«دست اول» با ساختاری خبری و آیتم‌محور، روزانه حداقل دو موضوع خاص را به‌طور ویژه بررسی می‌کند و با گزارش‌های داغ و جذاب، بینندگان را در‌جریان آخرین تحولات ورزشی داخلی و خارجی قرار می‌دهد. این برنامه با هدف برآورده‌کردن نیازهای مخاطبان و پاسخ به چالش‌های موجود در دنیای ورزش، به‌خصوص در حوزه‌های کمتر پوشش داده شده، طراحی شده است. در گفت‌وگویی که با مهدی منظوری، تهیه‌کننده برنامه انجام شده، به بررسی جزئیات و اهداف این برنامه پرداخته‌ایم و در ادامه، بیشتر با چالش‌ها و دستاوردهای آن آشنا خواهیم شد.
هدف تولید اخبار کپسولی بود
مهدی منظوری درخصوص چگونگی شکل‌گیری ایده وپیاده‌سازی برنامه دست اول به جام‌جم گفت:شبکه ورزش همه‌نوع برنامه‌ای داشت مگربرنامه‌ای خبری که بتواند رویدادهای ورزشی راپوشش دهد.به‌همین علت،با مراجعه به شبکه ورزش و گفت‌وگو با دوستان مدیر گروه و شبکه به این جمع‌بندی رسیدیم که برنامه‌ای تولید کنیم که بتواند درکمترین‌زمان بیشترین خروجی را تنظیم و به مخاطبان ارائه کند وبراساس این ایده، برنامه دست اول درشبکه ورزش راه‌اندازی شد. پیش ازاین برنامه دست اول در شبکه ورزش عملیاتی شده بود و اجرا می‌شد،ولی به‌صورت ضبطی بود و به‌عنوان یک برنامه خبری زنده و در این فرمت جدیدوجودنداشت.بعدازمذاکرات انجام‌شده،مدیران شبکه تصمیم گرفتنداین برنامه بافرمت جدیدروی آنتن برود. سیاست‌گذاری مدیران وتلاش برنامه‌سازان این برنامه این است که دست اول به یک مرجع خبری معتبر در ورزش تبدیل شود.
پوشش خبری گسترده در بین فدراسیون‌ها
تهیه‌کننده این برنامه، با اشاره به وجوه تمایز دست اول با دیگر برنامه‌های ورزشی ادامه داد: در شبکه ورزش همه‌نوع برنامه‌ای تولید می‌شود. مثلا برنامه‌های رویداد‌محوری را می‌بینیم که مختص پخش زنده مسابقات است. تمام مسابقات پرطرفدار والیبال، بسکتبال و فوتبال به‌صورت زنده پخش می‌شوند. ولی وجه‌تمایزبرنامه دست‌اول دراین است که مخاطب در کمترین‌زمان همه رویدادها را همزمان می‌بیند. در‌واقع این برنامه به صورت کپسولی اخبار و رویدادها را به مخاطبان ارائه می‌دهد. مثلا در شبکه ورزش، مسابقات تیم والیبال کاله پخش می‌شود اما در دست اول تمام رویدادهای لیگ والیبال را پوشش می‌دهیم و به اخبار تمام تیم‌ها پرداخته می‌شود. با دقت به برنامه‌های شبکه ورزش خواهید دید پیش‌از این هیچ بخش خبری‌ای وجود نداشت که این گستره خبری را پوشش دهد. احتمالا پیش از این یک‌سری از فدراسیون‌های ورزشی سهم کمتری را در اعلام اخبار و پوشش خبری داشتند، ولی بعد از پا‌گرفتن دست اول همه خواسته‌های فدراسیون‌ها عملیاتی شد. خیلی از فدراسیون‌ها پخش مستقیم ندارند، مثل بوکس یا رویدادهای دیگر، اما اخبارشان در این برنامه پوشش داده می‌شود.
شبکه ورزش، فضایی اختصاصی
وی اضافه کرد: در شبکه ورزش این فضا در اختیار ما قرارگرفته که بیشتر و مفصل‌تر به موضوعات مختلف ورزشی پرداخته شود. این فرصت به ما داده شده که اگر در ورزش با چالشی روبه‌رو بودیم، فضایی مهیا می‌شود که یکی از عوامل درگیر در چالش به‌صورت حضوری یا تلفنی به استودیو بیاید و به طرح بحث بپردازد. امیدواریم در این فضا بتوانیم به ورزش قهرمانی و همگانی کمکی کرده باشیم.
