شمیرانات؛کاخ موزه‌ها،باغها و تجریش

نگین البرز که لقب شهرستان شمیرانات است، فرصت زیادی از گردشگران می خواهد تا جاذبه هایش را به آنها معرفی کند. دیدار از کاخ موزه های شمیرانات، سفر به دل تاریخ کهن ایرانیان است که شاید یادآور ظلم شاهان به محرومان نیز باشد.

باغهای زیادی که پر از جذابیت و زیبایی هستند، بر دلنوازی این منطقه می افزایند و انسان را به دوباره آمدن تشویق می کنند.

گزارش کوتاهی که پیش روست، بخشی از جاذبه های شمیرانات را نشان می دهد که باید برای دیدار از نزدیک آنها لحظه شماری کرد.

باغ فردوس: این باغ و خانه ارزشمند و تاریخی که در محلی نزدیک به انتهای خیابان ولی عصر، نرسیده به تجریش قرار گرفته، دارای گچبری های کم نظیری در داخل است. این بنا به دوران جوانی قاجار متعلق بوده و هم اکنون موزه سینما در آن واقع شده است.

موزه پروفسور حسابی: نام پروفسور حسابی برای همه ایرانیان شناخته شده است. این استاد شناخته شده در سطح جهانی که همگان از وی به عنوان یک دانشمند برجسته یاد کرده و ایشان را در زمره مفاخر تاریخ ایران و جهان به شمار می آورند، خانه ای در شمیران و منطقه تجریش داشته است.

این خانه در سال 1372 به موزه ای تبدیل شد که در آن وسایل شخصی، مدارک علمی و تحصیلی، تقدیرنامه ها و عکس های قدیمی مرحوم حسابی به نمایش گذاشته شده است.

کاخ موزه سعدآباد: این مجموعه با ارزش و تاریخی که حدود 110 هکتار وسعت دارد، با 18 کاخ کوچک و بزرگ، پس از پیروزی انقلاب اسلامی به موزه تبدیل شد.

موزه هایی چون موزه پژوهشی مردم شناسی، آبکاری، هنرهای زیبا، کاخ موزه ملت، کاخ موزه سبز، نظامی، بهزاد، موزه ملی آب، خط و کتابت میرعماد، فرشچیان، ملل و ... موزه های این مجموعه اند که دیدن همه آنها، شاید خودش یک روز کامل وقت نیاز داشته باشد.

کاخ موزه نیاوران: این بنا که در ضلع شمالی پارک 63 هزار متر مربعی نیاوران قرار گرفته، دارای تزئینات چشمگیری در داخل است.

بنای این کاخ مربوط به سال 1347 است که پس از پیروزی انقلاب اسلامی درهای آن به روی مردم گشوده شد. کاخ های صاحبقرانیه، نیاوران، موزه جهان نما و کوشک احمد شاهی نیز در دل این مجموعه قرار گرفته اند.

گورستان ظهیرالدوله: این گورستان که مدفن تعدادی از مشاهیر، شعرا و بزرگان معاصر است در خیابان دربند، خیابان ظهیرالدوله قرار دارد و بناهای درون آن با سبک معماری خاصی، جذابیت فراوانی دارد.

کاخ مظفری: در ضلع جنوبی شهر اوشان، کاخی است که در زمان سلطنت مظفرالدین شاه ساخته شده است. طرح اصلی کاخ به صورت برونگرا احداث شده و در گرداگرد آن در طبقات اول و دوم ایوانی در نظر گرفته شده است.

بازار تجریش: این بازار قدیمی از نظر معماری، فرم و ساختار بناها ویژگی منحصر به فردی ندارد اما از نظر تاریخی به ویژه قرار گرفتن مجموعه ای از امامزاده، مسجد و ... بسیار مورد توجه است. این بازار از ضلع جنوبی پل تجریش شروع و تا ابتدای میدان قدس ادامه دارد.

همچنین شمالی ترین نقطه تهران، متبرک به وجود مقدس امامزادگان و حسینیه جماران که اقامتگاه امام خمینی (ره) بوده، جاذبه های شهرستان شمیرانات را دو چندان کرده است.

شمیران برای گردشگران و دوستداران تاریخ، فرهنگ، هنر، مذهب و طبیعت، بسیار بیش از آن چیزی است که بتوان در چند سطر بیان کرد.

از جاذبه های طبیعی این منطقه، دو پیست اسکی یکی در دامنه های رودبار قصران بنام شمشک و دیگری در دامنه های روستای دربند سر، همه ساله پذیرای ورزشکاران و علاقه مندان داخلی و خارجی است.

