مشهدی‌ها فردا سوت قطار شهری را می شنوند

اگرچه غلامرضا رجب زاده، مدیرعامل شرکت بهره‌برداری قطار شهری مشهد چند روز پیش در جمع خبرنگاران گفت که مراسم افتتاح خط یک قطار شهری مشهد با حضور ریاست جمهور در اوایل اسفند برگزار می شود ولی سخنگوی شهرداری مشهد دیروز در گفتگویی با ایسنا از افتتاح این قطار در صبح روز چهارشنبه 20 بهمن یعنی فردا خبر داد . بنا بر اظهارات سیدمحمد پژمان شهردار کلانشهر مشهد،‌‌ هر قطار دارای 3 واگن است و ظرفیت جابه‌جایی 750 مسافر را دارد که با توجه به 20 قطاری که در خط یک فعال خواهند شد، روزانه 200 تا 300 هزار نفر جابه جا می شوند . بهای بلیت این قطار هم حدود 200 تا 300 تومان خواهد بود.وی ادامه داد: برآورد می‌شود با بهره‎برداری از مترو، 15 درصد سفرهای درون شهری از طریق این وسیله نقلیه صورت گیرد.تعداد دستگاه‌های خط دو قطار شهری مشهد هم که هنوز زمان دقیق ساخت و بهره برداری از آن معلوم نیست 20 دستگاه و هر قطار شامل 5 واگن پیش بینی شده است. براساس برآوردهای صورت گرفته در راستای اجرای خط 2 قطار شهری مشهد اعتباری به میزان 817 میلیارد تومان نیاز است که با توجه به زمان اجرای این طرح این مبلغ متغیر است.

در حال حاضر شهر مقدس مشهد روزانه 5‌/‌3 میلیون جابه‌جایی سفر دارد که این میزان طی 10 سال آینده به 5 میلیون جابه‌جایی در روز می‌رسد.

طرح مطالعات جامع حمل و نقل شهر مشهد در سال 70 توسط مسوولان وقت شهرداری فراهم شد و پیرو آن شرح خدمات و طرح مطالعات توسعه شبکه حمل و نقل ریلی اوایل سال 73 توسط مرکز مطالعات و تحقیقات حمل و نقل دانشگاه صنعتی شریف تهیه گشت.

پس از مطالعات، بهترین گزینه که مسیر آن از انتهای خیابان فدائیان اسلام (نخریسی) تا انتهای بلوار وکیل‌آباد است، به عنوان پرترددترین مسیر در سال 1395 در اولویت قرار گرفت و قرار شد 33 قطار با ظرفیت 600 مسافر با فاصله‌های زمانی حداقل 7‌/‌2 دقیقه در این مسیر تردد کنند.

همچنین براساس اظهارات تیم مطالعاتی این طرح، مشهد نیازمند 4 خط مترو شد که در شورای ترافیک استان و در شورای عالی ترافیک شهرهای کشور به تصویب رسید و با توجه به وجود شهرهای جدید همچون گلبهار در شمال و بینالود در جنوب مشهد توسعه خطوط مترو به این شهرها نیز پیش‌بینی و مراحل تصویب آن نیز سپری شد. سرانجام پس از ثبت شرکت قطار شهری مشهد در سال 74، عملیات اجرایی خط یک قطار شهری مشهد در سال 79 در یکی از پرترددترین مسیرهای شهر، به طول 19 کیلومتر، آغاز شد و در سال 83 به بهره‌برداری رسید.

اما گویی این آغاز راه بود، چراکه این خط تا به امروز به دلایل مختلف از جمله عدم تامین واگن بدون استفاده مانده است.اگرچه براساس مصوبه 8 تیر سال 84 شورای اسلامی شهر مشهد، خرید واگن از چین تصویب و به دنبال آن تمام تلاش‌ها برای تحقق این امر آغاز شد؛ ولی با شروع تحریم‌ها و برخی موانع، این پروژه طی سال‌های اخیر درگیر مشکل تامین واگن بود.

