گفت‌و‌گوی «جام‌جم» با محسن فراهانی، تهیه‌کننده برنامه «مداربسته» که از شبکه دو پخش می‌شود
چهره‌ها در دوربین مخفی
یکی از برنامه‌هایی که مدت کوتاهی است روی آنتن شبکه دو رفته، برنامه «مداربسته» است. برنامه‌ای که می‌تواند برای علاقه‌مندان به سوژه دوربین مخفی جالب و دیدنی باشد. این برنامه مجله‌ای شبانگاهی است که هویت آن بر پایه دوربین مخفی و دوربین مداربسته است.
مداربسته در دو بخش استودیو و آیتم‌های مختلف شامل مبحث دوربین مخفی است که دارای دو بخش دوربین مخفی است و مجری و دستیار مجری هرکدام متناسب با موضوع مطرح شده در برنامه، یک دوربین مخفی ضبط کرده و داخل استودیو هم مهمانی مرتبط با موضوع برنامه دعوت می‌شود. در بخش مهمان برنامه که داخل استودیو است، اگر موضوع و مهمان برنامه اجازه دهد در داخل استودیو یک سری شگفتانه برای مهمان برنامه در نظر گرفته می‌شود و اگر این امکان فراهم نشود با چالش‌های از پیش تعیین شده، گفت‌وگویی ساختارمند با مهمان برنامه انجام می‌شود. اجرای این برنامه را حسین رفیعی و محمد شعبان‌پور برعهده دارند و محسن فراهانی تهیه‌کننده آن است.
محسن فراهانی، تهیه‌کننده در گفتوگو با جام‌جم درباره اهداف ساخت این برنامه عنوان می‌کند: هدف ما و شبکه دو از ساخت این برنامه، صرفا یک برنامه سرگرمی بود که البته جای چنین برنامه‌ای در شبکه دو خالی بود. چون شبکه‌های دیگر کم و بیش چنین برنامه‌هایی برای سرگرمی مخاطبان‌شان داشتند. اما شبکه دو کمتر برنامه‌ای با رویکرد سرگرمی و طنز داشت. از این رو تولید و تهیه این برنامه آغاز شد.
سرگرمی با رویکرد طنز
وی می‌افزاید: مداربسته برنامه‌ای سرگرمی با رویکرد طنز اجتماعی است که هویت برنامه حول محور دوربین مخفی شکل می‌گیرد و اصولا دلیل نامگذاری این برنامه همین نکته بود. ازآنجا که مخاطبان شبکه دو خانواده‌ها هستند، سازندگان این برنامه سعی کردند در ساخت آن نگاه متفاوتی داشته باشند که این تفاوت و ویژگی در تیتراژ برنامه هم مشهود است و کار با یک اکشن و تعقیب و گریز آغاز می‌شود. فراهانی در این باره توضیح می‌دهد: تیتراژ این برنامه حکم تیزر را هم دارد. از این رو طبیعتا برای جذب مخاطب رویکرد خاصی داشتیم تا مخاطب مشتاق تماشای برنامه شود و یک سری ابهامات برایش ایجاد شود که قرار است در این برنامه چه اتفاقاتی بیفتد. به همین دلیل سعی کردیم تیتراژ متفاوتی داشته باشیم. به خصوص این‌که سلیقه مخاطبان امروز خیلی با گذشته متفاوت است. بنابراین جلب توجه آنها به تلویزیون کار راحتی نیست و ما هم سعی کردیم نگاه متفاوتی در این برنامه داشته باشیم تا مخاطب به تماشای آن بنشیند.
وی همچنین درباره استودیو برنامه و طراحی صحنه که شبیه صحنه‌های فیلم‌های سینمایی است هم ادامه می‌دهد: این برنامه داستان طنز پیش زمینه‌ای دارد که کم‌کم به آن پرداخته می‌شود. یعنی دو نفر که علاقه‌مند به ساخت دوربین مخفی هستند، خارج از فضای مرسوم استودیویی و شهری یک مقری دارند که با یک سری امکاناتی که وجود دارد و در اختیار آنها قرار دارد، دوربین مخفی ضبط می‌کنند. درابتدای برنامه هم که تیتراژ «مداربسته» است، انگار با عده‌ای درگیر می‌شوند و برای در امان ماندن از یک‌سری خطراتی که در این کار وجود دارد، در این فضا پنهان می‌شوند.
