سیر قهقرایی جام تختی همچنان ادامه دارد

28 سال تجربه و میزبانی، زمان و عمر کوتاهی برای ارتقای سطح کیفی و کمی یک تورنمنت بین‌المللی آن هم در حد و شان اسطوره و بزرگمرد تاریخ کشتی ایران یعنی غلامرضا تختی نیست. آیا جام تختی، طی این مدت روند رو به رشدی را برای پویایی کشتی و اهداف متعالی ورزش اول کشورمان پشت سر گذاشته است.

پس از سالیان طولانی که از عمر و سابقه معتبرترین جام کشتی ایران سپری شده براستی این پرسش مطرح می‌شود که در ابعاد داخلی بازخورد جام تختی در توسعه و ارتقای کمی و کیفی کشتی داخلی و جذب جوان‌ها چگونه بوده و پس از 28 سال این جام چه توشه و دستاوردی برای ورزش اول ما به ارمغان آورده است؟ در بعد خارجی نیز اکنون جام تختی کدام جایگاه قرص و محکم و اعتبار فنی و ارزشی را در دستگاه فیلا برای خود دست و پا کرده است؟

میهمانان و کشورهای صاحب نام کشتی جهان نسبت به حضور در تورنمنت بین‌المللی جهان پهلوان ایران هنوز اقبال و رغبت چندانی نشان نداده‌اند. براستی پس از 28 سال وقت تلف کردن و صرف سرمایه‌ای کلان برای برپایی جام تختی، کدام‌یک از کشورهای صاحب نام کشتی جهان و قهرمانان بلندآوازه و چهره‌های شاخص این ورزش به منظور شرکت در چنین تورنمنتی اشتیاق و حساسیت از خود نشان داده‌اند؟

متاسفانه باید اذعان کنیم چنین روند و توفیقی را پس از پشت سر گذاشتن 28 سال سابقه و تجربه در مسابقه‌های جام تختی شاهد نبوده‌ایم و همواره و هر ساله با نزول کمی و کیفی این جام مواجه بوده‌ایم، به طوری که هر سال در پایان این مسابقه‌ها و در بررسی و تحلیل جام تختی فقط یک جمله مصداق و تداعی شده است: سال به سال دریغ از پارسال...! به واقع کیفیت این رقابت‌ها چنان از لحاظ حدنصاب حضور تیم‌های مطرح و کشتی‌گیران سرشناس دنیا تهی و نزول یافته که چنین مثالی عینیتی ملموس و عملی پیدا کرده است.

امسال نیز به‌رغم آن که کرمانشاهی‌ها برای اولین بار میزبانی این تورنمنت بین‌المللی را در شرایط دشواری به عهده گرفته بودند، اما از لحاظ میزبانی و برگزاری با وجود مشکلات وکم و کاستی‌هایی که در جریان مسابقه‌ها دیده شد، باید به آنها خسته نباشید گفت و نمره قبولی در کارنامه هیات کشتی کرمانشاه ثبت کرد.

بیست و هشتمین دوره جام تختی، جدا از میزبانی خوب کرمانشاهی‌ها از لحاظ یک تورنمنت معتبر بین‌المللی کم و کاستی‌های فراوانی داشت و تهی از جاذبه‌های لازم یک تورنمنت بین‌المللی باسابقه 28 ساله برای مهمانان خارجی و حتی علاقه‌مندان داخلی بود.

با روند رو به نزولی که جام تختی با آن مواجه است، نه‌تنها تیم‌های صاحب‌نام و کشتی‌گیران طراز اول و نامداران جهان میل و رغبتی برای حضور در آن نشان نمی‌دهند، بلکه حتی نتوانسته‌ایم همان مهمانان درجه 2 و 3 خارجی گذشته را هم به عنوان مشتریان همیشگی این جام حفظ کنیم.

