این مستند جنجالی «پروندههای بیبی» نام دارد ومضمون آن در ارتباط با پروندههای جنجالی فساد سیاسی و مالی او و همسرش است که در چند سال اخیر بازتاب وسیعی در رسانههای جهانی داشته و باعث بیآبرویی این سیاستمدار دستراستی مدافع خشونت در جهان شده است. آلکسیس بلوم کارگردان فیلم و آلکس گیبنی رباینده جایزه اسکار تهیهکننده آن است.
افتادن تشت رسوایی بیبی
رسوایی مالی و سواستفاده نخستوزیر دولت جنگطلب اسرائیل برای اولین بار در سال ۲۰۱۹ افشا شد و پای نتانیاهو را به دادگاه عالی باز کرد. در جریان این دادگاه بود که نتانیاهو تحت بازجویی قرار گرفت و مجبور به ارائه اطلاعات درباره اقدامات غیرقانونیاش شد. درمستند پروندههای بیبی بخشهایی ازتصویرواقعی این بازجوییها گنجانده شده که تا قبل از این در هیچکجا دیده نشده و میتواند برای دوستداران سینمای مستند و همچنین میلیونها انسان نگرانی که با دقت تحولات جنگ غزه و لبنان و تجاوز ارتش اسرائیل به مدیریت نتانیاهو به این مناطق را دنبال میکنند، جالب توجه باشد. نکته جالب این است که نتانیاهو بهبهانه اینکه صحنههای بازجویی موجود در مستند نقضکننده قوانین اسرائیل است و سازندگان مستند اجازه قانونی برای استفاده از آنها را نداشتهاند، درخواست توقیف پروندههای بیبی را کرده بود اما قضات دادگاه اورشلیم این ادعا را بیپایه دانسته و گفتند مستند مذکور منعی برای نمایش و پخش عمومی ندارد.
یک شخصیت منفور
سازندگان مستند روی این نکته تاکید دارند که اثرشان نگاهی بیطرفانه به ماجرای رسوایی نتانیاهو داشته و اگر تماشاگران با دیدن آن حس بد و ناخوشایندی نسبت به نتانیاهو پیدا کنند، بهدلیل طبیعت وجودی و شخصیت منفور خود اوست و نه داستان و حالوهوای پروندههای بیبی. بلوم کارگردان فیلم روی این موضوع اصرار دارد که نتانیاهو در داخل کشور اشغالشده اسرائیل با سوءاستفاده از قدرت درحال انجام کارهای خلاف مالی است و در سطح منطقه با تجاوز به غزه و لبنان، شرایط سخت و دشواری برای مردم منطقه فراهم کرده و با آتشافروزیهایش جان شمار بسیار زیادی از مردم بیگناه را گرفته یا بهخطر انداخته است. مدیران شبکه تازهتاسیس جولت هم بر این نظر هستند که اتفاقات تلخ مربوط به تجاوز به غزه و نسلکشی نتانیاهو در این مکان، باعث توجه بیشتر تماشاگران بینالمللی به مستند پروندههای بیبی خواهد شد.
دیکتاتوری علیه قانون
پروندههای بیبی اولینبار اوایل ماه سپتامبر درجشنواره بینالمللی تورنتو به نمایش درآمد.در آن زمان، نتانیاهو و تیم تبلیغاتیاش تلاش بسیار زیادی کردند تا مانع از نمایش مستند در تورنتو شوند اما مدیران جشنواره زیر بار لابی گری های این دیکتاتور بدنام نرفتند و در آخرین روز جشنواره آن را به نمایش گذاشتند. نمایش مستند در جشنواره با استقبال بسیار بالای تماشاگران و منتقدان سینمایی روبهرو شد. بسیاری ازهنرمندان حاضر در جشنواره هم که طی روزهای برپایی آن به دفاع از مردم رنجدیده غزه برخاسته بودند، از اکران پروندههای بیبی استقبال فراوانی کردند. آنچه باعث توجه زیاد تماشاگران و منتقدان به این مستند شد، صحنههای مربوط به بازجویی از نتانیاهو بود که بهگفته اهل فن، نشاندهنده چهره دیکتاتوری بود که خود را برابر با قانون میداند و به هیچیک از قوانین بینالمللی پایبند نیست. این صحنهها در مستند پروندههای بیبی، تنها بخش کوچکی از هزاران ساعت بازجویی نتانیاهو است که ضبط و مستند شده است.
