چهارچرخ‌های دست‌دوم‌ در راه ایران

حالا پس از آن‌که بازار خودرو با مشکلات زیادی روبه‌رو شد و به گفته برخی کارشناسان حل این معضل موانع زیادی به دنبال داشته واردات خودروهای دست‌دوم مطرح گردید. در این گزارش به این موضوع پرداخته‌ایم که واردات خودروهای دست‌دوم آیا به بحران بخش خودرو کمک می‌کند؟

بازار خودرو روزهای پرتلاطمی را سپری می‌کند و تلاش‌های وزارت صمت نیز نتوانسته آرامش را به این بازار برگرداند. وعده‌های سیدرضا فاطمی‌امین، وزیر صنعت، معدن و تجارت برای مدیریت بازار خودرو تاکنون به سرانجام نرسیده است. به گفته کارشناسان، کمبود عرضه خودرو یکی از مهم‌ترین دلایل رشد نجومی قیمت‌ها بوده با وجود این‌که خودروسازان میزان تولید خود را افزایش دادند. با وجود این همچنان از تقاضای موجود در بازار عقب هستند و این تقاضای بیشتر باعث شده که سیستم قرعه‌کشی برای واگذاری خودرو ادامه پیدا کند و وعده وزیر صمت نیز برای حذف قرعه‌کشی عملا به نتیجه نرسد. وزارت صمت به‌دنبال نهایی‌کردن واردات خودرو بود تا بتواند با عرضه بیشتر بازار را کنترل کند اما با واردات کمتر از ۲۰۰۰دستگاه خودرو عملا طرح واردات نیز به سرانجام نرسید. درحالی‌که هنوز یک خودروی خارجی تحویل خریداران نشده است وزیر صمت گفت: به واردات تا حدی ادامه می‌دهیم تا شکاف عرضه و تقاضا از بین برود. مسئولان وزارت صمت می‌گویند بازار خودرو دچار آشفتگی ناشی از تقاضای بیش از عرضه است و عرضه در سال گذشته روند بسیار خوبی داشته اما خودرو به کالای سرمایه‌ای تبدیل و تقاضای سوداگرانه به خودرو اضافه شده است. بنابراین باید به خودرو اولویت دهیم که لایحه واردات خودروی کارکرده در دولت تصویب شد و در اولین جلسه مجلس طرح می‌شود.

واردات خودروی کارکرده وتو شد
طرح وزیر صمت برای واردات خودروی کارکرده از سوی مجمع تشخیص مصلحت نظام به‌دلیل فشار بر بودجه عمومی رد شد. دکتر غلامرضا مصباحی‌مقدم، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با اشاره به حواشی ایجادشده درباره حذف مصوبه واردات خودروهای کارکرده از سوی این مجمع می‌گوید: «در مورد خودروهای کارکرده موضوع اصلی این است که قانون‌گذاری مجلس نباید ذیل تصویب بودجه سنواتی صورت گیرد.»
وی معتقد است اگر نمایندگان بخواهند خارج از بودجه در رابطه با واردات خودروهای کارکرده قانون‌گذاری کنند، مجمع تشخیص در صورت تایید شورای نگهبان ایرادی به آن وارد نمی‌کند اما وقتی در سیاست‌گذاری‌های کلان تصریح شده که لایحه بودجه سنواتی صرفا باید شامل درآمدها و هزینه‌های دولت باشد و نه قانون جدید، بنابراین وضع قانون جدید ذیل تصویب سالانه کار اشتباهی است.
عضو هیات عالی نظارت مجمع تشخیص مصلحت نظام در پاسخ به این سؤال که اگر مجمع با اصل واردات خودرو مخالفتی ندارد، چرا طرح ساماندهی بازار خودرو که مورد تایید شورای نگهبان نیز قرار گرفته بود، از سوی این مجمع خلاف سیاست‌های کلی نظام شناخته شد، عنوان کرد: در بحث طرح ساماندهی بازار خودرو ایراد هیات عالی نظارت این بود که مجلس مصوب کرده که ارز مورد نیاز برای واردات خودرو از محل صادرات خودرو یا قطعات خودرو تامین شود.

دولت نیازی به مجوز ندارد
مصطفی طاهری، رئیس کمیسیون صنایع مجلس با بیان این‌که دولت برای واردات خودروهای دست‌دوم نیاز به مجوز قانونی ندارد، عنوان می‌کند: «دولت می‌تواند در این خصوص تصمیم‌گیری کند که چه خودروهایی وارد شود یا آن‌که چه شخصی اعم ‌از حقوقی و حقیقی در این زمینه فعالیت داشته باشد.»

واردات به نفع مردم
مهدی دادفر، دبیر انجمن واردکنندگان خودرو در گفت‌وگو با جام‌جم اظهار می‌کند: «یقینا واردات خودروی دست‌دوم بسیار به نفع مردم خواهد بود و به کاهش شدید قیمت‌ها در بازار خودرو منجر خواهد شد.» وی ادامه می‌دهد: «زمانی که تولیدکنندگان و واردکنندگان اقدام موثری در کاهش قیمت به نفع مردم انجام ندهند، قطع به یقین مجلس باید وارد عمل شود. افزایش هزینه خانواده یکی از دلایل اصلی نارضایتی مردم است، لذا نهادی باید پیگیر رضایتمندی مردم باشد و چه جایی بهتر از وکلای مردم در مجلس. حمایت از تولید نباید به وسیله نارضایتی و افزایش هزینه خانواده باشد؛ از این رو راهکاری دیگری برای حمایت از تولید نیاز است.»
با مقایسه قیمت خودروهای داخلی و قیمت خودروهای کارکرده خارجی می‌توان گفت درصورتی‌که این طرح نهایی شود، می‌توان نسبت به تعدیل قیمت در بازار داخل امیدوار بود.

واردات خودروهای کارکرده با استانداردهای روز
امید قالیباف، سخنگوی وزارت صمت با اشاره به طرح واردات خودروی کار کرده، می‌گوید: «‌وزارت صمت لایحه دو‌فوریتی واردات خودروهای کار کرده را به دولت ارسال کرد که بر‌اساس این پیشنهاد، اشخاص حقیقی می‌توانند بدون داشتن کارت بازرگانی نسبت به واردات خودرو اقدام کنند که تصویب شد.»
وی ادامه می‌دهد: «‌البته خودرویی که وارد می‌شود از نظر عوارض گمرکی تابع مقررات وضع شده از سوی گمرک است و همچنین خودروی وارد شده باید معیارهای سازمان ملی استاندارد و سازمان محیط‌زیست را داشته باشد.» به گفته وی، عمر خودروهای کار کرده وارداتی در محدوده پنج سال قرار دارد.