طراحی یک کافه
وی در پاسخ به این سؤال که قرار گرفتن در چنین فضایی چقدر برای مهمان‌هایی که وارد برنامه می‌شدند هم جالب بود، بیان می‌کند: از آنجا که فضای خاصی است و با استودیوهای برنامه‌هایی از این دست تفاوت دارد، برای آنها هم فضای جالب و متفاوتی است و حتی درباره طراحی صحنه و دکور هم سؤال می‌کنند که کار چه کسی است.
وی در ادامه توضیحاتی درباره دکور برنامه می‌دهد و می‌گوید: در طراحی برنامه مداربسته سعی شده از دکورهای مرسوم برنامه‌سازی تلویزیونی کمی فاصله بگیرد. استودیو برنامه شامل بخش‌های مختلف تو‌در‌تو است که به تناسب اتفاقات هر قسمت از آنها استفاده می‌شود. مثلا ما یک بخش اتاق مانیتورینگ را داریم که کتابخانه‌ای به‌صورت در مقابل آن است که وقتی در باز می‌شود، ما بخش مانیتورینگ را می‌توانیم ببینیم.
فراهانی در بخش دیگری از این گفتوگو عنوان می‌کند: معمولا برنامه‌ها روی چند چیز مانور می‌دهند؛ یا روی مجری معروف یا دکور و یک سری موضوعات دیگر که در نقطه اول بتواند مخاطب را جذب کند. ما هم با توجه به امکاناتی که داشتیم، کمی متفاوت‌تر عمل کردیم که مخاطب پای برنامه بنشیند. اتاق دیگری داریم که مربوط به گریم و لباس است و افرادی که می‌خواهند در بخش دوربین مخفی حضور داشته باشند، در این اتاق و مقابل دوربین، گریم می‌شوند و تغییر چهره می‌دهند. یک اتومبیل را هم به‌صورت کافه طراحی کرده‌ایم که در پارکینگ همان دکور است و مهمان‌ها در آنجا پذیرایی می‌شوند.
وی درباره بازخورد مخاطبان این برنامه هم عنوان می‌کند: برای یک برنامه تلویزیونی پخش چند قسمت برای قضاوت زود است. باید جای خودش را بین مخاطبان پیدا کند و بعد درباره آن حرف بزنند و قضاوت کنند. این روزها هم مشغله و روزمرگی آدم‌ها به‌قدری زیاد است که کمتر تلویزیون تماشا می‌کنند. با این حال در همین چند قسمت هم بازخورد منفی نگرفتیم و هر که برنامه را
تماشا کرده دوست داشته است.
وی توضیحات دیگری درباره برنامه می‌دهد و می‌افزاید: برنامه ۵۲ قسمت دارد که همچنان ضبط آن در حال انجام است و اگر مورد توجه مخاطبان قرار گیرد و خواسته شبکه هم باشد، ممکن است تولید آن به فصل‌های دیگر هم برسد.
فراهانی درباره انتخاب سوژه‌ها و موضوعاتی که در برنامه مطرح می‌شود و به نوعی همه بخش‌های برنامه حول محور یک موضوع است هم می‌گوید: هر قسمت از این برنامه یک موضوع اجتماعی دارد و مثلا در قسمت‌هایی که تاکنون پخش شده است، کنجکاوی و زبان فارسی و تب بازیگری را مدنظر قرار دادیم. می‌توانم بگویم ما یک فهرست از موضوعات اجتماعی داریم که همه برنامه‌ها تقریبا روی این موضوعات کار کرده‌اند و ما ادعایی در این زمینه نداریم. اما ما سراغ موضوعاتی رفتیم که بتوان با آن شوخی کرد؛ یعنی هم در قالب دوربین مخفی و هم در بخش گفتوگو و در قالب مصاحبه با مهمانی که وارد برنامه می‌شود. به تعبیری می‌توانم بگویم این شوخی و طنز برای ما در اولویت بود تا بتوانیم یک موضوع را برای برنامه انتخاب کنیم. در این برنامه ۵۲ موضوع را انتخاب کرده‌ایم که بخش گفتوگو و دوربین مخفی هم
با همین محوریت طراحی و تولید شده است.
