ارتقای دانش‌بنیان صنایع فولاد

این کوره ازپراهمیت‌ترین و پر ارزش‌ترین ابزار صنایع ذوب‌آهن و فولاد به شمار می‌رود وبا ویژگی‌هایی مانند ایجاد حرارت بسیار زیاد ونرخ تولید بالا، کاربرد زیادی درذوب قطعات آهنی وغیرآهنی دارد.محصولی وارداتی که درچندسال اخیر به علت اعمال تحریم‌ها واردات آن به کشور سخت و دشوار شده بود.

یکی ازشرکت‌های دانش‌بنیان برتر صادراتی ایران که به‌عنوان بزرگ‌ترین سازنده ترانسفورماتور‌های کشورومنطقه شناخته می‌شود و تاکنون بیش از۱۰۰میلیون دلارصادرات انواع ترانسفورماتور را رقم‌زده است، با بهره‌گیری از جدیدترین فناوری روز دنیا موفق به طراحی و بومی‌سازی بزرگ‌ترین ترانسفورماتور کوره قوس الکتریکی با ظرفیت ۱۷۸مگاوات آمپر شده است. محصولی که چند روز پیش با حضور دکترروح ا...دهقانی فیروزآبادی، معاون علمی، فناوری واقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور درزنجان رونمایی شد. در گفت‌وگو با دکتر مهدی صادقی، مدیرعامل این گروه صنعتی به اهمیت تولید و بومی‌سازی ترانسفورماتور کوره قوس الکتریکی پرداخته‌ایم. ترانفسورماتور کوره قوس الکتریکی با قدرت ۱۷۸مگاوات آمپر، بزرگ‌ترین ترانسفورماتور کوره‌ای است که تاکنون در داخل ایران ساخته شده.این نوع ترانسفورماتور‌ درصنایع فولاداستفاده می‌شودوازنوعEAFاست که پیچیده‌ترین نوع ترانسفورماتور کوره قوس الکتریکی محسوب می‌شود.این محصول که اخیرا ازسوی معاون علمی،فناوری واقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور رونمایی شده به سفارش یک واحد تولید‌کننده فولاد با توانمندی مهندسان داخلی ساخته شده است. 
 
بی‌نیازی صنعت فولاد از واردات ترانسفورماتور کوره قوس الکتریکی
دکتر مهدی صادقی توضیح می‌دهد: امروزه تعداد معدود وانگشت‌شماری ازکشور‌های اروپای غربی، آمریکا و ژاپن توانسته‌اند به فناوری تولید این نوع ترانسفورماتور دست پیدا کنند.عمدتا این محصول ازکشور‌هایی مانند آلمان و ایتالیا وارد ایران می‌شد اما اکنون با تولید این محصول دیگر نیازی به واردات ترانسفورماتور‌های کوره قوس الکتریکی وخروج ارز نیست. وی اظهار می‌کند: اصلی‌ترین ابزار شرکت‌های فولاد درزمینه تأمین انرژی کوره‌های قوس الکتریکی این نوع ترانسفورماتور‌هاست.این محصول از نظر بارگیری بسیار تحت تنش بوده وعموما عمربسیار کوتاهی نیز دارد ونیازمند تعمیر و نگهداری خیلی دقیق است. در حال حاضر با توجه به اعمال تحریم‌ها، تعمیر ونگهداری نمونه‌های خریداری شده ازکشور‌های خارجی بسیار سخت است. تیم‌های تعمیرکار عمدتا به ایران نمی‌آیند یا بسیار با تأخیر می‌آیند در نتیجه هنگامی که ترانسفورماتور مشکلی داشته باشد، خط تولید شرکت‌های فولاد دچار اختلال می‌شود. این شرکت‌ها باید ترانسفورماتورهای ذخیره داشته باشند تا تولیدشان متوقف نشود. 
 
