مستقیم روی خط سلامت

دامنه مباحث حوزه سلامت روان، از آن هم گسترده‌تر است. معمولا تعدادی افراد «اِی‌دی‌اِچ دی»زده در یک‌سو هستند (که البته خودشان تشخیص این ابتلا را داده‌اند!) و از سوی دیگر، آدم‌هایی که به پروسه درمان علاقه دارند‌؛ البته از نوع «عمه تراپی»!
وجود چنین ملغمه‌ای از نظرات، آرا و تجویزهای گوناگون در این جمع‌ها، از گذشته تاکنون معضلی در حوزه سلامت بوده و با پدید آمدن فضای مجازی، این آش، شورتر هم شد. در این شرایط، وجود برنامه‌ای که بتواند به برخی سؤالات و ابهامات مردم در حوزه سلامت پاسخ دهد، یک غنیمت به حساب می‌آید. اگرچه معمولا توصیه‌های پزشکی و سلامت در حاشیه برنامه‌های مختلف صداوسیما وجود داشت‌ اما برنامه‌ای که به صورت جامع و مستقل به تمام این مسائل بپردازد و بتواند مخاطب را به‌طور کامل اقناع کند، موجود نبود‌؛ تا این‌که برنامه «طبیب» پا به عرصه گذاشت و در مدت کوتاهی توانست با اقبال پرشوری مواجه شود. استقبال به‌قدری بود که براساس نظرسنجی‌ها، این برنامه توانست عنوان «موفق‌‌ترین برنامه در حوزه سلامت» را از آن خود کند. 
در ذیل، برخی شاخصه‌های موفقیت این برنامه را از نظرم می‌گذرانیم.
   
رویکرد درست آغازین
سنگ بنای برنامه طبیب از زمان تولید و انتشار اولیه آن در۲۰ آذر ماه ۱۳۹۵، با دقت و به‌درستی چیده شده و با برنامه‌ریزی به پیش آمده است. از همان ابتدا، این برنامه با هدف ارتقای سطح دانش افراد و سلامت جامعه، آموزش عموم مردم در زمینه پیشگیری و شناخت برخی مشکلات زمینه‌‌ای بیماری‌‌ها تولید شد و با گذشت بیش از هشت سال از شروع فعالیت خود، همچنان از دریچه شبکه سه سیما به صورت روزانه، مطالب ارزشمند و مفیدی را به‌واسطه کارشناسان و متخصصان خبره خود در حوزه سلامت در اختیار بینندگان علاقه‌مند قرار می‌دهد.در ابتدای مطلب، توضیح مختصری درخصوص مسائل و مشکلات فضای مجازی و برخی توصیه‌های درمانی بی‌پشتوانه در شبکه‌های اجتماعی بیان کردیم. این امر از مواردی بود که در برنامه‌ریزی ابتدایی تولیدکنندگان برنامه طبیب، نگاه ویژه‌ای به آن شده بود تا از یک‌سو در دام توصیه‌های غیرکارشناسانه نیفتد و از سوی دیگر بتواند در همین برنامه، به عوارض توصیه‌های ناقص و نادرست موجود در فضای مجازی پرداخته و شیوه صحیح کسب اطلاعات درمانی از منابع مورد اطمینان را به مخاطب آموزش دهد.حاصل چنین رویکردی، این بوده که در حال حاضر، بخش زیادی از توصیه‌های درمانی در صفحه‌های مختلف شبکه‌های اجتماعی را بخش‌هایی از برنامه طبیب پوشش می‌دهد و مردم با اطمینان خاطر بیشتری از آن استفاده و آن را برای آشنایان خود، باز ارسال کنند. 

وجود بخش‌ها و محتوای متنوع
برنامه طبیب، یک برنامه گفت‌وگومحور از گروه اجتماعی شبکه سه سیماست که به تهیه‌کنندگی علی زاهدی و با اجرای پیمان طالبی، از شنبه تا چهارشنبه، هر روز در ساعت‌۱۱، به صورت زنده، مهمان خانه‌های گرم ایرانی است. ظرفیت گفت‌وگومحوری برنامه، این امکان را برای تولیدکنندگان آن فراهم آورده که بتوانند از کارشناسان مجرب متعددی در حوزه‌های تغذیه، ورزش، پیشگیری و درمان بهره برده و شعاع بیشتری از نیازهای بینندگان را در موضوعات مختلف تأمین کنند. برنامه طبیب تلاش کرده تا از پزشکان لایق، طبیبان حاذق و کارشناسان کارآزموده دعوت آورده تا هم از یافته‌های پزشکی مدرن استفاده کند و هم از داده‌های طب سنتی بهره ببرد.از نکات برجسته برنامه طبیب این است که در فصول مختلف، به موضوعات و بیماری‌های شایع در میان مردم می‌پردازد و مسائل مطرح شده در آن، کاملا با نیاز روز مردم منطبق است. اگر حال‌و‌هوای برنامه طبیب در روزهای کرونایی را به خاطر داشته باشید، به‌خوبی می‌توانید گفت‌وگوهای منطبق بر جلوگیری از شیوع بیماری کووید و ملزومات پیشگیری از ابتلا به آن در تعامل با پزشکان و کارشناسان تراز اول کشور را در ذهن مرور کنید.بخش‌های مفید دیگری نیز در این برنامه وجود دارند که ممکن است ظاهری تبلیغاتی داشته و زمان کوتاهی به آنها اختصاص داده شده باشد. در این بخش‌ها به معرفی دمنوش‌ها، غذاهای سالم و سایر محصولات سودمند و اثرگذار در سلامت افراد پرداخته شده که در جای خود ارزشمند است. بخش دیگری از برنامه طبیب هم به مرور اخبار پزشکی کشور اختصاص دارد و نیم‌نگاهی به اتفاقات و مسائل حوزه سلامت در ایران‌می‌اندازد. 
   
