سرنخ رفع آلودگی هوای اصفهان در دست کیست؟

جام جم آنلاین اصفهان به نقل از ایمنا؛ یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های شهروندان در کلان‌شهرها جدا از مباحث ترافیکی و حمل‌ونقل، افزایش آلودگی هوا در فصل سرد سال محسوب می‌شود؛ از آنجا که در شهر زندگی، اولویت شهرداری بر اساس مسئله و اولویت شهروندان تعیین می‌شود؛ حمل‌ونقل یکی از حوزه‌های مورد مطالعه در برنامه‌ریزی شهری است که برنامه‌ریزان شهری از دیدگاه‌های مختلفی از جمله دیدگاه اقتصادی این مشکلات را مورد بررسی قرار می‌دهند.

توسعه حمل‌ونقل عمومی با رویکرد هوشمندسازی، افزایش ظرفیت ناوگان، نوسازی و بهبود کیفیت خدمات در مجموع برای افزایش کیفیت زندگی (که کاهش آلودگی در شهر نیز در ذیل آن است) در دستور کار شهرداری اصفهان قرار گرفته است.

مدیریت شهری اصفهان در دوره ششم تا حد امکان و توان اقدامات و فعالیت‌هایی را برای مدیریت ترافیک شهر و کاهش آن انجام داده است و در همین راستا در سال جاری حدود ۶۰ درصد بودجه عمرانی شهرداری اصفهان به مباحث مربوط به حمل‌ونقل و توسعه ناوگان حمل‌ونقل عمومی اختصاص یافت تا شهروندان شهر زندگی، حمل‌ونقلی آسوده، با کیفیت و با کمترین میزان اتلاف وقت را تجربه کنند.

آلودگی هوا در زمان غیر بحران، مغفول می‌ماند!

غلامرضا شیران، کارشناس ارشد حمل‌ونقل شهری در این باره به ایمنا می‌گوید: آلودگی هوا به‌ویژه در زمان حاضر که موضوع وارونگی هوا را نیز داریم و مشکلی طبیعی قلمداد می‌شود، می‌تواند عامل‌های مختلفی داشته باشد.

وی با بیان اینکه جای تأسف است که موضوع آلودگی هوا تنها در زمانی که به معضل جدی تبدیل می‌شود، مورد توجه قرار می‌گیرد، ادامه می‌دهد: در برهه زمانی که می‌توانیم با سعه‌صدر برای آن برنامه‌ریزی و برنامه‌ها را عملیاتی کنیم، این مشکل مغفول می‌ماند.

کارشناس ارشد حمل‌ونقل شهری خاطرنشان می‌کند: شهرداری اصفهان می‌تواند اقدامات بلندمدتی را در حوزه شهرسازی در نظر بگیرد که از جمله آنها می‌توان به برنامه‌ریزی برای ارتفاع ساختمان‌ها، جهت و فاصله بین آن‌ها و قرارگیری ساختمان مخالف جهت باد اشاره کرد.

وی می‌افزاید: در دوره‌های گذشته معاونان شهرسازی شهرداری روی این موضوع چشم بسته‌اند؛ معاون شهرسازی و معماری باید به ساختمان، ارتفاع و ابعاد آن در مقابل باد و تأثیر آن در خصوص تهویه هوای شهر توجه ویژه داشته باشد، امیدواریم این موضوع در این دوره مدیریت شهری با توجه به دغدغه شهردار اصفهان بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد.

شیران با بیان اینکه معاونت‌های شهرسازی، حمل‌ونقل و ترافیک و خدمات شهری شهرداری باید دست در دست یکدیگر برای کاهش آلودگی هوای اصفهان تلاش کنند، تاکید می‌کند: وقتی موضوع ارتفاع، ساختمان‌ها و کریدور به میان می‌آید، تمام این موارد برای تهویه آلودگی هوای شهر باید مدنظر باشد.

وی با بیان اینکه معاونت حمل‌ونقل و ترافیک تأثیر بسزایی در کاهش آلودگی هوای اصفهان دارد، تصریح می‌‎کند: برنامه‌ریزی حمل‌ونقل، نوسازی ناوگان حمل‌ونقل عمومی، به‌کارگیری موضوعات ITS (حمل‌ونقل هوشمند) و جلوگیری از ایجاد گره‌های کاذب ترافیکی و راهبندان‌ها از جمله اقداماتی است که این معاونت می‌تواند در راستای کاهش آلودگی هوا، با کمک پلیس راهور در نظر بگیرد.