تلاش برای تولید مناسب برنامه
منظوری با بیان مشقت‌های تولید برنامه دست اول عنوان کرد: با وجود این گستردگی، این برنامه شبکه ورزش با تعداد محدودی از نیروی انسانی تولید می‌شود. تیم تولید دست اول تلاش می‌کنند با وجود محدودیت نیروی انسانی، کم‌و کاستی‌ای در تولید و پوشش خبری برای مخاطب وجود نداشته باشد. هدف‌مان برآورده‌کردن تمام خواسته‌های مخاطبان است.هر‌چند در حوزه‌های مختلف، به‌لحاظ امکانات و تجهیزات با سختی‌هایی مواجه هستیم. ولی با کمک مدیران و تلاشی که دارند روزبه‌روز به شرایط ایده‌آل‌تری می‌رسیم. مخاطب ما را پیدا کرده و برنامه را پیگیری می‌کند و هر روز متناسب با تقاضای مخاطبان، کیفیت برنامه رو‌به‌رشد است. مخاطبان می‌خواهند به چالش‌های بیشتری بپردازیم یا تقاضای مطالبه‌گری دارند و این نشان می‌دهد برنامه مسیر درستی را پیش‌می‌رود. این برنامه‌ساز ورزشی درباره اولویت‌های پوشش خبری ادامه داد: در‌حوزه خبر و اطلاع‌رسانی این گستره فراگیری خبر در بین مخاطبان است که اولویت اخبار را مشخص می‌کند. لزوما فوتبال به‌دلیل فراگیری بین جامعه، درصد بالایی از اخبار را به‌خود اختصاص می‌دهد. ما در تخصیص اخبار براساس نیاز مخاطبان عمل می‌کنیم اما همان‌طور که گفته شد بزرگترین اتفاقی که در دست اول رقم می‌خورد این است که تنها به فوتبال پرداخته نمی‌شود. حتی رشته‌های ورزشی مختلفی که دچار چالش می‌شوند و یا با اتفاقات غیرمترقبه‌ای مواجه می‌شوند به‌سراغشان خواهیم رفت.
تسهیل ارتباط مردم با مسئولان
وی درخصوص بخش جدید برنامه در هفته‌های آینده توضیح داد: در فصل جدید قصد داریم بخشی را به‌عنوان خبر فوری یا خبر زنده در نظر بگیریم. هدف‌مان پرداختن به سوژه‌هایی است که جنبه رویدادی نداشته و بر‌پایه ارزش خبری ارزش‌گذاری می‌شود. مثلا طرفداران تیمی به‌هر دلیلی ناراحت هستند؛ فدراسیونی دچار حاشیه یا مشکلی شده؛ عده‌ای به‌هر دلیلی جلوی وزارت ورزش تجمع کرده‌اند و خواسته‌ای از مقام عالی وزارت دارند. در فصل جدید تلاش داریم به این سوژه‌ها نیز بپردازیم. یعنی خبرنگاری در آن‌حوزه حضور داشته باشد و آن اتفاق را رصد کند و به‌صورت زنده در شبکه ورزش به‌نمایش گذاشته شود تا خواسته ملت و جامعه ورزش را به‌صورت زنده به نمایش بگذاریم. امیدواریم وسیله‌ای برای تسهیل ارتباط مردم با مسئولان و برعکس باشیم.
بانوان در تولید دست اول سهیم هستند
منظوری تولید نریشن‌های برنامه با مشارکت بانوان را از ایده‌های مثبت برنامه دانست و اضافه کرد: یکی از اتفاقات دیگری که در دست اول رخ‌داده؛ سهمی است که این برنامه برای خانم‌ها در تولید و پوشش خبری قائل شده است. پیش از این همچنین ایده‌ای در دیگر برنامه‌های ورزشی وجود نداشته. خیلی از نریتورهای برنامه خانم‌ها هستند که حتی فوتبال را گزارش می‌کنند. در‌صورتی که در برنامه‌های ورزشی پیش ازاین بیشترمردهابودندکه نریشن‌هارامی‌‌خواندند.پیاده‌سازی این ایده‌ها با بازخوردهای خوبی از مخاطبان بالاخص خانم‌ها روبه‌رو شده. در بخش پوشش ورزش بانوان، دست اول گزارش‌های اختصاصی‌ای از این دست برنامه‌ها داشته. خبرنگارهایی خاص این موضوع داریم که به اردوها و رویدادهای بانوان سرکشی کرده و گزارش تهیه می‌کنند. نه‌تنها ورزش بانوان بلکه فعالیت‌های ورزشی آنها. به‌طور مثال لیگ بانوان و یا اردوهای مختلف بانوان به‌صورت منظم در برنامه دست اول سهم دارند. به این‌معنی که در ساختمان برنامه دست اول، ورزش بانوان دارای سهمی است که بلااستثنا در هر بخش خبری ما به‌صورت اختصاصی گزارش‌های خاص بانوان پخش می‌شود که اگر دغدغه‌ای در حوزه بانوان وجود داشته باشد در این برنامه به آن پرداخته می‌شود.