اجرای پویا
پویایی و چابکی پیمان طالبی به‌عنوان مجری برنامه طبیب، از نکات قابل‌توجهی محسوب می‌شود که این برنامه را دیدنی‌تر کرده است.  پیمان طالبی، به دور از اجراهای سرد و خشک و بی‌روح و قیافه‌های شق ‌و‌ رق و اصطلاحا اتوکشیده، به‌گونه‌ای بدون‌تعارف و بدون رودربایستی‌های مرسوم از کارشناس برنامه سؤال می‌کند که هیچ سؤال و نکته و حالت و احتمالی را در موضوع برنامه از قلم نمی‌اندازد. او مانند یک بیمار سمج، تمام زیر و بم مسأله را (بدون احساس شرم نامطلوب) مطرح می‌کند‌؛ به صورتی که مخاطب پشت گیرنده‌ها، خود را در استودیو حاضر می‌بیند و گویی اوست که دارد آن سؤالات را می‌پرسد. 
   
ارتباط زنده با مخاطب
بخشی از برنامه طبیب، به‌صورت ویژه به پاسخ به سؤالات بینندگان اختصاص یافته که منطبق بر موضوع برنامه در همان روز است.پخش زنده این برنامه، نکته مثبتی برای بینندگان آن به‌شمار می‌رود. مخاطبان طبیب می‌توانند سؤالات و مشکلات خود را در ارتباط با موضوع برنامه به‌راحتی از طریق پیامک ارسال کنند تا در همان برنامه با کارشناس حاضر مطرح‌شده و بیننده نیز پاسخ خود را ببیند و بشنود. وجود چنین ارتباط دو‌طرفه خوبی، علی‌القاعده امتیاز بالایی در نگاه مخاطبان برای این برنامه پدید می‌آورد. 

سادگی و بی‌پیرایگی
سوای پویایی و تعامل خوب مجری برنامه که از آن صحبت شد‌؛ کلیت برنامه طبیب، بسیار ساده و بی‌پیرایه است. در این برنامه، برخلاف برخی برنامه‌های مشابه، از دکورهای عجیب و غریب و فانتری دیگر خبری نیست. همچنین جو صمیمی برنامه، مانع از یکنواختی و سنگینی فضای پزشکی و درمانی برنامه می‌شود. پزشکان و متخصصان این برنامه خوب می‌دانند که اینجا جای به کار بردن اصطلاحات تخصصی ثقیل پزشکی نیست‌؛ به همین خاطر به دور از اداهایی که جز گیج‌کردن مخاطب حاصلی ندارد، در یک تعامل عاقلانه و با زبان عادی و اصطلاحا همه‌فهم، مسائل و مشکلات پزشکی را برای بینندگان تشریح می‌کنند.کارشناسان و پزشکان برنامه طبیب، علاوه بر در پیش گرفتن ادبیات قابل درک برای عموم جامعه، در تمام طول برنامه به بیان موضوعات و مطالبی می‌پردازند که جزو نیازهای ساده و روزمره مردم به‌شمار می‌رود. پزشکان در این برنامه از ساده‌ترین مشکلات پزشکی، مثل پیچ خوردن مچ پا تا مسائل جدی‌‌تر صحبت کرده و راه‌های درمان آن را ارائه می‌دهند.به طور کلی باید گفت مطالب ارائه‌شده در برنامه طبیب را می‌توان نوعی کمک اولیه دانست و نه یک درمان کامل. چه آن‌که درمان بسیاری از امور و مشکلات پزشکی، بدون حضور فیزیکی نزد پزشک و معاینه بالینی بیمار، به هیچ‌وجه امکان‌پذیر نخواهد بود.نکته مهم قابل استحصال از این برنامه، این است که‌فرد به‌طور نسبی می‌تواند متوجه شود که آیا مشکلی درخصوص آن موضوع دارد یا نه و اگر دارد، مشکلش تا چه میزان جدی است، چه درمان‌های ابتدایی برای آن وجود دارد و از چه طریق می‌تواند به پزشک متخصص مراجعه کند تا از افتادن در مسیرهای اشتباه درمانی در امان بماند. در مجموع، آنچه در مجموعه طبیب گردآوری شده، توانسته بسته جامعی در حوزه سلامت ارائه دهد که به‌دلیل جذابیت‌های محتوایی و شیوه‌های صحیح انتقال آن، هم تحسین زنان و مردان جوان را به‌دنبال داشته باشد و هم پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها را پای تلویزیون بنشاند و این شایسته تقدیر‌است.