اتفاقات جالب
این تهیه‌کننده درباره حضور چهره‌هایی مثل مسعود روشن‌پژوه در بخش دوربین‌مخفی توضیح می‌دهد: آقای روشن‌پژوه در بعضی از قسمت‌ها در بخش دوربین مخفی حضور دارد که گریم می‌شود و چهره‌اش را تغییر می‌دهد. البته آقای شعبان‌پور تقریبا در همه قسمت‌های دوربین‌مخفی بازی می‌کند. اما دوربین‌مخفی دوم‌مان بین حسین رفیعی و مسعود روشن‌پژوه تقسیم می‌شود. شاید برای‌تان جالب باشد بدانید برخی از مهمان‌هایی که در برنامه حضور دارند هم در آیتم دوربین‌مخفی با گریم حضور پیدا می‌کنند. مثلا یک‌سری از بازیگرانی که مهمان برنامه می‌شوند، در مقابل دوربین از آنها سؤال می‌کنیم حاضر هستند برای ما دوربین مخفی انجام دهند و در‌صورتی‌که قبول کنند، این کار را انجام می‌دهیم.
وی درباره اتفاقات جالبی که در پشت‌صحنه چنین برنامه‌ای می‌افتد می‌گوید: طبیعتا چهره‌های معروفی که دوربین‌مخفی بازی می‌کنند، خیلی سخت است که شناخته نشوند. حتی اگر گریم سنگینی هم داشته باشند، بازهم شناخته می‌شوند. به‌عنوان‌مثال شما هر بازیگری را در فیلم و سریالی ببینید، حتی اگر گریمش متفاوت هم باشد مثل سریال‌های تاریخی بازهم او را می‌توانید بشناسید و تشخیص دهید کدام بازیگر است. این اتفاق در پشت‌صحنه دوربین‌مخفی‌های ما هم می‌افتد و مردم خیلی زود آن بازیگر را می‌شناسند، اما خب، سعی می‌کنیم در تدوین نهایی کمتر از این موارد استفاده کنیم و سراغ افرادی می‌رویم که بازیگر ما را نشناسند. البته این شناخته‌شدن بازیگر یک طنزی را هم در خودش دارد. مثلا در قسمت اول که کنجکاوی بود، آقای روشن‌پژوه قرار بود مسافر سوار کند و در کار آنها فضولی و دخالت کند، اما یک جایی اتفاق برعکس افتاد و مسافر آقای روشن‌پژوه را شناخت و مسافر بود که در کار ایشان دخالت می‌کرد و خیلی هم جالب شد. از آنجا که مردم وقتی بازیگران را می‌بینند، یک‌سری سؤالات خاص می‌پرسند، همان مسافر هم از این دست سؤالات از آقای روشن‌پژوه پرسید که به موضوع برنامه می‌خورد و به‌همین‌دلیل آن را پخش کردیم.
خاطره مخاطبان با مجریان
فراهانی، تهیه‌کننده درباره انتخاب حسین رفیعی و محمد شعبان‌پور برای اجرای برنامه توضیح می‌دهد: انتخاب مجری پروسه و فرآیندی است که عوامل بسیاری در آن تاثیرگذارند. مثلا این‌که آن فرد مناسب اجرای برنامه باشد یا سر کار دیگری نباشد و بتواند با ما همکاری کند و حتی بودجه‌ای که برای این کار در نظر گرفته می‌شود، همگی در انتخاب مجری تاثیرگذار است. از این رو ما هم این فرآیند را داشتیم و در نهایت به این افراد رسیدیم که به نظرم مناسب اجرای این برنامه هم هستند. ضمن این‌که آقایان رفیعی و روشن‌پژوه هر دو از مجریان اصلی شبکه دو هستند و مخاطبان هم با این افراد و برنامه‌هایی که در این شبکه داشتند، خاطره دارند و دیدن آنها با نوستالژی برای مخاطبان همراه است.
