رونق شهرهای مرزی با کالاهای قاچاق

این در حالی است که تمامی این اجناس 50 درصد زیر قیمت کالاهای مشابهی که از راه مبادی رسمی و از طریق نمایندگی‌های معتبر خارجی وارد کشور می‌شوند، به فروش می‌رسند. اگرچه ورود این کالاها از مبادی غیررسمی تبعات منفی اقتصادی به همراه دارد ولی موجب رونق اقتصادی در شهرهای مرزی که این بازارچه‌ها در آن قرار دارد، شده است. به عنوان نمونه در شهر بانه بازارچه‌های مرزی باعث رونق اقتصادی این شهر شده است، قیمت ملک بویژه مغازه در این شهر افزایش یافته و فعالیت پاساژسازی و فروش لوازم خانگی نیز پر رونق تر شده است.بانه در270 کیلومتری شمال غرب سنندج، مرکز استان کردستان واقع است.

اجناس بازار بانه عموما کالاهای وارداتی از چین، تایلند، مالزی، کره، ژاپن و ترکیه است که از طریق دبی و ترکیه وارد عراق شده و به صورت غیررسمی از مرز وارد کشور می‌شوند.این کالاها شامل لوازم صوتی و تصویری، تلفن همراه، لوازم برقی، لوازم خانگی، مواد دارویی، بهداشتی و آرایشی، انواع لوازم خودرو، وسایل تزئینی، پوشاک و کفش است که به وفور و در مدل‌ها و مارک‌های متنوع در بازار انبوه و متراکم بانه به فروش می‌رسد.

به گفته نژادجهانی شهردار بانه هم‌اکنون بیش از 40 مجتمع تجاری و پاساژ در بانه وجود دارد و 5 مجتمع دیگر هم در حال ساخت است که در مجموع بیش از 4 هزار باب مغازه در این 45 مجتمع تجاری قرار دارد. گفته می‌شود هم‌اکنون میانگین اجاره ماهانه هر باب مغازه حدود 800 هزار تومان و میانگین قیمت فروش هر مغازه هم حدود 150 میلیون تومان است.

جعفر حاتمی یکی از مسافرانی است که علت حضور خود در بازارچه این شهرستان را ارزان بودن اجناس موجود عنوان می‌کند و می‌گوید: تلویزیون‌های LCD، ماشین‌های لباسشویی و کولر بعضا 300 تا 400 هزار تومان با قیمت همین اجناس در بازارهای مراکز شهرستان‌های دیگر تفاوت قیمت دارد که این مساله از نظر اقتصادی برای خانوار کاملا مقرون به صرفه است.

مسعود کلهری یکی دیگر از خریداران با اشاره به این‌ که متاسفانه جنس چینی و بی‌کیفیت هم در بازارچه‌ها فراوان هستند به نازل بودن قیمت اجناس و تنوع زیاد کالاها اشاره می‌کند و می‌گوید: در این بازارها می‌توان وسایل زیادی خرید کرد و بهای کمتری برای آنها پرداخت. وی عدم وجود گارانتی را یکی از دلایل این کاهش قیمت می‌داند.

رئیس سازمان بازرگانی استان کردستان نیز با بیان این که نبود نظارت‌های لازم از سوی دستگاه‌های مسوول طی سال‌های گذشته و ورود کالای قاچاق به شهرستان بانه باعث شده است که شمار زیادی واحد صنفی در قالب مجتمع‌های تجاری به صورت غیرمجاز شکل بگیرد، می‌گوید: سازمان بازرگانی برای حل این معضل و در راستای مقابله جدی با مقوله قاچاق کالا از سال گذشته برنامه‌ریزی جامعی را آغاز کرده است و براساس این طرح تمامی واحدهای صنفی فاقد پروانه کسب در استان و بویژه در شهرستان بانه باید ساماندهی شوند.پیمان اسراری می‌افزاید: سازمان بازرگانی استان کردستان با تمام توان و جدیت لازم آماده اقدامات موردنیاز در زمینه قانونی شدن و رسمی شدن واردات کالا از مرزهای این استان است و انتظار می‌رود که با همکاری و مشارکت سایر دستگاه‌ها و سازمان‌های مسوول این مهم به عنوان یک اولویت در دستور کار قرار گیرد.به گفته فرماندار بانه روزانه بیش از 14 هزار مسافر از مناطق مختلف کشور برای خرید کالا و اجناس قاچاق و خارجی،‌ به این شهر مرزی وارد می‌شوند.مسعود منصوری می‌افزاید: به دلیل اشباع بازارهای داخلی به وسیله کالاهای قاچاق خارجی تولیدکنندگان کشورمان قادر به عرضه محصولات خود به مصرف‌کنندگان نیستند و این مهم فرصت‌های اشتغال‌زایی را در جامعه نابود می‌کند.

