ایمنی از سیلی سیلاب

نمونه‌اش سیل ششم مرداد سال گذشته در امامزاده داوود و فیروزکوه که ۳۷کشته داشت و خرابی‌های متعددی را به بار آورد. گرچه سیلاب و ویرانی‌هایش نتیجه برخی چالش‌های محیط زیستی است و در نتیجه تخریب پوشش گیاهی است که با سیل اتفاق می‌افتد اما اگر نکات ایمنی مواجهه با سیلاب را بدانیم، نسبت به آن آگاه می‌شویم.

اقدامات قبل از وقوع سیل
«علاج واقعه را قبل از وقوع باید کرد». ‌این جمله و این ضرب‌المثل در بسیاری از موارد کاربرد دارد. یکی از اصلی‌ترین آنها هم اقداماتی است که پیش از وقوع سیلاب می‌تواند از چالش‌های آن بکاهد. یکی از اساسی‌ترین اقدامات پیشگیرانه برای مقابله با سیلاب و خرابی‌های ناشی از آن این است که از ساختن خانه در حریم رودخانه به‌طور جدی پرهیز کنید. برای زمان وقوع سیل در ظرف‌های مطمئن، آب سالم و مقداری غذا به‌صورت کنسرو ذخیره کنید. وسیله روشنایی (چراغ قوه، شمع و ...)تهیه کنید. اسناد و اوراق بهادار را در جعبه‌ای ضد آب و مطمئن قرار دهید. برای جلوگیری از برگشت آب سیل و فاضلاب از طریق مجاری فاضلاب به داخل منازل، دریچه‌های کنترل فاضلاب را تعبیه کنید. برای جلوگیری از ورود سیلاب به داخل خانه در مسیر آن، سد، خاکریز و سیل‌بند بسازید. اگر در جایی زندگی می‌کنید که به‌طور دائم با خطر سیل‌گرفتگی مواجه هستید، با استفاده از مصالح مناسب و تمهیدات لازم، ساختمان خود را ضد آب کنید و دیوارهای زیر‌زمین را با عایق‌های ضد آب بپوشانید تا جلوی نفوذ آب و آسیب‌های بعدی گرفته شود. منزل خود را در مقابل حوادث بیمه کنید.

رانندگی در شرایط سیل
در بیشتر خودروها ارتفاع ۱۵سانتی‌متر آب می‌تواند به کف خودرو برسد و کنترل آن را مختل کند یا حتی باعث توقف حرکت آن شود.
خودرو و وسیله نقلیه، محل امنی در مقابل سیل نیست، اگر وسیله نقلیه شما (به علت فرو رفتن در آب یا گل) از حرکت ایستاد، فورا آن را ترک کرده و به جای مرتفع بروید.
ارتفاع آب در حد ۳۰ سانتی‌متر، بیشتر خودروها را شناور می‌کند.
۶۰سانتی‌متر آب در حال حرکت، می‌تواند هر خودرویی را شناور کند.
در صورت بالا آمدن سطح آب، از توقف در منطقه آب‌گرفته به هر دلیل بپرهیزید.
از عبور دادن حیوانات اهلی از عرض رودخانه‌ و سواحل آنها در زمان بارش شدید باران و وقوع سیل بپرهیزید. هنگام رانندگی مراقب شیب‌ها و پیچ‌های جاده باشید؛ با دنده سنگین حرکت کنید چون در این مواقع، ترمزها در آب به‌خوبی کار نمی‌کند.