محسن فراهانی، تهیه‌کننده در گفتوگو با جام‌جم درباره اهداف ساخت این برنامه عنوان می‌کند: هدف ما و شبکه دو از ساخت این برنامه، صرفا یک برنامه سرگرمی بود که البته جای چنین برنامه‌ای در شبکه دو خالی بود. چون شبکه‌های دیگر کم و بیش چنین برنامه‌هایی برای سرگرمی مخاطبان‌شان داشتند. اما شبکه دو کمتر برنامه‌ای با رویکرد سرگرمی و طنز داشت. از این رو تولید و تهیه این برنامه آغاز شد.
سرگرمی با رویکرد طنز
وی می‌افزاید: مداربسته برنامه‌ای سرگرمی با رویکرد طنز اجتماعی است که هویت برنامه حول محور دوربین مخفی شکل می‌گیرد و اصولا دلیل نامگذاری این برنامه همین نکته بود. ازآنجا که مخاطبان شبکه دو خانواده‌ها هستند، سازندگان این برنامه سعی کردند در ساخت آن نگاه متفاوتی داشته باشند که این تفاوت و ویژگی در تیتراژ برنامه هم مشهود است و کار با یک اکشن و تعقیب و گریز آغاز می‌شود. فراهانی در این باره توضیح می‌دهد: تیتراژ این برنامه حکم تیزر را هم دارد. از این رو طبیعتا برای جذب مخاطب رویکرد خاصی داشتیم تا مخاطب مشتاق تماشای برنامه شود و یک سری ابهامات برایش ایجاد شود که قرار است در این برنامه چه اتفاقاتی بیفتد. به همین دلیل سعی کردیم تیتراژ متفاوتی داشته باشیم. به خصوص این‌که سلیقه مخاطبان امروز خیلی با گذشته متفاوت است. بنابراین جلب توجه آنها به تلویزیون کار راحتی نیست و ما هم سعی کردیم نگاه متفاوتی در این برنامه داشته باشیم تا مخاطب به تماشای آن بنشیند.
وی همچنین درباره استودیو برنامه و طراحی صحنه که شبیه صحنه‌های فیلم‌های سینمایی است هم ادامه می‌دهد: این برنامه داستان طنز پیش زمینه‌ای دارد که کم‌کم به آن پرداخته می‌شود. یعنی دو نفر که علاقه‌مند به ساخت دوربین مخفی هستند، خارج از فضای مرسوم استودیویی و شهری یک مقری دارند که با یک سری امکاناتی که وجود دارد و در اختیار آنها قرار دارد، دوربین مخفی ضبط می‌کنند. درابتدای برنامه هم که تیتراژ «مداربسته» است، انگار با عده‌ای درگیر می‌شوند و برای در امان ماندن از یک‌سری خطراتی که در این کار وجود دارد، در این فضا پنهان می‌شوند.
طراحی یک کافه
وی در پاسخ به این سؤال که قرار گرفتن در چنین فضایی چقدر برای مهمان‌هایی که وارد برنامه می‌شدند هم جالب بود، بیان می‌کند: از آنجا که فضای خاصی است و با استودیوهای برنامه‌هایی از این دست تفاوت دارد، برای آنها هم فضای جالب و متفاوتی است و حتی درباره طراحی صحنه و دکور هم سؤال می‌کنند که کار چه کسی است.
