خانواده‌های بی‌شناسنامه در مناطق محروم

ایرانی اما نامرئی

20 هزار کودک بی شناسنامه در کشور

آمارهای غیررسمی از وجود 20هزار کودک بی هویت و بدون شناسنامه در کشور خبر می دهد و این آمار زمانی زنگ های خطر را به صدا درمی آورد که بدانیم تنها در 6ماهه اول امسال از مجموع کودکانی که به مراکز بهزیستی در سطح کشور واگذار شده اند، 236کودک پدر و مادر مشخصی نداشته و در پرونده آنها در مقابل نام والدین ، کلمه مفقودالاثر نوشته شده است.

کد خبر: ۱۵۷۹۱۹

به گزارش خبرنگار ما، بسیاری از کارشناسان و صاحب نظران حوزه آسیب های اجتماعی با اشاره به دلایل بر جای ماندن کودکان بی هویت و بدون شناسنامه ، از عواملی همچون افزایش ازدواج های موقت غیررسمی و ثبت نشده ، ازدواج اتباع بیگانه با دختران ایرانی ، روابط پنهانی و نامشروع و... نام می برند.

کودکان بی هویت و بدون شناسنامه ای که هم اکنون در کشور زندگی می کنند نه تنها با مشکلات زیادی در زمینه دریافت شناسنامه و احراز هویت مواجه اند، بلکه به دلیل زندگی در شرایط خاص روحی ، روانی و اجتماعی و بروز آسیب های اجتماعی همواره به عنوان خطری بالقوه در زندگی حال و آینده این کودکان وجود دارد.

ازدواج اتباع بیگانه با دختران ایرانی

یک کارشناس مسائل اجتماعی با تاکید بر این که متاسفانه در خصوص کودکان بی هویت و بدون شناسنامه نیز همچون بسیاری از آسیب های اجتماعی نمی توان آمار دقیقی ارائه کرد، به نکته مهمی اشاره کرده و می گوید: تا سال 84که عهده دار مسوولیت حوزه آسیب های اجتماعی در سازمان بهزیستی بوده است ، آخرین آمار تقریبی تعداد کودکان بی هویت و بدون شناسنامه زیر 18سال در کشور که با بررسی فاکتورهای ویژه ای در سطح کشور به دست آمد، بیانگر وجود 20هزار کودک زیر 18سال بی هویت و بدون شناسنامه بوده است.

سیدهادی معتمدی بیان می کند که این رقم تقریبی با بررسی فاکتورهایی همچون ازدواج افاغنه با دختران ایرانی ، افزایش ازدواج های موقت ثبت نشده ، روابط پنهانی ، افزایش طلاق و.... به دست آمده ، اما شاخصه اصلی در رسیدن به این آمار، ازدواج اتباع بیگانه و افاغنه با دختران ایرانی بود که پس از تولد فرزندشان شناسنامه ای نیز به کودک تعلق نمی گرفت و طبعا حق تحصیل در مدارس عادی را نیز نداشتند.

این کارشناس اگرچه معتقد است که وجود کودکان بی هویت و بدون شناسنامه در کشور هنوز به مرحله بحران نرسیده است ، اما به این نکته مهم نیز اشاره می کند که چون بیشتر این کودکان به دلیل نداشتن هویت مشخص به سرعت جذب باندهای قاچاق ، مواد مخدر و بزهکاری می شوند، می توانند به عنوان یک بحران جدی محسوب شوند.

ازدواج های موقت ثبت نشده

وی تاکید می کند: صرفا ازدواج موقت نمی تواند دلیلی بر افزایش کودکان بی هویت در جامعه محسوب شود، چراکه ازدواج های موقت رسمی که در محضر ثبت می شوند مشکلی ایجاد نمی کند، بلکه مشکل اصلی آن دسته از ازدواج های موقتی است که به صورت خودخوانده و خودخواسته انجام می شود.این کارشناس معتقد است که اگر رشد سالانه 15تا 20درصدی آسیب های اجتماعی در کشور را بپذیریم ، بی شک پدیده کودکان بی هویت و بدون شناسنامه به عنوان یکی از شاخه های آسیب های اجتماعی در کشور نیز هر ساله با چنین رشدی مواجه خواهد بود.

ارجاع 236کودک بی هویت به مراکز بهزیستی

در حال حاضر نزدیک به 11هزار کودک بی سرپرست یا بدسرپرست در مراکز دولتی و غیردولتی سازمان بهزیستی نگهداری می شوند که یکسری از این کودکان شناسنامه ندارند و عمده آنها نیز کودکانی هستند که در سنین نوزادی به این مراکز واگذار می شوند.

به گفته مدیرکل دفتر شبه خانواده سازمان بهزیستی کشور در میان کودکانی که طی 6ماهه اول امسال به مراکز نگهداری از کودکان سازمان بهزیستی واگذار شده اند، 236کودک والدینشان مفقودالاثر بوده و در واقع پدر و مادر مشخصی نداشته اند.

ولی الله نصر در خصوص اقدامات سازمان بهزیستی برای شناسنامه دار کردن کودکان بدون شناسنامه در این مراکز نیز می گوید: کودکانی که شناسنامه ندارند، اگر به فرزندخواندگی واگذار شوند پس از 6ماه در صورتی که بررسی ها و بازدیدهای مددکاری بیانگر موفق بودن خانواده در نگهداری از فرزند باشد، با هماهنگی و مکاتبه با سازمان ثبت احوال برای این کودکان به نام پدر و مادر جدیدشان شناسنامه صادر می شود.

صدور شناسنامه برای کودکان بی سرپرست بهزیستی

وی ادامه می دهد: اما آن دسته از کودکان مراکز ما که شناسنامه نداشته و از سوی دیگر به هر دلیل امکان واگذاری آنها برای فرزندخواندگی وجود ندارد تا قبل از سن 6یا 7سالگی با هماهنگی سازمان ثبت احوال برایشان به اسامی مستعار پدر و مادر، شناسنامه صادر می شود.

در شرایطی که افزایش ازدواج های موقت ، ازدواج اتباع بیگانه در داخل کشور، افزایش معضل طلاق و... می تواند به عنوان دلایل بروز و رشد پدیده کودکان بی هویت در جامعه مطرح شود، به نظر می رسد شاید بتوان با تدابیر و اقدامات پیشگیرانه ای همچون الزام ثبت ازدواج های موقت ، ممنوعیت ازدواج اتباع بیگانه و افاغنه با دختران ایرانی ، آموزش مهارت های زندگی به زوج های جوان و همچنین دختران و پسران در سن بلوغ ، رشد این پدیده را در جامعه کنترل کرد.