همچنین دو سد لار (شمال شرق منطقه لواسان کوچک) و لتیان (جنوب  منطقه لواسان کوچک) که بر روی رودخانه جاجرود بنا شده اند، چشم اندازهای زیبائی را برای گردشگران و ماهیگیران فراهم می کنند.

از اماکن متبرکه این منطقه نیز می توان به امامزادگان صالح (ع)، قاسم(ع)، موسی(ع)، سید خسرو(ع)، ابراهیم (ع) و چنار کهنسال و حسینیه جماران اشاره کرد.

مسیر کوهپیمایی دربند: با طی مسافتی بسیار کوتاه از میدان تجریش به سمت میدان دربند، می توانید یک روز بسیار دل انگیز را در آب و هوای تازه این منطقه بگذرانید.

مسیر کوهپیمائی دربند از میدان مجسمه آغاز می شود و در دل البرز ادامه می یابد. در ادامه مسیر، آبشار دوقلو قرار دارد که در ارتفاع 2700 متری واقع شده و بلافاصله پس از آن به پناهگاه شیرپلا می رسید که برای رفع خستگی امکاناتی نظیر خوابگاه، غذاخوری، بوفه، آب و انواع و اقسام نوشیدنی و غذا برای شما فراهم شده است.

در ادامه شیرپلا می توان تا قله توچال رفت که به بام تهران شهرت دارد. هرچند از ولنجک هم می توان با تله کابین تا ایستگاه هفتم آن رفت و از آنجا به سمت توچال طی مسیر کرد.

در این ایستگاه که ارتفاعش از سطح دریا 3700 متر است، می توان در زمستان ها از پیست اسکی توچال بهره برد و تابستان ها نیز فرصت دلنشینی برای لذت بردن از آب و هوای خنک و کوهستانی در اختیار است.

مسیر کوهپیمایی درکه: این مسیر نیز همانند دربند و کلکچال از جذابیت های بسیار برای اهالی تهران که فرصت خروج از شهر و سپری کردن اوقات فراغت در حومه شهر را ندارند، برخوردار است.

برای رسیدن به قله از چند راه فرعی می توان عبور کرد و در تمام مسیر راهپیمایی، از حاشیه رودخانه ای عبور می کنید که آب آن در طول سال، جاری ولی دارای نوسان است.

انتهای مسیر راهپیمایی هم پناهگاه پلنگ چال قرار دارد که دارای امکانات اقامتی برای شما و همراهان است. این پناهگاه در ارتفاع 2550 متری از سطح آبهای آزاد قرار گرفته است.

پیست اسکی شمشک: این پیست در حدود 58 کیلومتری شمال شرقی تهران قرار گرفته و ارتفاع آن از سطح دریا 3600 متر است.

طول پیست اسکی شمشک بیش از سه هزار متر بوده و در طول سال مورد استفاده ورزشکاران قرار می گیرد.

در این مجموعه علاوه بر هتلها و مهمانپذیرها، تله سی یژ و تله اسکی بشقابی نیز وجود دارد. علاوه بر آن، بسیاری از مسابقات و رقابت های داخلی و بین المللی هر ساله در آن برگزار می شود و در شمار بهترین پیست های جهان قرار دارد.

پارک جمشیدیه: این پارک که حتی در گرمترین روزهای تابستان هم از هوای خنکی برخوردار است، یکی از دیدنی ترین پارک های تهران محسوب می شود.

پارک جمشیدیه مرتفع ترین پارک تهران با فضایی کوهستانی و مسیرهای سنگفرش شده و مجسمه های سنگی زیبا است که بازدید از آن و سپری کردن اوقات فراغت، خستگی یک هفته پر مشغله کاری را از تن به در می کند.

برج کلکچال: از داخل این پارک می توان به دامنه های کلکچال رفته و از این مسیر کوهپیمایی تا برج کلکچال ادامه مسیر داد.

پارک دارآباد: در منطقه دارآباد علاوه بر بازدید از موزه حیات وحش گردشگران می توانند ساعات دلپذیری را در تنها پارک ساحلی تهران بگذرانند.

در طراحی محیط یکهزار متر مربعی این پارک، از پارک ساحلی زاینده رود اصفهان الهام گرفته شده است.

پارک نیاوران: این پارک زیبا با وسعت 63 هزار مترمربع که تا سال 1348 صاحبقرانیه نامیده می شد، در جنوب کاخ نیاوران قرار دارد. در این پارک، کتابخانه، آمفی تئاتر روباز، زمین بازی کودکان، مجموعه ورزشی و کانون بازی وجود دارد.