کارشناس ارشد حمل‌ونقل شهری می‌گوید: جلوگیری از افزایش ترافیک معابر زمانی که هوا آلوده است، نقش بسزایی در کاهش آلودگی دارد. همچنین با استفاده از رویکردهای هوشمندسازی باید از ورود خودروها به معابر پرتراکم جلوگیری شود. این معاونت با اولویت قرار دادن هر دو موضوع باید در راستای کاهش آلایندگی‌های خودروها گام‌های مؤثری بردارد؛ همچنین باید توجه داشت که ایجاد خطوط تندروی اتوبوس در معابر، موجب ترافیک نشود.

وی تاکید می‌کند: معتقدم حوزه حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری اصفهان، نگاه بسیار بهتری از تأثیر این حوزه بر آلودگی هوا دارد که البته همین نگاه باید در حوزه شهرسازی نیز وجود داشته باشد.

شیران با بیان اینکه حوزه خدمات شهری می‌تواند در زمینه ایجاد فضای سبز، پارک‌های کوچک در محله‌های شهر اقدام کند، اضافه می‌کند: نوع گونه‌های گیاهی در این فضاها، حفظ فضای سبز موجود و ایجاد فضایی که چمن و آب در کنار یکدیگر قرار داشته باشد و نسیم مصنوعی ایجاد شود، می‌تواند در کاهش آلودگی هوا مؤثر باشد.

وی تاکید می‌کند: البته برای کاهش آلودگی هوا تنها نباید به این موارد بسنده کرد، بلکه اقدامات دیگری همچون نصب فیلتر روی خروجی اگزوز اتوبوس‌های درون‌شهری نیز باید مورد توجه قرار گیرد، البته گاهی شیوه رانندگی رانندگان وسایل حمل‌ونقل عمومی و قرار نگرفتن اتوبوس‌ها در ایستگاه نیز باعث افزایش آلاینده‌ها می‌شود.

باید از تزریق آلاینده‌ها به هوای شهر در شب بپرهیزیم

این کارشناس ارشد حمل‌ونقل شهری در خصوص ساعات فعالیت مغازه‌ها و کاهش سفرهای درون‌شهری باید با اصناف تعاملی صورت بگیرد، می‌گوید: باید از تزریق آلاینده‌ها به هوای شهر در شب و زمانی که خورشید وجود ندارد، بپرهیزیم؛ معتقدم اصنافی که درگیر ارائه خدمات و کالاهای اساسی به شهروندان نیستند، لزومی ندارد تا ساعات پایانی شب فعالیت داشته باشند و باید تا پیش از غروب آفتاب مغازه را تعطیل کنند که البته بعضی کشورهای جهان نیز روی این موضوع اهتمام دارند.

شیران با بیان اینکه اقدامات پلیس راهور نیز در کاهش آلودگی هوای اصفهان تأثیرگذار است، تصریح می‌کند: پلیس باید هوشیار و آگاه به موضوعات زیست‌محیطی باشد و خودروهای دودزا و بدون معاینه‌فنی را اعمال قانون و خودروهایی که با رانندگی نادرست، باعث تراکم ترافیک می‌شود (همچون پارک دوبل و تردد با سرعت‌های متفاوت) را متوقف کند.

وی تاکید می‌کند: پلیس باید هرچه سریع‌تر در محل تصادف حاضر شود، زیرا تصادفات نیز در افزایش تراکم ترافیک معابر و افزایش آلاینده‌ها اثرگذار است، لذا باید پلیس این اقدامات را در نظر بگیرد تا در رفع این مشکل شهروندان دخیل باشد.

لزوم ایجاد شبکه‌ای از خطوط مترو در شهر

ابوالفضل قربانی، رئیس کمیسیون هوشمندسازی و حمل‌ونقل شورای اسلامی شهر اصفهان در این باره به ایمنا می‌گوید: با بهره‌برداری از خط دو مترو، بخشی از مشکلات حوزه حمل‌ونقل این کلان‌شهر کاهش خواهد یافت.