وی در ادامه توضیحاتی درباره دکور برنامه می‌دهد و می‌گوید: در طراحی برنامه مداربسته سعی شده از دکورهای مرسوم برنامه‌سازی تلویزیونی کمی فاصله بگیرد. استودیو برنامه شامل بخش‌های مختلف تو‌در‌تو است که به تناسب اتفاقات هر قسمت از آنها استفاده می‌شود. مثلا ما یک بخش اتاق مانیتورینگ را داریم که کتابخانه‌ای به‌صورت در مقابل آن است که وقتی در باز می‌شود، ما بخش مانیتورینگ را می‌توانیم ببینیم.
فراهانی در بخش دیگری از این گفتوگو عنوان می‌کند: معمولا برنامه‌ها روی چند چیز مانور می‌دهند؛ یا روی مجری معروف یا دکور و یک سری موضوعات دیگر که در نقطه اول بتواند مخاطب را جذب کند. ما هم با توجه به امکاناتی که داشتیم، کمی متفاوت‌تر عمل کردیم که مخاطب پای برنامه بنشیند. اتاق دیگری داریم که مربوط به گریم و لباس است و افرادی که می‌خواهند در بخش دوربین مخفی حضور داشته باشند، در این اتاق و مقابل دوربین، گریم می‌شوند و تغییر چهره می‌دهند. یک اتومبیل را هم به‌صورت کافه طراحی کرده‌ایم که در پارکینگ همان دکور است و مهمان‌ها در آنجا پذیرایی می‌شوند.
وی درباره بازخورد مخاطبان این برنامه هم عنوان می‌کند: برای یک برنامه تلویزیونی پخش چند قسمت برای قضاوت زود است. باید جای خودش را بین مخاطبان پیدا کند و بعد درباره آن حرف بزنند و قضاوت کنند. این روزها هم مشغله و روزمرگی آدم‌ها به‌قدری زیاد است که کمتر تلویزیون تماشا می‌کنند. با این حال در همین چند قسمت هم بازخورد منفی نگرفتیم و هر که برنامه را
تماشا کرده دوست داشته است.
وی توضیحات دیگری درباره برنامه می‌دهد و می‌افزاید: برنامه ۵۲ قسمت دارد که همچنان ضبط آن در حال انجام است و اگر مورد توجه مخاطبان قرار گیرد و خواسته شبکه هم باشد، ممکن است تولید آن به فصل‌های دیگر هم برسد.
فراهانی درباره انتخاب سوژه‌ها و موضوعاتی که در برنامه مطرح می‌شود و به نوعی همه بخش‌های برنامه حول محور یک موضوع است هم می‌گوید: هر قسمت از این برنامه یک موضوع اجتماعی دارد و مثلا در قسمت‌هایی که تاکنون پخش شده است، کنجکاوی و زبان فارسی و تب بازیگری را مدنظر قرار دادیم. می‌توانم بگویم ما یک فهرست از موضوعات اجتماعی داریم که همه برنامه‌ها تقریبا روی این موضوعات کار کرده‌اند و ما ادعایی در این زمینه نداریم. اما ما سراغ موضوعاتی رفتیم که بتوان با آن شوخی کرد؛ یعنی هم در قالب دوربین مخفی و هم در بخش گفتوگو و در قالب مصاحبه با مهمانی که وارد برنامه می‌شود. به تعبیری می‌توانم بگویم این شوخی و طنز برای ما در اولویت بود تا بتوانیم یک موضوع را برای برنامه انتخاب کنیم. در این برنامه ۵۲ موضوع را انتخاب کرده‌ایم که بخش گفتوگو و دوربین مخفی هم
با همین محوریت طراحی و تولید شده است.
اتفاقات جالب
این تهیه‌کننده درباره حضور چهره‌هایی مثل مسعود روشن‌پژوه در بخش دوربین‌مخفی توضیح می‌دهد: آقای روشن‌پژوه در بعضی از قسمت‌ها در بخش دوربین مخفی حضور دارد که گریم می‌شود و چهره‌اش را تغییر می‌دهد. البته آقای شعبان‌پور تقریبا در همه قسمت‌های دوربین‌مخفی بازی می‌کند. اما دوربین‌مخفی دوم‌مان بین حسین رفیعی و مسعود روشن‌پژوه تقسیم می‌شود. شاید برای‌تان جالب باشد بدانید برخی از مهمان‌هایی که در برنامه حضور دارند هم در آیتم دوربین‌مخفی با گریم حضور پیدا می‌کنند. مثلا یک‌سری از بازیگرانی که مهمان برنامه می‌شوند، در مقابل دوربین از آنها سؤال می‌کنیم حاضر هستند برای ما دوربین مخفی انجام دهند و در‌صورتی‌که قبول کنند، این کار را انجام می‌دهیم.