اقدامات حین وقوع سیل
با رعایت تمام موارد پیشگیرانه گاهی وقت‌ها ممکن است در معرض سیل قرار بگیریم. در چنین شرایطی حتما گوش به زنگ باشید و برای اطلاع از وضعیت و نیز گرفتن دستورهای لازم، به رادیو، تلویزیون یا اعلام خبر از طریق بلندگوهای عمومی گوش دهید؛ در صورتی که دستور تخلیه داده شد، بلافاصله این کار را انجام دهید.
زمانی که تشخیص دادید سیلاب در حال شکل‌گیری است، خیلی سریع عمل کرده و خود را نجات دهید؛ شما فقط چند دقیقه برای این کار فرصت دارید. از فاضلاب‌ها و جویبارهای به‌ظاهر آرام دوری کنید؛ به‌یاد داشته باشید جویبارها، کانال‌های فاضلاب، تنگه‌ها و ... نیز می‌توانند ‌ناگهان دچار سیلاب شوند.
اگر خانه شما در محل مرتفعی است و خطر آبگرفتگی شما را تهدید نمی‌کند، نیاز به خروج از منزل نیست در غیر این صورت مناطق کم ارتفاع را خیلی سریع ترک کنید و به مناطق مرتفع دور از رودخانه‌ها و نهرها بروید. در صورت ترک خانه، اشیای گران‌قیمت را به محل‌های بالاتری در منزل ببرید و درها را قفل کنید.
جریان آب، برق و گاز را برای جلوگیری از آبگر‌فتگی، برق‌گرفتگی و انفجار قطع کنید.
در جریان آب راه نروید، چراکه ۱۵سانتی‌متر آب در حال حرکت ممکن است باعث بر هم خوردن تعادل شما شود؛ اگر مجبورید در آب حرکت کنید، از مسیری بروید که آب حرکت نمی‌کند. برای این‌که از استحکام زمین جلوی پای خود مطمئن شوید از یک چوبدستی استفاده کنید.
در منطقه سیل‌زده رانندگی نکنید؛ اگر سیل اطراف خودروی شما را فراگرفته است، آن را رها کنید و به یک منطقة مرتفع بروید، وگرنه جریان سیل شما و خودروی‌تان را خیلی سریع با خود می‌برد.
هیچ‌گاه به‌تنهایی در یک ناحیه سیل‌زده به این طرف و آن طرف نروید.
اگر پیاده هستید، از نقاطی که سطح آب از زانو بالاتر است، نروید. هرگز از درختان در معرض سیل به‌عنوان محل امن استفاده نکنید.
هنگام سیل از پل‌های چوبی سست روی رودخانه‌ها عبور و شنا نکنید.
وسایل نقلیه، حیوانات اهلی و اشیای قابل حمل را باید به نزدیک‌ترین محل مرتفع انتقال دهید.

اقدامات بعد از وقوع سیل
خود را به نزدیک‌ترین محل امدادرسانی هلال احمر یا سایر مراکز برسانید غذا، البسه و سایر کمک‌های اولیه در آنجا موجود است.
برای اطمینان از سالم بودن آب آشامیدنی، حتما به گزارش اخبار محلی توجه کنید و آب آشامیدنی را قبل از مصرف بجوشانید.
از سیلاب دور شوید، زیرا این آب ممکن است با روغن، گازوییل یا فاضلاب آلوده شده باشد یا احتمال دارد بر اثر تماس با خطوط نیروی برق زیرزمینی، جریان برق پیدا کرده باشد.
از آب در جریان فاصله بگیرید.
به مناطقی که سیلاب عقب‌‌نشینی کرده است، توجه کنید زیرا استحکام خیابان‌ها و جاده‌ها شاید به‌خاطر جریان سیل ضعیف شده باشد که در این صورت ممکن است بر اثر وزن خودرو فرو برود.
از خطوط فشار قوی دوری کنید.
زمانی به خانه برگردید که مسئولان وضعیت را امن اعلام کنند.
از ساختمان‌هایی که اطرافش را آب احاطه کرده است، دور شوید.
هنگام ورود به منزل کاملا احتیاط کنید؛ ممکن است پی‌ ساختمان آسیب دیده باشد ولی در ابتدا خرابی دیده نشود و ظاهر خانه سالم به‌نظر بیاید.
سعی کنید در طول روز به منزل برگردید تا استفاده از وسایل روشنایی لازم نباشد.
چنانچه مجبورید شبانه به خانه برگردید، خیلی محتاط باشید و از فانوس، مشعل و کبریت برای روشن کردن ساختمان استفاده نکنید. چراغ قوه را نیز قبل از ورود به ساختمان روشن کنید.
از غذاهای کنسرو شده استفاده کنید.
لوازم برقی را قبل از استفاده کنترل و خشک کنید.
آب‌های جمع شده برای گودال‌ها شرایط مناسبی را برای رشد حشرات به‌خصوص پشه‌ها ایجاد خواهد کرد، بنابراین از توری در محل اقامت خود استفاده کنید و پوشاک آستین‌بلند و چکمه‌های ساق‌بلند‌بپوشید.
چون سیل باعث خارج شدن مارها از لانه‌های خود می‌شود، بعد از سیل مراقب مارگزیدگی باشید.
پس از سیل احتمال شیوع بیماری‌های عفونی مانند عفونت‌های دستگاه گوارش از جمله هپاتیت، وبا، حصبه و ... وجود دارد که باید مراقبت‌های لازم بهداشت فردی و عمومی را رعایت کنید.
اگر مخزن توالت، کاسه‌ توالت، تصفیه‌خانه و تأسیساتی مانند آن آسیب دیده است در صورت امکان آن را تعمیر کنید؛ سیستم‌های زهکشی در صورت آسیب دیدن، سلامت و بهداشت افراد را به مخاطره می‌اندازد.
هر چیز خیس و مرطوب را تمیز و ضد عفونی کنید، زیرا گل و لای باقیمانده از سیلاب، حاوی مواد شیمیایی و فاضلابی است.​​​​​​​