در همین حال بسیاری از کوله‌برها که اکثرا جوان نیز هستند و اقدام به وارد کردن جنس به داخل کشور می‌کنند، علت گرایش خود به این کار را بیکاری عنوان می‌کنند و می‌گویند: قاچاق برای اقتصاد و صنعت بد است. در عین حال توجیهی نمی‌بینیم که برای دفاع از اقتصاد، خود و خانواده‌مان را از گرسنگی بکشیم.

این افراد در حالی خطر جابه‌جایی این کالاها را از مرز به جان می‌خرند که عمده درآمد این کار عاید سرمایه‌داران شهر می‌شود.

محمد پورنگ معاون بازرگانی خارجی اداره کل بازرگانی کردستان در این باره به «جام‌جم» می‌گوید: بسیاری از مبادلات اقتصادی و تجاری ما در مناطق مرزی در قالب قاچاق انجام می‌شود به طوری که رقم واردات ما از بازارچه‌های مرزی 40 میلیون دلار ثبت شده در حالی که کالاهای موجود در بازارهای مریوان، بانه و سنندج بسیار بالاتر از این ارقام است.

بازارچه جوانرود در استان کرمانشاه نیز از آن دسته بازارچه‌های مرزی است که روزانه پذیرای حجم بالایی از کالا و مسافر است. فرماندار جوانرود درخصوص این بازارچه می‌گوید: بازار جوانرود به دلیل نزدیکی به مرکز استان و همچنین داشتن فاصله کمی با استان‌های همجوار از جمله همدان، ایلام و لرستان و قرابت مسافتی که با سایر شهرستان‌های استان دارد به عنوان یک بازارچه فعال و پررونق مطرح است.

علی رستمی قیمت نازل، تنوع اجناس، میهمان‌نواز بودن مردم منطقه و بکر بودن طبیعت شهرستان را از مهم‌ترین عوامل جذب مسافر به جوانرود برشمرده و می‌افزاید: در حال حاضر 3 بازارچه در این شهرستان فعال هستند که ماهیانه یک میلیون و 500 هزار مسافر از آنها دیدن می‌کنند.

وی عمده‌ترین اقلام موجود در بازارچه‌ها را وسایل الکترونیکی و برقی از جمله LCD، LED، لوازم خانگی، گوشی تلفن همراه، لوازم آرایشی و بهداشتی و ظروف ذکر کرده و تصریح می‌کند: قیمت ارائه شده به مشتریان در این‌گونه بازارها حداقل بین 200 تا 300 هزار تومان کمتر از قیمت همان جنس در مراکز شهرستان‌های دیگر استان است که از این نظر وجود این بازارچه‌ها به نفع مردم است.

رستمی با بیان این ‌که در حال حاضر ماهانه 100 میلیارد تومان افزایش گردش پول در سطح بانک‌های شهرستان داریم، می‌گوید‌: این شهرستان مرز مشترک با کشورهای خارجی ندارد و اجناس بازارچه‌ها نیز از شهرستان‌های قصر شیرین، ثلاث باباجانی و پاوه وارد می‌شود.

وی خرید کالا با نازل‌ترین قیمت به دلیل کم بودن واسطه‌ها را یکی از دلایل عمده افزایش تقاضا می‌داند.

رستمی در زمینه گارانتی محصولات و کالاهای موجود در بازارچه‌ها نیز می‌گوید: اجناسی که قیمت نازلی داشته باشند گارانتی ندارند، اما تاجرانی که اجناس خود را به صورت محموله وارد کرده و به فروش می‌رسانند محصولاتشان گارانتی دارد.

سرهنگ مرادیان فرمانده انتظامی شهرستان جوانرود نیز درخصوص بازارچه این شهرستان ضمن تاکید بر استقرار و ساماندهی گمرک در آن می‌گوید: برابر قانون هرگونه وسیله و کالای بدون برگ ترخیص گمرک قاچاق محسوب می‌شود ولی از آنجا که این شهرستان با کشورهای خارجی مرز مشترکی ندارد و اجناس موجود در بازارچه‌ها از شهرستان‌هایی مانند پاوه، مریوان، بانه و ثلاث وارد می‌شوند میزان قاچاق به حداقل می‌رسد، اما اگر احساس شود که چنین امری در حال وقوع است قطعا نیروی انتظامی به موضوع ورود خواهد کرد.

محمد جمشیدی، صدیق مینایی ‌/‌ جام جم - کرمانشاه، کردستان