی دیگر ورزش منظم نه‌‌تنها باعث کاهش آدرنالین می‌شود (که با استرس و افزایش ضربان قلب مرتبط است)‌؛ بلکه سطح طبیعی آندورفین (ماده ضددرد و استرس)‌ را تقویت می‌کند و سطح سروتونین را نیز افزایش می‌دهد.

مترجم: فروغ فلاح‌زاده

منابع: medicinenet / webmed

newsQrCode
ارسال نظرات در انتظار بررسی: ۰ انتشار یافته: ۰

نیازمندی ها