موزه حیات وحش: از غنی ترین موزه های تاریخی طبیعی ایران، همین موزه حیات وحش است.

آنجا می توان گونه های متنوع موجودات زنده را شناسایی کرده و با محیط زندگی و اسامی آنها آشنا شوید. پستانداران، خزندگان، آبزیان و حشرات زنده در این موزه نشان داده می شوند.

شهر اوشان: در 15 کیلومتری شمال غربی جاده زیبای لشگرک قرار دارد که به دلیل آب و هوای مطبوع خود، بسیار مورد توجه ساکنان پایتخت است.

رودبار قصران و لواسانات: رودبار قصران و لواسانات هم با شهرهایی چون اوشان، فشم، میگون و روستاهای کوهستانی و زیبای دیگر، یکی از نقاط ییلاقی و خوش آب و هوای شمیران است که شما را مبهوت خود می کند.

آبشارهای ناران و کفترلو: آبشار ناران در 700 متری لواسان کوچک با جریان دائمی آب بر روی صخره سنگی و آبشار کفترلو در دره های سرسبز شمال روستایی کند علیا دو آبشار زیبای این منطقه اند.

تنها راه فعلی رسیدن به این آبشار با توجه به مالکیت بسیاری از فضاهای اطراف آن، از بخش شرقی آبشار است؛ اما برای رسیدن به آبشار کفترلو، راه کمی طولانی تر و البته زیباتر است و باید از روستای کند علیا و جاده خاکی آن به سمت دره ای مملو از باغات برویم که در انتهای این راه مالرو، آبشاری زیبا در مقابل دیدگان شما ظاهر خواهد شد.

ارتفاع این آبشار به نسبت بلند و حوضچه آبریز آن جذابیت طبیعی این منطقه چشم نواز را دو چندان کرده است.

غار اسبول: این غار که در دره ای به همین نام در شرق اوشان قرار گرفته، در حقیقت متشکل از سه غار است که کاملاً طبیعی هستند و در هیچ نقطه ای از غار، کنده کاری دیده نمی شود.

در باور مردم است که این غار زمانی آتشگاه بوده، هر چند هیچ اثری از آتش در آن دیده نمی شود.

غارهای هملون: این غارها در تنگه هملون در نزدیکی میگون قرار دارند و در حقیقت از دو غار تشکیل شده اند. دهانه یکی حدود سه متر با عمق 20 متر و دهانه دیگری دو متر و نیم با فضایی به اندازه 24 مترمربع در داخل است.

از جاده شمشک نیز می شود به سمت این غارها رفت اما مسیر دستیابی به آنها کمی مشکل است؛ هر چند زیبایی شگفت انگیزی دارد.

قلعه امامه: در ضلع شمال روستای امامه، قلعه ای است که بر فراز صخره ای سنگی در میان دو شاخه باغ تنگه واقع شده است و قدمت آن بر اساس شواهد یاد شده به اوایل دوره اسلام می رسد.

 شمیران که روی هم رفته به معنی "بلند جای" است، یکی از فرمانداری های استان تهران به شمار می رود که با روستاهای کهن و زیبایش در دامنه جنوبی کوه البرز از شمال به بخش رودبار قصران، از شرق به بخش لواسان و دماوند، از جنوب به شهرستان تهران و از غرب به بخش کن و سولقان و شهرستان کرج محدود می شود.

این منطقه زیبا، جذاب و خوش آب و هوا تا قبل از صنعتی شدن شهر تهران و زندگی ماشینی امروزی دارای اهمیت فوق العاده ای بوده است.

تجریش مرکز این شهرستان است که یکی از مراکز اصلی خرید تهران محسوب می شود؛ ضمن آنکه بسیاری از مردم تهران، تعطیلات آخر هفته خود را با رفتن به کوههایی که در این منطقه قرار دارد، سپری می کنند.

اگر به یکی از کوه های این منطقه یعنی دربند، درکه، توچال، کلکچال، دارآباد و ... بروید، علاوه بر ورزش، از هوای دلپذیر و چشم انداز رودخانه ها و طبیعت کوهستانی زیبایش هم بهره مند خواهید شد.

از نظر تاریخی نیز وجود مجموعه های تاریخی و فرهنگی سعدآباد و نیاوران و موزه های متعدد بر غنای تاریخی این منطقه افزوده است.

مهر