تأثیر نظر مخاطبان در روند تولید
تهیه‌کننده دست اول نظرات مخاطبان در تولید برنامه را مؤثر قلمداد کرد و گفت: ابتدای امر، زمانی که دست اول را شروع کردیم که همزمان شده بود با جام‌جهانی قطر. آن زمان بخش خبری‌ای که در شبکه ورزش اجرا می‌شد، در دو بخش صبح و ظهر طراحی شده بود. صبح حدود ۱۰تا۱۱و عصر حدود۱۵بعدازظهر پخش داشتیم. مخاطبان برنامه با مراجعه به واحد مخاطبان شبکه اصرار داشتند که این برنامه به شب انتقال پیدا کند. در فصل دوم بلافاصله مدیران شبکه تصمیم گرفتند بخش خبری ما به ساعت ۲۰ انتقال پیدا کند.الان دربخش جدید هم ۳قسمت خواهیم داشت.یک قسمت ساعت۱۰صبح، یک قسمت حدود ساعت ۱۵ که به خبرهای فوری اختصاص دارد وقسمتی هم ساعت ۲۰ پخش خواهد شد.مخاطب ما نیاز داشت از دو‌قسمتی‌بودن خارج شویم و پخش برنامه به ۳ قسمت در روز ارتقا پیدا کند. تهیه یک برنامه زنده تلویزیونی در سه بخش با یک تیم تولید بسیار سخت است. این تولید برای هر روز طاقت‌فرساست، اما این خواست مخاطب بود که مدیران شبکه را متقاعد کرد برای حفظ مخاطبان برنامه همراهی داشته باشند.
مخاطبان حرفه‌ای؛ برنامه‌ای حرفه‌ای
منظوری پیرامون مخاطبان حرفه‌ای برنامه تاکید کرد: در ابتدای کار ما با مجریانی شروع‌به‌کار کردیم که به‌مرور زمان مخاطب آن مجری یا سیستم را نمی‌پذیرفت؛ اما الان با سیستمی کار می‌کینم که آقای داوود دادمرزی از مجریان با‌سابقه تلویزیون با ما همراه هستند. یک زمانی خبر می‌گفتند و الان ما با تلاشی که داشتیم توانستیم ایشان را به جمع برنامه اضافه کنیم. آقایان محمدرضا علیپور، علی کریمی، نیما دلاوری و محمدرضا یکتامرام یا خانم زهرا محمودوند از دوستانی هستند که به‌مرور زمان به پختگی کامل رسیدند. این‌که در لحظه و آن، اتفاقات جامعه ورزشی رارصد می‌کنند ومی‌توانند آن رارهبری کنند و روی آنتن آن خبر را پیش می‌برند،کارسختی است.این برنامه با اسم‌ها سروکاردارد وبه‌همین دلیل مجری توانمندمی‌طلبد. برای چنین‌اجرایی باید چند‌بُعدی بود تا بتوان خروجی خوبی دراختیارمخاطب قرار داد؛چرا‌که مخاطبان ورزش اغلب مخاطب حرفه‌ای هستند و نگاهشان به ورزش نگاهی حرفه‌ایست. اگر در بیان و روایت ما کاستی‌ای وجود داشته باشد مخاطب ما را پس خواهد زد. برای دوام برنامه باید نگاه ما به ورزش نگاه خاص باشد وگرنه در‌صورتی که نگاه‌مان سطحی و گذرا باشد مطمئنا مخاطبان حرفه‌ای خواسته خودشان را در جای دیگری پیگیری خواهند کرد.