تاخیر در تهیه و خرید واگن‌های قطار شهری آنقدر طولانی شد که صدای برخی مسوولان شهر مشهد را هم در آورده بود. در این زمینه یکی از اعضای شورای اسلامی شهر مشهد گفت: به رغم این که مسوولان چندین بار برای تامین واگن‌های قطار شهری مشهد قول مساعد داده‌اند، اما تاکنون هیچ اتفاقی نیفتاده است.

علی‌اکبر رزمی با گلایه از میزان اعتبار قطار شهری مشهد که هزار میلیون دلار است و مقایسه آن با اعتبار 2 هزار و 200 میلیون دلاری قطار شهری اصفهان گفت: برخی می‌گویند عده‌ای در وزارتخانه‌ها هم‌پیمان شده‌اند تا زمانی که قطار شهری اصفهان بهره‌برداری نشود، پروژه قطار شهری مشهد نیز افتتاح نگردد! اما ظاهرا اینطور نشده و بالاخره متروی مشهد زودتر از اصفهان به راه می افتد.

در سال 86 و در حالی که 3 سال از آماده بودن ریل‌های خط یکم قطار شهری مشهد می‌گذشت بالاخره با تاکید 2 رئیس‌جمهور، 3 وزیر کشور، مسوولان ملی و محلی و سفرهای متعدد مسوولان استانی برای خرید واگن به نقاط مختلف جهان، قرار بر این شد که طرف چینی نخستین واگن‌ها را اواخر سال 87 تحویل طرف ایرانی بدهد.

اما گویا قطار شهری مشهد طلسم شده بود؛ چراکه پس از گذشت این زمان و رسیدن به تاریخ موعود هیچ واگنی تحویل طرف ایرانی نشد.

محسن شوشتری، مدیرعامل شرکت قطار شهری مشهد تاخیر در دریافت واگن‌ها از طرف چینی را به دلیل مسائل و مشکلاتی دانست ولی از ذکر آنها خودداری کرد.

این روند ادامه داشت تا با تفویض اختیار به استاندار خراسان رضوی، قول تامین واگن‌های مورد نیاز خط یک قطار شهری مشهد از طرف معاون اول وقت رئیس‌جمهور داده شد. پرویز داوودی در آن زمان گفت: به دستور رئیس‌جمهور، موانع فراروی پروژه قطار شهری مشهد مرتفع شده و استاندار خراسان رضوی موظف شده تا مسائل مالی و تامین واگن‌های این پروژه را پیگیری کند.

محمد جواد کریمی، نماینده مردم مشهد نیز گفت: طولانی شدن طرح قطارهای شهری مشهد مشکلاتی را پدید آورد که این مشکلات باعث مطرح شدن سوالات زیادی در ذهن افکار عمومی شده است. وی با اشاره به این که قفل خرید واگن‌های قطار شهری مشهد شکسته شده است، تصریح کرد: برای ساخت واگن‌های مورد نیاز خط یک طرح قطار شهری مشهد با طرف چینی قراردادی منعقد شد تا ظرف 3 سال واگن‌های مورد نیاز این خط تحویل داده شود.رئیس کمیسیون مشارکت‌های اقتصادی شورای شهر مشهد نیز نداشتن اختیارات لازم برای خرید واگن‌های مورد نیاز خط یک قطار شهری مشهد را عاملی تاثیرگذار در کندی روند اجرایی شدن این پروژه دانست.

غلامرضا خواجی گفت: طولانی شدن این روند باعث می‌شود که مردم وعده‌های داده شده را جدی نگیرند و در پروژه‌های آتی، مشارکتی جدی نداشته باشند.

نماینده مشهد و کلات در مجلس شورای اسلامی نیز زیان ملی را پیامد تاخیر چندین ساله در بهره‌برداری قطار شهری مشهد عنوان کرد.

جواد آرین‌منش به تکمیل زیرساخت‌های خط یک قطار شهری مشهد اشاره کرد و افزود: زیرساخت‌های خط یک قطار شهری مشهد نظیر ریل‌گذاری و ساخت ایستگاه‌ها در همان اوایل پروژه آماده شده بود.