تاریخ انقضای بیبی
چیزی که توجه تحلیلگران سینمایی و سیاسی را به خود جلب کرده، این نکته است که فیلمهای مربوط به بازجویی از نتانیاهو چگونه به دست آلکسیس بلوم کارگردان مستند رسیده است. بازجویی از نتانیاهو از سال ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۸ ادامه داشت و در سال ۲۰۱۹ بود که اتهامات مربوط به او علنی و رسانهای شد. قبل از این، بخشهایی از نوارهای صوتی مربوط به بازجوییها درسطح عمومی منتشر شده، اما صحنههای تصویری این بازجوییها هیچگاه پخش نشد و در اختیار انظار عمومی قرار نگرفت. بلوم در سال ۲۰۲۳ توانست به بخشی از آنها دست پیدا کند. او نهتنها فیلمهای بازجوییهای نتانیاهو را بهدست آورد، که توانست صحنههایی از بازجویی سارا و یار و همسر وپسرنتانیاهو وتعدادی از دوستان و نزدیکان او را هم بهدست بیاورد. بلوم تا امروز در رابطه با چگونگی دستیابی به این صحنهها سکوت کرده وبا اینکار، بر ابهام ماجرا افزوده وکنجکاوی را بیشتر کرده است. بلوم بهمنظور ارائه یک تحلیل کامل و جامع از ماجرای رسوایی نتانیاهو،تعدادی مصاحبه با چند روزنامهنگار و تحلیلگر سیاسی آشنا به ماجرا را هم در دل مستند خود گنجانده است.
جزای نسلکشی
برخورد منتقدان سینمایی و اهالی سیاست به پروندههای بیبی بسیار خوب بوده است. اکثر منتقدان سینمایی درنشریههای معتبری چون ورایتی، امپایر و اسکرین اینترنشنال، نقدهای مثبت و تحسینبرانگیزی بر این مستند نوشتهاند. بهجز این، چهرههای هنری معروف دنیای سینما در کنار سیاستمداران ضد جنگ نمایش عمومی وسیع مستند راکمکی به مردم بیدفاع غزه دانسته و آنرا به نفع جنبش ضدجنگ در غرب توصیف میکنند.به باور این افراد، پروندههای بیبی نقاب از چهره سیاستمدار مرتجعی برمیدارد که در غزه دست به نسلکشی زده و درهمان حال دم از قانون وصلحطلبی میزند. گیبنی تهیهکننده مستندمیگوید درچند ماه اخیر تحت محاصره شدید ایمیلها و پیامهایی قرار گرفته که او را بهخاطر تهیه این فیلم مورد تحسین قرار دادهاند. به گفته گیبنی: «این پیامهای محبتآمیز نشان میدهد که ما راه درست را رفتهایم.»
بیآبروی تل آویو، منفور اهل هنر و رسانه
تیم رسانهای نتانیاهو و وکلای او در چند ماه گذشته تلاش بسیار زیادی کردهاند تا مانع از پخش فیلم پروندههای بیبی شوند اما تا این لحظه این تلاشها شکست خورده و بهگفته اهل فن، این مسأله نشان میدهد که نتانیاهو چقدر در نظر اهالی رسانه و هنر بیآبروست. شبکه جولت که این مستند را به مدت ۹۰ روز در سایت خود قرار میدهد، طی مدتزمان کوتاه فعالیتهای خود، تعدادی فیلم و مستند جنجالی و پرسروصدا را پخش و درمعرض دید و قضاوت تماشاگران علاقهمند و کنجکاو قرار داده است. منتقدان سینمایی با توجه به فعالیت این سایت، اینگونه نظر میدهند که حضوریک شبکه یاسایت هنری که اقدام به نمایش و پخش محصولات مستقلی کند که با مشکلاتی برای نمایش و پخش خود روبهرو هستند، ازاتفاقات خوبی است که دوستداران سینما شاهد بهوقوع پیوستن آن هستند.