وی درباره اتفاقات جالبی که در پشت‌صحنه چنین برنامه‌ای می‌افتد می‌گوید: طبیعتا چهره‌های معروفی که دوربین‌مخفی بازی می‌کنند، خیلی سخت است که شناخته نشوند. حتی اگر گریم سنگینی هم داشته باشند، بازهم شناخته می‌شوند. به‌عنوان‌مثال شما هر بازیگری را در فیلم و سریالی ببینید، حتی اگر گریمش متفاوت هم باشد مثل سریال‌های تاریخی بازهم او را می‌توانید بشناسید و تشخیص دهید کدام بازیگر است. این اتفاق در پشت‌صحنه دوربین‌مخفی‌های ما هم می‌افتد و مردم خیلی زود آن بازیگر را می‌شناسند، اما خب، سعی می‌کنیم در تدوین نهایی کمتر از این موارد استفاده کنیم و سراغ افرادی می‌رویم که بازیگر ما را نشناسند. البته این شناخته‌شدن بازیگر یک طنزی را هم در خودش دارد. مثلا در قسمت اول که کنجکاوی بود، آقای روشن‌پژوه قرار بود مسافر سوار کند و در کار آنها فضولی و دخالت کند، اما یک جایی اتفاق برعکس افتاد و مسافر آقای روشن‌پژوه را شناخت و مسافر بود که در کار ایشان دخالت می‌کرد و خیلی هم جالب شد. از آنجا که مردم وقتی بازیگران را می‌بینند، یک‌سری سؤالات خاص می‌پرسند، همان مسافر هم از این دست سؤالات از آقای روشن‌پژوه پرسید که به موضوع برنامه می‌خورد و به‌همین‌دلیل آن را پخش کردیم.
خاطره مخاطبان با مجریان
فراهانی، تهیه‌کننده درباره انتخاب حسین رفیعی و محمد شعبان‌پور برای اجرای برنامه توضیح می‌دهد: انتخاب مجری پروسه و فرآیندی است که عوامل بسیاری در آن تاثیرگذارند. مثلا این‌که آن فرد مناسب اجرای برنامه باشد یا سر کار دیگری نباشد و بتواند با ما همکاری کند و حتی بودجه‌ای که برای این کار در نظر گرفته می‌شود، همگی در انتخاب مجری تاثیرگذار است. از این رو ما هم این فرآیند را داشتیم و در نهایت به این افراد رسیدیم که به نظرم مناسب اجرای این برنامه هم هستند. ضمن این‌که آقایان رفیعی و روشن‌پژوه هر دو از مجریان اصلی شبکه دو هستند و مخاطبان هم با این افراد و برنامه‌هایی که در این شبکه داشتند، خاطره دارند و دیدن آنها با نوستالژی برای مخاطبان همراه است.
تازه ها
پیشنهاد سردبیر
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
سیلاب مشهد و بی‌توجهی به توسعه پایدار
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
کابینه بحرانزده بنیامین نتانیاهو
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
جهان نگران افزایش بحران در رفح
سید رضا صدرالحسینی در جام جم آنلاین مطرح کرد
مقاومت فلسطین خواستار صلح پایدار و عادلانه
گفت و گو
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
سیلاب مشهد و بی‌توجهی به توسعه پایدار
گفت‌و‌گوی«جام جم» با جواد محقق، نویسنده، شاعر و معلم باسابقه
اتفاقی معلم نشدم
دشمن چگونه سعی در عرفیسازی بیحجابی در جامعه دارد؟
به اسم آزادی به کام برهنگی!
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد