پوکی استخوان‌ درد مشترک مردان و زنان

دکتر مجید خلیفه سلطانی، پزشک خانواده با تایید این آمار به جام‌جم می‌گوید: بر اساس اعلام سازمان جهانی بهداشت بیماری پوکی استخوان در سراسر دنیا رو به افزایش است و کشور ما نیز در این خصوص استثنا نیست.

او به رژیم غذایی و تغییر سبک زندگی در سال‌های اخیر اشاره می‌کند و می‌گوید: این بیماری در زنان خصوصا بعد از سن یائسگی، افراد مسن و افرادی که از تحرک و تغذیه مناسب بی بهره هستند بیشتر شایع است و بدون هیچ علایم مشخصی و صرفا با شکستگی‌هایی که به سادگی از ضربه یا زمین خوردن پیش می‌آید قابل تشخیص است.

تغذیه نامناسب‌

زنانی که روزانه یک لیوان نوشابه مصرف می‌کنند، سه برابر بیشتر از سایر افراد در معرض ابتلا به پوکی استخوان قرار دارند.

دکتر مسعود نواصرزاده، متخصص غدد و گوارش، با اشاره به این‌که برای جذب کلسیم موجود در غذاها از طریق دستگاه گوارش نیاز به برقراری نوعی تعادل میان میزان کلسیم و فسفر وجود دارد، می‌گوید: وقتی این تعادل براثر نوشیدن نوشابه گازدار حاوی اسید فسفریک به هم می‌خورد، جذب کلسیم از دستگاه گوارش نیز دچار اختلال می‌شود.

 بنابراین بدن از یک سو از کلسیم ذخیره شده در استخوان استفاده می‌کند و از سوی دیگر به راحتی نمی‌تواند کلسیم جذب کند، در نتیجه دچار نوعی فقر کلسیم و کاهش تراکم استخوانی و در نهایت پوکی بافت استخوانی خواهد شد.

به گفته وی افرادی که به میزان زیاد نوشابه مصرف می‌کنند، احتمال شکستگی استخوان در آنان سه تا چهار برابر کسانی است که نوشابه مصرف نمی‌کنند.

این متخصص غدد و گوارش ادامه می‌دهد: به طور مثال زنانی که روزانه یک لیوان نوشابه مصرف می‌کنند، سه برابر بیشتر در معرض ابتلا به پوکی استخوان قرار دارند.

وی ضمن هشدار نسبت به کاهش سن ابتلا به پوکی استخوان در ایران، می‌گوید: در حال حاضر سن ابتلا به پوکی استخوان در کشورمان به 35 سال رسیده است.

نواصرزاده با اعلام این مطلب که مواد موجود در نوشابه‌ها باعث کاهش یا حتی مانع جذب آهن می‌شود، افزود: فقر آهن در بدن زمینه را برای بروز کم خونی به ویژه در گروههای سنی نیازمند آهن (کودکان، زنان و دختران) آماده می‌کند.

مردان هم در معرض پوکی استخوان‌

هرچند که زنان بیشتر از مردان در معرض آسیب و ابتلا به پوکی استخوان هستند اما همین عامل سبب شده توجه مردان که آنها هم از ابتلا به این بیماری به دور نیستند،کمتر باشد.

دکتر خلیفه سلطانی ادامه می‌دهد:توجه به تغذیه نوجوانان و جوانان و مصرف دایمی شیر در برنامه‌های غذایی در کنار حذف نوشابه و استفاده از نوشیدنی‌های جایگزین نظیر دوغ تاکید می‌شود.

به گفته وی مصرف غذاهای حاوی دانه سویا پیشرفت پوکی استخوان در زنان در سن یائسگی را کاهش می‌دهد.

دکتر مهرجو، متخصص زنان نیز معتقد است: تغییرات هورمونی در سن یائسگی منجر به نازک شدن سریع استخوان‌ها می‌شود و احتمال شکستگی و فرسایش استخوان‌ها را افزایش می‌دهد.وی می‌گوید: پوکی استخوان به ویژه در 7 سال اول یائسگی که میزان ترشح هورمون استروژن کاهش می‌یابد سرعت بیشتری دارد و این کاهش ترشح هورمون استروژن باعث می‌شود در هر سال 6 درصد از تراکم استخوانی کاسته شود.

مهرجو با اشاره به این‌که تحقیقات نشان می‌دهد پروتئین سویا در جلوگیری از پوکی استخوان موثر است، می‌گوید:تحقیقات نشان می‌دهد زنانی که از دانه‌های سویا استفاده می‌کنند 37 درصد کمتر با خطر ابتلا به پوکی استخوان مواجه می‌شوند.

شیر بخوریم‌

عامل اصلی بروز پوکی استخوان کمبود کلسیم در بدن و ورزش نکردن است و متاسفانه هر دو این شاخصها در کشور ما نامناسب است.

 اطفال زیر 10 سال به روزانه 700 میلی گرم کلسیم، افراد بین‌10 تا 25 سال به 1300 میلی گرم کلسیم روزانه و زنان یائسه به روزانه 1500 میلی گرم کلسیم نیاز دارند در حالی که حداکثر میزان کلسیمی که در رژیم غذایی ایرانیان وجود دارد 250 میلی گرم است.

لبنیات به ویژه شیر، سرشار از کلسیم هستند اما متاسفانه به علت مصرف کمتر از حد لبنیات در بین ایرانیان به خصوص به خاطر بی توجهی به وعده غذایی صبحانه و نیز عدم تحمل قند لاکتوز شیر در برخی افراد، سرانه مصرف شیر در ایران پایین است، سرانه مصرف ماست، کره و پنیر نیز در ایران پایین تر از حد متوسط است به همین علت شاهد شیوع بالای پوکی استخوان هستیم.

خلیفه سلطانی با تاکید بر مصرف شیر و استفاده از نور خورشید برای تامین ویتامین D به استفاده از جوش شیرین در نان اشاره می‌کند و می‌گوید:مهمترین منبع غذایی ایرانیان نان است که به دلیل وجود جوش شیرین و ممانعت از جذب کلسیم از سوی استخوان، مسولان بهداشتی کشور باید تدبیری در این خصوص بکار ببرند.