یکی از مشکلاتی که امروزه در کشور به مرحله بغرنج رسیده، بخش انرژی است؛ به طوری که در اقتصاد ایران یارانه‌های بسیار زیادی برای انرژی پرداخت می‌شود اما امروز با مشکل بزرگی به عنوان ناترازی انرژی مواجهیم و بهره‌وری این یارانه‌ها چه در بخش خانگی و چه تولید بسیار پایین است و سبب ناکارآمدی، نابرابری، تورم، کاهش رقابت‌پذیری و نوآوری در تولید شده است. حال دولت چهاردهم از برنامه خود برای اصلاح و شفاف‌سازی یارانه‌های انرژی خبر داده تا سبب کارآمدی و پویایی اقتصاد ایران شود.البته هنوز دولت در این زمینه به صورت رسمی برنامه‌ای ارائه نکرده اما اخیرا در خبرگزاری فارس برنامه‌ای منتشر شده که نشان می‌دهد بازتوزیع یارانه انرژی به صورت مجزا برای خانوارها و صنایع اجرایی خواهد شد. اجرای این طرح با توجه به ملاحظاتی از قبیل لزوم همراهی اجتماعی، مهار تورم و افزایش نرخ، به صورت پنج ساله و در سه‌فاز تدوین شده است.
مصرف انرژی (گاز، برق و بنزین) تا حد استاندارد برای خانوارها با نرخ یارانه‌ای و مصرف فراتر از آن با قیمت واقعی محاسبه خواهد شد و هر خانوار می‌تواند با کاهش مصرف خود (کمتر از استاندارد) مابه‌التفاوت قیمت واقعی و قیمت سهمیه را برای خود به صورت نقدی احیا (کسب)کند؛یعنی در صورت صرفه‌جویی، مابه‌التفاوت نرخ واقعی و یارانه‌ای به‌صورت نقدی به خانوار پرداخت می‌شود. بر اساس این طرح، معادل ریالی سهمیه انرژی اعطا شده به خانوارها در سال اول اجرا، حداقل ۶۴.۵میلیون تومان خواهد بود که تا پایان طرح به ۱۱۱.۵میلیون تومان افزایش می‌یابد.
در بخش صنعت آمده که قیمت گاز و برق برای صنایعی که نرخ تعرفه آنها نزدیک به قیمت واقعی است، از ابتدای طرح واقعی خواهد شد و برای سایر صنایع سهمیه گاز و برق بر اساس ۶۵ درصد میانگین مصرف انرژی سال قبل هر صنعت تعیین خواهد شد که قیمت این سهمیه به صورت تدریجی تا رسیدن به قیمت واقعی سال‌های اجرای طرح افزایش می‌یابد تا واحد اقتصادی زمان کافی برای افزایش بهره‌وری در مصرف انرژی خود را داشته باشد.
طرحی که مردم برنده آن هستند
حامد صاحب‌هنر، کارشناس اقتصادی در گفت‌وگوبا«جام‌جم» درخصوص طرح دولت برای اصلاح یارانه حامل‌های انرژی گفت: این طرح به یک‌سری الزامات نیاز دارد و می‌تواند برای مردم درآمد داشته باشد. البته برای مصرف خط مبنایی تعیین شد که البته بهتر است در دو سال نخست اجرا، افراد جریمه نشوند و طرح در این مدت با نگاه تشویقی انجام شود.
وی تصریح کرد: بهتر است به مردم فرصت داده شود اقداماتی مانند تعویض تجهیزات، عایق‌بندی و... درجهت کاهش مصرف انجام دهند و بتوانند خود را با اجرای طرح تطبیق دهند و پس از آن عمده مردم می‌توانند برنده اجرای طرح دولت برای اصلاح یارانه‌های انرژی باشند.
این پژوهشگر اقتصاد انرژی در مورد صنایع تأکید کرد: اصلاحات بهتر است از بخش صنعت شروع نشود، زیرا صنایع تولید انجام می‌دهند وهرچقدرمصرف آنها غیربهینه و غیربهره‌ور باشد ولی اگربه‌صورت ضربتی بخواهیم سراغ آزادسازی قیمت سوخت صنایع برویم، تولید و ارزآوری کشور با مشکل مواجه خواهد شد.
صاحب‌هنر با بیان این‌که در طرح دولت، صنایع انرژی‌بر در اولویت قرار گرفته‌اند، ادامه داد: اصلاح قیمت انرژی صنایع باید اجرایی شود و پیش از آن برای بخش‌هایی از صنعت اجراگردد که نرخ سوخت، سهم کمتری در قیمت تمام شده محصول آنها دارد.
وی گفت: قرار است‌حرفی که آقای رئیس‌جمهور زده اجرایی شود و یارانه به خود مردم داده شود.دولت نگاه درآمدی به این موضوع ندارد؛بدین‌صورت که سهمیه‌ای(میزان‌مصرف‌استاندارد)برای سال پایه تعیین خواهدشد‌ومیزان آن راکم نمی‌کند.
