افزایش واردات طلای قاچاق

هر چند آمار روشن و مستندی درباره مقدار طلای قاچاق موجود در بازار در دست نیست، اما اصناف، فروشندگان و تولیدکنندگان طلا و جواهر که اخیرا برای جلوگیری از معضل رو‌به گسترش طلای قاچاق خارجی همکاری‌هایی را با ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز آغاز کرده‌اند، برآوردهایی را به این منظور انجام داده‌اند. براساس برآوردهایی که صنف فروشندگان طلا و جواهر کشور در اختیار این ستاد قرار داده است، قریب به 40 درصد طلای ساخته شده موجود در بازار، طلای قاچاق خارجی است؛ اما برآورد اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان طلا و جواهر رقم بالاتری است که به 70درصد می‌رسد. یعنی به گفته این مقامات صنفی 70 درصد ویترین طلافروشی‌های کشور را طلای قاچاق خارجی تشکیل می‌دهد.

وجود طلای قاچاق در بازار به طور همزمان به مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان ضربه می‌زند. مصرف‌کنندگان از عیار پایین با سنگ‌های تقلبی که بعضا در ساخت طلاهای خارجی استفاده می‌شود، ضرر مالی هنگفتی می‌کنند و تولیدکنندگان نیز اشتغال خود را از دست داده و صنعت قدیمی طلا و جواهر کشور را در خطر می‌بینند. این چنین است که با افزایش حضور طلای خارجی ساخته شده قاچاق در بازار در ماه‌های اخیر، ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز به طور پیگیر وارد مساله شده و در نخستین گام اکیدا به مردم توصیه می‌کند از خرید طلای ساخته‌شده خارجی خودداری کنند تا با ضرر مالی مواجه نشوند.

علی سهیلی، معاون مشارکت‌های مردمی و امور بین‌الملل ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز به خبرنگار جام‌جم می‌گوید: قاچاق طلا پدیده‌ای است که سال‌های سال وجود داشته، اما در ماه‌های اخیر به طرز نگران‌کننده‌ای افزایش یافته، به طوری‌که تولیدکنندگان طلای کشور و این صنعت را دچارچالش کرده است.

وی افزود: تولیدکنندگان می‌گویند ورود طلای قاچاق خارجی، نیروی کار این صنعت را به 30 درصد کاهش داده و بسیاری از کارگاه‌های مجهز با نیمی از ظرفیت یا کمتر کار‌می‌کنند. همچنین بازار طلای کشور به مرور در اختیار مصنوعات قاچاق قرار می‌گیرد که اینها هشدارهایی جدی است که ستاد در حال رسیدگی به آن است.

سهیلی خاطرنشان کرد: به گفته تولیدکنندگان طلای داخلی، 70 درصد طلاهای موجود در بازار طلای خارجی قاچاق است که البته فروشندگان این رقم را 40 درصد برآورد و به ستاد اعلام کرده‌اند. لذا می‌بینید که دامنه مشکل گسترده شده است.

وی گفت: حضور این طلاهای قاچاق علاوه بر این‌که جرم و مصداق خروج ثروت کشور است به مصرف‌کننده و تولید‌کننده نیز آسیب می‌زند. از دیدگاه مصرف‌کننده، بازدیدهای میدانی ستاد از بازار طلا و جواهر نشان داد که بسیاری از این طلاها عیار پایین و در حد 9، 10 یا 14 دارند. حال آن‌که عیار رسمی طلای کشور 18 است. عیار طلا برای مصرف‌کننده قابل تشخیص نیست و تنها هنگام فروش یا آب کردن مشخص می‌شود.

معاون ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز افزود: طلاهای قاچاق موجود در بازار از کشورهایی چون ترکیه، عراق، هند، تایلند و ایتالیا به کشور قاچاق می‌شود و گاه علاوه بر عیار پایین، حاوی سنگ‌های به‌ظاهر قیمتی اما بی‌ارزش هستند که ارزش واقعی آن را بسیار پست‌تر از طلای ایرانی می‌کند. حتی در این راستا مواردی را مشاهده کرده‌ایم که مردم تا 3 برابر ارزش واقعی طلای خارجی قاچاق پول پرداخته‌اند.

وی اظهار کرد: با این حال این طلاهای قاچاق با ترفندهای مختلفی چون درج شناسه، ادعای تخفیف در سود یا مزد ساخت و... به مردم فروخته می‌شود. مثلا برخی طلافروشان شماره شناسایی خود را همراه عدد 750 که نمایانگر طلای 18 عیار است، روی طلاهای خارجی درج می‌کنند تا نشان دهند ایرانی است، اما درج یک چنین علاماتی دلیل بر ایرانی بودن طلا و تایید عیار یا ارزش سنگ آن نیست.