در حالی که پس از استقلال یافتن کشورهای اقماری شوروی سابق، انتظار می‌رفت شاهد حضور همه‌جانبه کشتی‌گیران روسی‌زبان در قالب تیم‌هایی از جمهوری‌های مستقل یافته باشیم، اما طی این مدت گاه شاهد حضور کشتی‌گیرانی از جمهوری‌های کم اسم و رسم‌دار در کشتی همچون ترکمنستان، تاجیکستان، ارمنستان، قرقیزستان، قزاقستان، آذربایجان و... بودیم که در ارتقای بار کیفی و فنی رقابت‌ها اثر کمرنگی داشته‌اند ولی در نقطه مقابل، از کشورهایی مانند روسیه، اکراین، ازبکستان، بلاروس و... که از توانمندی و کشتی‌گیران کارآمد بیشتری برخوردارند، بندرت می‌توان در جام تختی سراغ گرفت.

در شرایطی که مسابقه‌های جام تختی هزینه قابل توجهی را برای ورزش ما بر جای می‌گذارد، اما در مقابل این سرمایه‌گذاری هنگفت، توشه و دستاورد قابل توجهی عاید کشتی کشورمان نشده است.

در رقابت‌های جام تختی، مهمانان بیش از ما متنفع و بهره‌مند می‌شوند. به عبارتی دیگر، جام تختی همچون ادوار گذشته میدان و کلاس آموزشی است برای ارتقای فنی مهمانان خارجی که اغلب از هنر کشتی‌گیری و قابلیت‌های فنی نامداران کشتی ایران و جهان بی‌بهره هستند.

گرچه فدراسیون کشتی برای بالا بردن حد نصاب کمی و کیفی جام تختی حتی از برگزاری این رقابت‌ها در سال 86 هم خودداری کرد تا با دورخیزی مناسب و تغییر زمان آن از زمستان به فصل بهار، تیم‌های صاحب نام بیشتری را به تشک‌های جام تختی جذب کند؛ اما گویی هیچ‌کدام از ترفندها و تمهیدات ارائه شده حتی تخصیص جوایز دلاری هم تاکنون نتوانسته جام تختی را از انزوا خارج کند. برای خروج از این بن‌بست ضرورت تشکیل ستادی راهبردی با حضور مقامات بلندپایه ورزش کشور و کارگزاران کشتی بیش از پیش احساس می‌شود تا با بررسی همه‌جانبه دیگر تورنمنت‌های معتبر و مسابقه‌های موفق بین‌المللی در دیگر کشورها بتوانیم بستر مناسبی را برای جذب تیم‌های صاحب‌نام کشتی جهان به وجود آوریم و برداشت آخر این که با کاهش حضور مهمانان خارجی واژه بین‌المللی هم از کنار مهم‌ترین تورنمنت داخلی کشورمان یعنی جام تختی طبق مقررات بین‌المللی فیلا حذف می‌شود، چون در 2 دوره گذشته در کرمانشاه فقط ترکیه و کانادا و در بندرعباس، آمریکا و ترکمنستان برای مسابقه آمدند. از طرفی دیگر اگر بخواهیم مسابقه‌های بین‌المللی جام تختی را برای ورزش اول کشورمان از جنبه‌های استعدادیابی و پرورش استعدادها مورد ارزیابی دقیق کارشناسی قرار دهیم، به این واقعیت هشداردهنده می‌رسیم که این جام نه تنها نمی‌تواند اهداف متعالی ما را در ورزش کشتی متجلی و تحقق ببخشد، بلکه در بسیاری از مواقع وقت کشتی ایران را بدون هیچ دستاورد و ثمری به هدر می‌دهد. با این تفاوت که کشتی ما از برگزاری چنین جامی دچار تاوان و ضرر می‌شود، چرا که ما هزینه می‌کنیم و مهمانان درجه 2 و 3 خارجی از سرمایه و فنون ما بهره لازم را به تاراج می‌برند.

سعید میرزا شفیع