تولید شرکت‌های فولاد با تسهیل فرآیند تعمیرات
دکتر صادقی با اشاره به اهمیت خدمات تعمیر ونگهداری دراین حوزه تاکید می‌کند: زمانی که ترانسفورماتور‌ها در داخل کشور تولید شوند، دیگر شرکت‌های فولاد با مشکلاتی ازقبیل تعمیرات مواجه نیستند.این مجموعه، زیرمجموعه مجزایی به‌عنوان شرکت خدمات پس از فروش دارد. زمانی که ترانسفورماتوری دچار مشکل شود،حداکثر ظرف ۴۸ساعت متخصصان این شرکت در سایت آماده شده و کار تعمیرات را انجام می‌دهند. درنهایت اگر دستگاه در سایت قابل تعمیر نباشد، ترانسفورماتور به کارخانه منتقل می‌شود. در حالی که اگر محصول خارجی دچار مشکل شود، فرآیند حمل و نقل ترانسفورماتور‌های وارداتی به کشور‌های اروپایی بسیار کند پیش می‌رود‌، محصول برای تعمیرات باید از ایران به اروپا برود و دوباره به کشور برگردد که عملا کاری سخت و ناممکن است. دکتر صادقی می‌گوید: با توجه به این‌که این محصول یک برند بین‌المللی است، کیفیتش به هیچ عنوان پایین‌تر از نمونه‌های مشابه خارجی نیست. ضمن این‌که خدمات‌دهی نیز دارد‌؛ این محصول با توجه به کیفیت مواد، تولید و خدمات پس از فروش حتی عملکرد بهتری از نمونه مشابه خارجی دارد. قیمت آن نیز بسیار مقرون به صرفه‌تر از نمونه‌های مشابه خارجی است‌. سال۱۴۰۰ زمانی که یک نوع ترانسفورماتور (کوچک‌تر از این ترانسفورماتور) به مجتمع صنعتی اسفراین تحویل داده شد، بنابر اظهارات مسئولان وقت این مجموعه قیمت محصول تولیدی شرکت ما یک‌پنجم قیمت محصول اروپایی بود. 
 
تولید براساس آخرین استاندارد‌های روز و صادرات به ۳۷ کشور دنیا
دکتر صادقی می‌گوید: شرکت ما به مدت ۱۰سال است که کار تولید ترانسفورماتور LF را آغاز کرده وطی سه سال اخیر نیز به بحث تولید ترانسفورماتور‌های EAF واردشده است.طی یک دهه اخیر نیزتوانسته‌ایم براساس آخرین استاندارد‌های روز دنیا ترانسفورماتور LF رامهندسی و تولید وبه ۳۷کشور دنیا صادر کنیم. قصد داریم پس از تأمین نیاز کشور کار تجاری‌سازی و صادرات ترانسفورماتور‌هایEAF را نیز آغاز کنیم. اخیرا با شرکت‌های فولاد مبارکه، خوزستان، هرمزگان، خراسان، ارفع و چند شرکت دیگر قرارداد تحویل این ترانسفورماتور‌ها را امضا کرده‌ایم که مجموع این قرارداد‌ها حدود ۱۵میلیون یورو ارزش دارد‌. این شرکت‌ها اگر قصد واردات این محصول را داشتند باید سه‌برابر این قیمت هزینه پرداخت می‌کردند. وی می‌افزاید: گروه صنعتی ما در حال حاضر به‌طور مستقیم برای ۴۳۰۰ نفر و به‌صورت غیرمستقیم با تأمین مواد و تجهیزات مورد نیاز برای ۲۰هزار پیمانکار ایجاد اشتغال کرده است. با تولید این نوع ترانسفورماتور که اکنون وارد خط تولید شده هم برای حدود ۵۰۸نفر جوان تحصیلکرده فرصت شغلی فراهم شده است. در حال حاضر چهار شرکت از شرکت‌های تابعه این مجموعه، موفق به اخذ گواهی دانش‌بنیان شده‌اند. سه شرکت فناور این مجموعه نیز کاندیدای ارزیابی و اخذ گواهی دانش‌بنیان هستند. 

ضرورت رفع مشکل ضمانت‌نامه بانکی برای حضور در مناقصه‌های خارجی
وی با اشاره به مشکلات اجرای این طرح می‌گوید: تأمین ارز برای واردات مواد اولیه از مشکلات اصلی این مجموعه برای تولید ترانسفورماتور‌های مختلف است. اگرما بخواهیم وارد فازصادرات وتجاری‌سازی این نوع ترانسفورماتور‌ها بشویم، قطعا هنگام خرید مواد اولیه و جابه‌جایی ارز بامشکل مواجه خواهیم شد.همچنین اگردرمناقصه‌های بین‌المللی شرکت کنیم با مشکل ارائه ضمانت نامه‌های بانکی وحسن انجام کارمواجه خواهیم شد.اگرمشکل ضمانت‌نامه‌های بانکی وحسن انجام کاروشرکت در مناقصه‌های بین‌المللی برطرف نشود، قطعا ما قادربه صادرات این نوع ترانسفورماتور‌ها یا دیگر ترانسفورماتور‌هایی که براساس دانش بنیان بودن محصولات تولید شده‌اند، نخواهیم داشت.