زن خانه‌ دار، فعال و تاثیرگذار

اینها نگاه بالاترین مقام سیاسی و مرجعیت دینی است که معتقدند زن خانه‌ دار در کنار نقش خانه‌ داری خود می‌تواند در اجتماع نیز نقش تاثیرگذاری داشته باشند. در واقع بر اساس آنچه در دین اسلام به بانوان سفارش شده، خانه اولویت اول به شمار می‌رود.

این اولویت فقط مربوط به زن نیست و در واقع برای جامعه نیز باید به یکی از مهم‌ترین اولویت‌ها تبدیل شود. هنر یک زن در اینجا اهمیت پیدا می‌کند که چطور در خانه یعنی اولین نهاد اجتماع، بعد عاطفی، بعد تربیت فرزندان و ابعادی اساسی اجتماعی را به تعالی برساند.

احسان بیات، روان‌شناس و مشاور خانواده درخصوص نقش یک زن فعال در جامعه می‌گوید: «وقتی صحبت از زن خانه‌دار می‌شود باید نگاهی چندجانبه به این موضوع داشته باشیم به این معنا که زن خانه‌دار به خودی خود حتی اگر به‌ظاهر نقش اجتماعی خاصی نداشته باشد در حال تبیین جایگاه فرزندان است. به این معنا که در تربیت فرزندانی نقش دارد که هر کدام از آنها به تنهایی می‌توانند نقش تاثیرگذاری در جامعه ایفا کنند. در واقع رشد اجتماعی اعضای خانواده می‌تواند مرهون مادری باشد که این جایگاه را برای فرزندان تقویت می‌کند.»

او بر این نکته تاکید می‌کند که وقتی زنی در خانه نقش همسری و فرزندداری را به درستی انجام می‌دهد و امور خانه را مدیریت می‌کند‌، وقتی فرزندان خوب تربیت کرده و آرامش را در خانه حکمفرما می‌کند در واقع نقش اجتماعی خود را انجام می‌دهد و نمی‌توانیم بگوییم او فعالیت اجتماعی ندارد؛ زیرا فعالیت تک‌تک اعضای خانواده وابسته به نقش مادری اوست. در واقع با مدیریتی که زن در خانه دارد، ‌مرد می‌تواند با آرامش به وظایف اجتماعی خود عمل کند و این در واقع خود فعالیت اجتماعی است.

خانه‌داری، خانه‌ نشینی نیست

این مشاور خانواده می‌گوید: «‌خانه‌داری و در خانه ماندن زن در خانه در واقع شغل نیست، اما در واقع یک اصل مدیریت است، زیرا منابع مالی و اقتصادی و اجتماعی افراد خانواده را مدیریت می‌کند.»

از نگاه او یک زن خانه‌دار می‌تواند تحصیلات عالیه داشته باشد و فعالیت اجتماعی در کنار آن انجام دهد. در واقع نباید بگوییم زن خانه‌دار یک زن خانه‌نشین است او می‌تواند نقش‌های مهم اجتماعی را بدون آن که به وظیفه زن‌بودن و مادربودنش لطمه‌ای وارد کند عملیاتی کند.

ما مادرانی داشته‌ایم که چندین فرزند شهید به انقلاب تقدیم کرده‌اند ، مادرانی داشته‌ایم که در زمان جنگ در پشت جبهه فعالیت‌های زیادی داشته و در رساندن غذا و پوشاک به رزمندگان شبانه‌روز تلاش کرده‌اند و این نشان از فعالیت آنها در عرصه‌های اجتماعی داشته‌اند .وجود خیریه‌ها و انجمن‌های کوچک فامیلی و خانوادگی خود نشان‌دهنده فعال‌بودن این زنان خانه‌دار است.

فعالیت‌ های خانگی زنان خانه‌ دار

بیات حتی به صندوق‌های کوچک قرض‌الحسنه در خانواده‌ها نیز اشاره کرده و توضیح می‌دهد: «این صندوق‌های خانوادگی اصولا در هر فامیل یا جمع‌های دوستانه برگزار می‌شود. قرعه‌کشی‌های ماهانه که بیشتر در بین زنان خانه‌دار انجام می‌شود و این می‌تواند در مدیریت اقتصادی خانواده نقش تاثیرگذاری داشته باشد. اصولا در دل این جلسات بحث کمک به افراد نیازمند فامیل و حتی واسطه‌گری برای ازدواج جوان‌های آشنای فامیل مطرح می‌شود و اینها خودش از اهمیت فعالیت زنان خانه‌دار حکایت دارد . پس در خانه و خانه‌نشین‌بودن، اصلا مفهومی‌ندارد. چون خانه‌داربودن، مساوی با خانه‌نشینی نیست.»

این روان‌شناس به نگاه اشتباهی که برخی اوقات در مورد زنان وجود دارد اشاره می‌کند و می‌گوید: «برخی‌ها بر این باورند که زن در خانه به تعبیری خانه نشین است به این معنا که تمام فعالیت‌های زن تنها در داخل خانه تعریف می‌شود و اعتقادی به نقش پذیری اجتماعی زن ندارد اما این نگاه تحجری نسبت به زن است درحالی که زن می‌تواند درکنار حفظ اولویت وظایف خود در خانه در حوزه‌های اجتماعی هم فعال باشند».

او به نقش مادران در گذشته نیز اشاره کرده و می‌گوید: «‌اکثر مادران افراد دهه ۵۰ یا ۶۰ خانه‌دار بودند. اما از دامن همین زنان فعالان اجتماعی و متخصصان زیادی تربیت شدند که جامعه را دستخوش تغییر و تحول بزرگی بعد از انقلاب اسلامی کردند و این نشان از فعال‌بودن زنان در عرصه‌های اجتماعی دارد شاید اثر این فعالیت برای خود زن مستقیم نباشد اما اثر غیرمستقیم این فعالیت‌ها در جامعه کاملا موثر بوده‌است».

فعالیت با حفظ زنانگی

بیات با تاکید بر این که فعالیت‌های زن با حفظ نقش زنانگی باید انجام شود به این موضوع تاکید می‌کند که از دست‌رفتن این خصوصیت و خارج‌شدن از این مسیر می‌تواند هم برای جامعه و هم برای خود فرد مشکل‌زا باشد.
این مشاور خانواده تاکید می‌کند که در حال حاضر نیز تعداد زنان خانه‌داری که در عرصه‌های مختلف اجتماعی فعالیت داوطلبانه دارند کم نیستند. فعالیت در NGO‌های مختلف محیط‌زیستی و آسیب‌های اجتماعی نشان از این دارد که زنان خانه‌دار ما نیز در این بخش‌ها فعالیت دارند و حتی می‌توانند تاثیر‌گذاری زیادی نیز داشته باشند. ما شاهد این هستیم که زنان خانه‌دار زیادی داوطلبانه در مراکز مختلف نگهداری از سالمندان یا کودکان بی‌سرپرست حاضر می‌شوند و با شستن لباس آنها یا نگهداری و حتی شانه‌کردن موها و محبت‌کردن به آنها نقش یک پرستار را به صورت کاملا داوطلبانه اجرا‌می‌کنند.