سهیلی گفت: چون ماهیت واقعی طلای خارجی بر مردم پوشیده است، اکیدا توصیه می‌کنیم با توجه به رواج زیاد این طلاها در بازار برای جلوگیری از ضررهای بعدی از خرید آن خودداری کنند. وی افزود: در کنار این مسائل، تولیدکنندگان نیز اظهار می‌دارند که اشتغال آنها و موجودیت صنعت طلا و جواهر کشور در خطر قرار گرفته است و بازار کشور دارد از دست‌می‌رود؛ چرا که مصرف طلا در ایران به خاطر نگاه سرمایه‌ای به آن، 3 برابر میانگین جهانی است و لذا کشور، هدف خوبی برای قاچاقچیان محسوب می‌شود.

معاون ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز خاطرنشان کرد: ستاد هم‌اکنون وارد مساله شده و با بازدیدهای محسوس و غیرمحسوس و نشست با اتحادیه‌های تولیدکنندگان و فروشندگان طلا و جواهر در تلاش است با حمایت از سند راهبردی این صنعت، راه‌های ورود و مصرف طلای خارجی قاچاق را ببندد و بزودی در این زمینه برنامه‌های کنترلی ویژه به اجرا درخواهد آمد.

از سوی دیگر عبادالله محمدولی، رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان طلا،‌ جواهر، نقره و سنگ‌های قیمتی ایران به خبرنگار ما می‌گوید: میانگین ساعات کاری کارگاه‌های طلاسازی کشور در 5 سال گذشته 12 ساعت بوده که اکنون به 6 ساعت رسیده است. همچنین 270 هزار نفر کارگر و کارفرمای شاغل در صنعت طلا و جواهر به نصف کاهش یافته است که همگی نشان از گستردگی ورود طلای قاچاق به بازار دارد. وی افزود: مشاهدات ما در ویترین طلافروشی‌ها در بازار نشان می‌دهد که آنها به نمایشگاه طلاهای خارجی قاچاق تبدیل شده‌اند و برآورد می‌کنیم 70 درصد طلاهای موجود در بازار قاچاق باشند. وی اظهار کرد: مصرف مصنوعات طلا و جواهر کشور روزانه یک تن است که 70 درصد از این رقم، قاچاق خارجی است. محمدولی تصریح کرد: پدیده جدیدی که در بازار طلا و جواهر مشاهده می‌شود، این است که در داخل برخی از این مصنوعات سنگ‌های رنگی تقلبی به جای سنگ‌های قیمتی یاقوت و زمرد وجود دارد. وی افزود: این جواهرات به اصطلاح مرصع‌کاری شده‌اند و الان به نوعی مد بازار است اما در میان سنگ‌های به کار رفته در این جواهرات قاچاق خارجی، سنگ‌های تقلبی وجود دارد و مردم نیز آن را می‌خرند و متوجه نمی‌شوند.

به گفته محمدولی، تولیدکنندگان سعی دارند با ارتقای فناوری ساخت و با توجه به سلیقه مردم، جلوی ورود طلای قاچاق خارجی به بازار را بگیرند، اما می‌گوییم که ضرر استفاده از مصنوعات سرانجام به مردم و تولیدکنندگان وارد می‌آید.

در همین حال محمد کشتی‌آرای، رئیس اتحادیه فروشندگان طلا و جواهر نیز به خبرنگار ما گفت: وجود طلای قاچاق خارجی در بازار انکارناپذیر است و ما از مدت‌ها قبل کنترل‌های فیزیکی و غیرفیزیکی را برای جلوگیری از گسترش این موضوع به اجرا درآورده‌ایم. وی افزود: مهم‌ترین این کنترل‌ها، شناسنامه‌دار کردن همه طلاهای موجود در بازار در 2 مرحله است؛ در مرحله اول که از حدود 3 سال قبل شروع شده و ضرب‌الاجل آن بزودی به پایان می‌رسد، تمامی طلافروشان باید طلاهای خود را با حک کردن شماره واحد صنفی و حرف اول لاتین اسم شهر خود شناسنامه‌دار کنند.

وی اظهار کرد: در مرحله بعدی نیز با استفاده از سامانه ایران‌کد در وزارت بازرگانی شناسنامه ملی برای طلاها صادر شده و ماهیت طلا برای مردم قابل شناسایی و رهگیری است.

کشتی‌آرای درباره پایین بودن عیار طلاهای قاچاق خارجی نیز افزود: من همچنین چیزی را شنیده‌ام، ولی به آن برخورد نکرده‌ام، با این حال این مساله دور از ذهن نیست.

وی تصریح کرد: ارگان‌های مختلف برای ریشه‌یابی علت افزایش ورود طلاهای قاچاق خارجی به بازار در حال فعالیت هستند که نتایج آن بزودی مشخص می‌شود و مبنای عمل قرار می‌گیرد.