وی با بیان اینکه رفتارهای ترافیکی باید بهبود یابد، زیرا این موضوع حدود ۱۵ درصد در ترافیک شهر تأثیرگذار است؛ همچنین ناوگان حمل‌ونقل عمومی باید توسعه یابد، می‌افزاید: می‌توان گفت که در حال حاضر مترو نداریم، زیرا در کلان‌شهرها باید خطوط مختلفی از این سیستم وجود داشته باشد که با دیگر سیستم‌های حمل‌ونقلی مرتبط باشد.

نایب رئیس شورای اسلامی شهر اصفهان خاطرنشان می‌کند: تلاش مدیریت شهری ششم بر این است که تا پایان این دوره خط دو متروی اصفهان را به بهره‌برداری برسانیم، اما این اقدام مستلزم تأمین بودجه مورد نیاز است، زیرا در حال حاضر هزینه قطار شهری بسیار سنگین است.

وی ادامه می‌دهد: در حال حاضر هر کیلومتر قطار شهری حدود ۱,۳۰۰ میلیارد تومان هزینه دارد که اگر کمک‌های دولت به‌موقع پرداخت شود، تلاش می‌کنیم تا پایان این دوره مدیریت شهری خط دوم را به صورت کامل یا حتی بخش‌هایی از آن را در اختیار شهروندان قرار دهیم.

قربانی می‌افزاید: رینگ چهارم ترافیکی یا حلقه حفاظتی اصفهان یکی از اولویت‌های اصلی مدیریت شهری است که باید هرچه سریع‌تر تکمیل شود و در اختیار شهروندان قرار گیرد.

وی ادامه می‌دهد: در حال حاضر بخشی از این حلقه از جمله مجموعه پل‌های سردار شهید سلیمانی و سمت شمال در شبکه ترافیکی شهر اصفهان مورد استفاده قرار گرفته است، اما امیدواریم تا پایان سال جاری از منطقه شرق اصفهان نیز بخشی از پروژه مورد بهره‌برداری قرار گیرد.

رئیس کمیسیون هوشمندسازی و حمل‌ونقل شورای اسلامی شهر اصفهان اضافه می‌کند: پیگیری‌های لازم انجام شده است تا ادامه پروژه رینگ چهارم از سمت جنوب شهر نیز سال آینده به صورت کامل به بهره‌برداری برسد و ترافیک عبوری از سمت بزرگراه شهید اقارب‌پرست را کاهش دهد.

استفاده از اتوبوس‌های یورو ۵ در دستور کار شهرداری

حسین‌حق‌شناس، معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهردار اصفهان در خصوص اقدامات این معاونت در راستای کاهش آلودگی هوا، می‌گوید: با توجه به اینکه استفاده از اتوبوس‌های یورو پنج از جنبه کاهش آلودگی به‌صرفه‌تر است، زیرا برق مصرفی مترو که در نیروگاه‌ها تولید می‌شود میزان آلودگی بیشتری ایجاد می‌کند که تحت تأثیر راندمان تولید و انتقال انرژی قرار دارد؛ با توجه به استفاده از سوخت فسیلی برای تولید برق، به سوی استفاده از اتوبوس‌های یورو پنج پیش خواهیم رفت.

وی تاکید می‌کند: استفاده بهینه از اتوبوس‌های موجود اقدام دیگری بود که انجام شده است؛ همچنین اتوبوس‌های گردشگری در نوروز مورد استفاده قرار گرفت که کاهش ترافیک و تسهیل گردشگری را به همراه داشت.

معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهردار اصفهان با بیان اینکه ایام پیش از نوروز نیز با افزایش ساعت بهره‌برداری از مترو و اقدامات نرم‌افزاری و مهندسی و در نظر گرفتن پارکینگ‌های ویژه این ایام، بار ترافیک کنترل شد، خاطرنشان می‌کند: در روز «هوای پاک» استفاده از حمل‌ونقل همگانی برای نخستین‌بار در اصفهان رایگان شد که افزایش تعداد مسافران را به همراه داشت.

وی می‌افزاید: با توجه به اینکه در زمان شیوع کرونا مشکلات تاکسیرانان زیاد شد و عده‌ای این شغل را رها کردند، اقداماتی جهت بازجذب رانندگان همچون ارائه بسته‌های ارزاق و بخشودن جرایم و برگزاری جشن‌های مختلف انجام شد که بازگشت رانندگان به این حرفه را به همراه داشت.

