دستگاه های اجرایی با آموزش و پرورش هماهنگ نیستند

هرگونه هدفگذاری ، سیاستگذاری و برنامه ریزی برای تحقق اهداف و آرمان های آموزشی ، منوط به آگاهی صحیح و شناخت دقیق فرصتها ، ظرفیت ها ، چالشها و تنگناهای فراروی دستگاه و مدیران است .

کد خبر: ۲۷۹۳۹

آشنا نبودن با این عوامل موجب نگرش غلط ، اولویت بندی نادرست ، از میان رفتن امکانات و مقدرات ، از دست دادن زمان و فرصتهای ارزشمند خواهد شد. در این نوشتار به برخی از چالشهای برون سازمانی و درون سازمانی که دستگاه تعلیم و تربیت کشور با آن مواجه است ، اشاره می شود.

چالشهای ملی و فرابخشی

نبود نگرش کلان نسبت به بازسازی و آبادانی کشور و عدم تبیین میزان سهم آموزش و پرورش در الگوی توسعه ، به طور طبیعی ناهماهنگی کارکرد آموزش و پرورش را با این الگو به دنبال خواهد داشت . از سوی دیگر ، به جایگاه و منزلت آموزش و پرورش در نظام توسعه ملی ، نگاهی بنیادی و صحیح نشده و از آموزش و پرورش که دستگاهی مولد و توسعه زاست ، تلقی مصرفی و غیرتولیدی شده است . همچنین ناهماهنگی میان دستگاه ها و نهادهای فرهنگی کشور ، از دیگر چالشهای فراروی آموزش و پرورش است که در نتیجه فقدان یک سیاست مشخص ، هدفمند و هماهنگ موجب هدر رفتن بسیاری از امکانات و ظرفیت های پراکنده در ایفای وظایف مشترک خواهد شد. بر این اساس باید به افزایش سرعت تحولات جهانی در عرصه علوم و فناوری و عدم امکانات لازم برای آموزش و پرورش جهت همگامی و همراهی با این تحولات اشاره کرد و نیز تاثیرات مخرب تهاجم فرهنگی بر نسل جوان و نوجوان که منجر به خنثی سازی بخشی از تلاشهای آموزش و پرورش می شود از دیگر چالشهای فرابخش نظام تعلیم و تربیت کشور است .

چالشهای نیروی انسانی

نگرشها و روشهای سنتی و ناکارآمد موجود در حوزه نظر و عمل معلمان ، مربیان و مدیران رده های مختلف آموزشی ، پرورشی و اداری که موجب فقدان مشارکت جویی و مشارکت پذیری و برخوردهای یکسویه تحکمی و آمرانه در حیطه کاری شده است ، از مشکلات پیش روی نیروی انسانی دراین نظام است که اصلاح و بهبود این گونه نگرشها و روشها، بدون سرمایه گذاری جدی و حمایت های قانونی ، به آسانی امکانپذیر نخواهد بود. همچنین وجود تعداد زیادی از کارکنان که مدرک تحصیلی پایین تر از کارشناسی دارند، وجود هزاران نیروی غیربومی زن و مرد در مناطق مختلف که با اخذ تعهد استخدامی با مشکلات فراوان مواجه اند، وجود درصد قابل توجهی از معلمان که در رشته غیرتخصصی خود تدریس می کنند و وجود معلمان کم تخصص که نیاز به آموزش های تخصصی و روزآمدی دانش دارند و نیز توزیع نامتعادل معلمان ، کمبود نیرو در مناطق محروم و وجود نیروهای مازاد در برخی نقاط و فراهم نبودن امکان انتقال آنان به مناطق محروم ، آموزش و پرورش را با مشکلات فراوانی مواجه کرده است .

چالشهای مربوط به فضای آموزشی

آموزش و پرورش از نظر امکانات فضای آموزشی و پرورشی و نیز مدارس فرسوده ، با مشکلات فراوانی روبه روست . وجود تعداد زیادی از مدارس کوچک و نامناسب که موجب کاهش نشاط، پویایی ، تحرک و ماندگاری دانش آموزان درمدارس می شود و وجود هزاران کلاس 2نوبته و در برخی موارد کپری کلاسهای نامناسب در مناطق محروم مرزی و نیز وجود بیش از 3هزار مدرسه استیجاری که نیاز به تعمیر داشته ولی امکان بهسازی اساسی آنها به خاطر استیجاری بودن مقدور نیست ، از سوی دیگر فشار مالکان برای تخلیه آنها، آرامش و امکان برنامه ریزی را از مسوولان سلب کرده است . همچنین مدارس مخروبه و نیازمند تخریب که بیش از 40سال قدمت دارند، خطرات جانی فراوانی برای دانش آموزان داشته است . از سوی دیگر نبود اعتبار لازم برای تعمیر و نگهداری این گونه مدارس ، از مشکلات دیگر آموزش و پرورش است . از سوی دیگر، کمبود شدید فضاهای ورزشی (35سانتی متر برای هر دانش آموز) نیز امکان تقویت جسم و روح دانش آموزان را سلب کرده ؛ به عبارت دیگر هر دانش آموز برای ساعت استفاده از فضاهای ورزشی باید 200روز در نوبت باشد.

چالشهای مالی و اعتباری

عدم تخصیص اعتبارات کافی برای اجرای برنامه ها و سیاست های مورد انتظار، بویژه وجود کسری اعتبارات مزمن مربوط به مطالبات معلمان از سنوات قبل و نیز وجود تعداد زیادی از مدارس فاقد آزمایشگاه ، کارگاه ، تجهیزات و فناوری آموزشی و دغدغه معیشتی و رفاهی معلمان و کارکنان و همچنین نبود جایگاه و منزلت اجتماعی مناسب برای آنان در جامعه ، پرداختن به شغل دوم و کاهش انگیزه آنها و نیز نبود نظام ارزشیابی جامع از کارکنان و نظام اداری و تشکیلاتی متمرکز ، پرحجم و زمان بر و ناکارآمد آموزش و پرورش ، مشکلات این وزارتخانه را صد چندان کرده است .