افسردگی ، شایع‌ترین مشکل روحی بیماران مبتلا به نارسایی کلیه

این پژوهش توسط موسی سجادی، کارشناس ارشد پرستاری و عضو هیات علمی دانشکده علوم پزشکی گناباد با هدف تعیین تاثیر آموزش مراقبت از خود (خودمراقبتی) بر میزان افسردگی 60 بیمار دیالیزی به روش تصادفی انجام شده است.

بیماری‌های مزمن ازجمله نارسایی کلیه به عنوان یک مشکل اساسی در حیطه بهداشت و درمان مطرح هستند، چراکه به‌دلیل تداوم بیماری و روند درمان، اثرات متعددی بر وضعیت‌های فیزیولوژیک، روحی و روانی، توانایی افراد و عملکرد آنها در زندگی فردی و اجتماعی به جای می‌گذارند.

افسردگی از شایع‌ترین و مهم‌ترین اختلالات روان‌پزشکی در بیماران دیالیزی است که می‌تواند تاثیرات سویی بر سیر بیماری و روند درمان داشته باشد.

همچنین افسردگی به عنوان یک عامل خطر مستقل در مرگ و میر بیماران همودیالیزی شناخته می‌شود.

گفتنی است همودیالیز روش درمانی با فناوری بالا و پیشرفته موثر برای درمان بیماران مبتلا به نارسایی مزمن کلیوی است، اما این روش با شیوع بالایی از عوارض روانی مانند اضطراب و افسردگی همراه است.

در نتایج آماری این مطالعه، میزان افسردگی در بیماران همودیالیزی از 22‌تا‌51 درصد گزارش شده است.

بیماران تحت درمان با همودیالیز به دلیل نیاز به درمان‌های متعدد دارویی برنامه غذایی خاص و کسب مهارت‌های لازم در سازگاری با ناتوانی‌های جسمی و روحی، نیازمند آموزش مخصوص و مداوم هستند که آموزش به این بیماران از جنبه‌های مهم فعالیت پرستاری است.

در این بررسی، بیماران آموزش‌های خود مراقبتی ازجمله رعایت رژیم غذایی، کنترل مایعات، مراقبت از پوست، خواب و  استراحت را دریافت کردند و برنامه مدون آموزشی را به همراه یک کتابچه آموزشی به آنها ارائه شد. همچنین دو جلسه آموزشی به روش بحث گروهی و پرسش و پاسخ برای بیماران برگزار شد.

در نتایج این بررسی آمده است: با بالا رفتن دانش خود مراقبتی با افزایش پذیرش درمان باعث انجام رفتار‌های خودمراقبتی می‌شود و کاهش رفتار و علائم و نشانه‌های فیزیکی و روانی را در‌پی دارد.

طبق یافته‌های پایانی این مطالعه، اجرای یک برنامه آموزشی مراقبت از خود در کاهش افسردگی بیماران تحت درمان همودیالیز موثر است، همچنین آموزش در زمینه مراقبت از خود پیروی از رفتار‌های خود مراقبتی و عملکرد آنها را ارتقا می‌دهد. محققان این پژوهش، آموزش مستمر به بیماران همودیالیزی را جهت ارتقای سلامت جسمی و روانی این بیماران توصیه می‌کنند.