حق‌شناس تاکید می‌کند: در مبحث کنترل ترافیک با محوریت مرکز کنترل ترافیک اقدامات ارزشمندی همچون زمان‌بندی چراغ‌های راهنمایی و اعزام خودروهای متحرک ثبت تخلف انجام شد.

وی می‌گوید: برنامه‌هایی برای مهرماه با همکاری پلیس راهور برای کنترل ترافیک پیش‌بینی شده است که از جمله آنها می‌توان به کنترل گلوگاه‌های ترافیکی و اصلاحات ترافیکی در مناطق و محلات، اصلاح معبر بزرگراه چمران در رینگ سوم ترافیکی و اجرای اصلاحات ترافیکی در بعضی شریان‌های شهر همچون راست‌گرد علامه امینی به سمت بزرگراه شهید صیاد شیرازی اشاره کرد.

از «زوج و فرد» به «کنترل ترافیک» برای افزایش بهره‌وری

معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهردار اصفهان با بیان اینکه رفع مشکلات ترافیکی شهر با افزایش پارکینگ‌ها در حال انجام است و این پارکینگ‌ها در اطراف محدوده کنترل ترافیک دایر می‌شود، تصریح کرد: تبدیل طرح زوج و فرد به طرح محدوده ترافیک در معاونت حمل‌ونقل در حال پیگیری است تا مشکلات این طرح رفع شود.

وی می‌افزاید: تجربیات جهانی نشان می‌دهد که طرح زوج و فرد در بلند مدت مؤثر نیست، لذا طرح‌های قیمت‌گذاری و LEZ به همین منظور در حال پیگیری است که در این طرح‌ها ساکنان محدوده تخفیف ویژه دارند و سایر افراد بر اساس سطح آلایندگی خودرو، مجوز ورود و خروج خریداری می‌کنند و با توجه به ترافیک شهر امکان استفاده از حمل‌ونقل‌های همگانی در رینگ اول فراهم است.

حق‌شناس تاکید می‌کند: برای ساخت اتوبوس برقی با شرکت مپنا هماهنگی شده است و نمونه ساخته شده در اصفهان در حال کنترل و پژوهش است.

وی ادامه می‌دهد: افزایش مراکز معاینه فنی خودروها در این دوره مدیریت شهری اصفهان انجام شده است و دو مرکز جدید خودرو سبک، دو خط معاینه فنی موتورسیکلت و یک مرکز معاینه فنی خودروهای سنگین افتتاح شده است.

معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهردار اصفهان اضافه می‌کند: برای مناطق کمتربرخوردار اقدامات ویژه‌ای انجام شده است که از جمله آنها می‌توان به راه‌اندازی خط اتوبوس تندروی شرق به غرب در منطقه آتشگاه و تزریق ناوگان تازه‌نفس به این خط اشاره کرد.

از توزیع اتوبوس‌های جدید تا اصلاح ویژه مسیرهای ویژه دوچرخه

وی تصریح می‌کند: همچنین خط ۵۷ اتوبوسرانی به مقصد حصه با افزایش تعداد ناوگان تقویت شد؛ همچنین اتوبوس‌های جدید نیز با محوریت محلات محروم توزیع شده است.

حق‌شناس می‌گوید: با توجه به تأکید شهردار اصفهان بر موارد فرهنگی، در این زمینه در حال اجرای برنامه‌های مختلفی هستیم؛ در بعضی پمپ‌بنزین‌ها، روبه‌روی خط سوخت‌گیری موتورسیکلت‌ها، فیلم‌هایی پخش خواهد شد تا موتور سیکلت‌سواران مشاهده کنند که اجرای پایلوت آن در پمپ بنزین خیابان طیب بسیار تأثیرگذار بوده است.

وی با بیان اینکه ساخت کلیپ‌های فرهنگی در دستور کار معاونت حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری اصفهان قرار گرفته و اصلاح مسیرهای ویژه دوچرخه نیز در حال پیگیری است، می‌افزاید: طرح نوسازی سرپناه ایستگاه‌های اتوبوس شهری یکی دیگر از اقداماتی است که این معاونت در دستور کار خود قرار داده است تا علاوه بر بهبود سیما و منظر شهر، گام مؤثری در راستای استفاده بهینه شهروندان از این توقف‌گاه‌ها بردارد.

هاجر مقضی خبرنگار جام جم آنلاین