بدون شک انتخابات محلی اخیر تایوان، به نماد آشکار استیصال و ناکامی غرب در این جزیره کوچک، اما پرماجرا تبدیل شده است. به دنبال آنکه استراتژی تسای اینگ ون، رئیسجمهوری تایوان در انتخابات محلی با محوریت جنگطلبی علیه خصومتهای فزاینده چین و جلب حمایت مردمی ناکام ماند، او از سمت ریاست حزب حاکم مترقی دموکراتیک کنارهگیری کرد. برخی غربگرایان در تایوان در یک فرافکنی آشکار مدعی شدهاند که انتخابات برای شهرداران، رؤسای بخشها و شوراهای محلی ظاهرا در مورد مسائل داخلی مانند همهگیری کووید ـ ۱۹ و جرم و جنایت است و افرادی که انتخاب میشوند نظر مستقیمی در مورد سیاست چین نخواهند داشت، اما بسیاری از تحلیلگران نظر دیگری در این خصوص دارند.
همهپرسی بر سر جدال با چین
میتوان انتخابات اخیر در تایوان را نوعی همهپرسی برای تنشزایی یا عدم تنشزایی با پکن قلمداد کرد. اگرچه سران حزب حاکم تایوان و حامیان غربی وی، طی دو سال اخیر جنگ روانی و تبلیغاتی زیادی را با هدف ایجاد پیشفرضها و انگارههای منازعه و تقابل در اذهان صورت داده بودند، اما برگزاری این انتخابات و نتایج حاصله از آن، همه محاسبات را برهمریخت. حزب اصلی اپوزیسیون تایوان موسوم به کومینتانگ، در ۱۳ کرسی از ۲۱ کرسی شهرداریها و روسای بخشها که به رای گذاشته شده، پیشتاز است یا مدعی پیروزی شده، ازجمله در تایپه. در مقابل حزب مترقی دموکراتیک پنج کرسی بهدستآورده که بهطورکلی مطابق با انتظارات و شبیه به کرسیهای شهرداری شهرها یا روسای بخشها در آخرین انتخابات محلی در سال ۲۰۱۸ است. تسای اینگ ون سال ۲۰۱۸ هم بعد از نتایج ضعیف انتخاباتی کنارهگیری کرد. او شنبه با اعلام استعفایش بهعنوان رئیس حزب حاکم تایوان به خبرنگاران گفت: این نتایج انتظاراتمان را برآورده نکرد. ما این نتایج را میپذیریم و تصمیم مردم تایوان را قبول میکنیم. اینطور نیست که حزب مترقی دموکراتیک قبلا شکست نخورده باشد. به دنبال شکست حزب حاکم تایوان در انتخابات محلی، توجهها به انتخابات ریاستجمهوری بعدی این جزیره خودگردان در سال ۲۰۲۴ جلب شده است. امکان دارد در این انتخابات، طرفداران چین پیروزی مهم دیگری را در تایپه کسب کنند. این موضوع، کابوس دیگری برای غرب محسوب میشود.
شکست دوحزبی آمریکا در برابر چین
نتایج انتخابات اخیر در تایوان، مصداق دیگری از شکست دوحزبی آمریکاییها در برابر چین محسوب میشود. در دوران رقابتهای انتخابات ریاستجمهوری سال ۲۰۱۶، ترامپ صراحتا به کسری تجاری بالای آمریکا در رابطه با چین اشاره کرد. در آن زمان، ترامپ اظهار کرد که ۳۴۶ میلیارد دلار کسری تجاری آمریکا، مربوط به تجارت با چین است. هماکنون در سال ۲۰۱۹ میلادی قرار داریم، یعنی در نقطهای که منازعه اقتصادی واشنگتن و پکن به نقطه اوج خود رسیده است. محصول اعمال سیاستهای حمایتگرایانه ترامپ (که خود را در قالب وضع تعرفههای گمرکی در قبال محصولات چینی نشان داده است)، کاهش واردات محصولات آمریکایی به چین و البته افزایش ۷درصدی صادرات محصولات چینی به آمریکا بود. فراتر از آن، کسری تجاری ناشی از واردات محصولات چینی به آمریکا نیز افزایشی قابلتوجه پیدا کرد. تمامی این آمار و ارقام، بیانگر ناکامی کاخسفید در جنگ اقتصادی با پکن بود. پس از ترامپ نیز جو بایدن، با مداخلهگرایی صریحتر در شرق آسیا و تایوان، تلاش کرد مهار استراتژیک و منطقهای پکن را در دستورکار قرار دهد. در این راستا، واشنگتن از همپیمانان منطقهای خود یعنی ژاپن، کرهجنوبی و استرالیا نیز کمک گرفت و حتی با انعقاد پیمانی جنجالی به نام اوکاس، تجهیز استرالیا با زیردریاییهای هستهای (با هدف غایی تقابل احتمالی با چین) را در دستورکار قرار داد، اما اکنون بایدن نیز چارهای جز گفتگو با چین و حتی دادن برخی وعدهها به شی جی پینگ، رئیسجمهور این کشور پیدا نکرده است.
هنوز صدای پای جنگ میآید
طی ماههای اخیر، تحلیلهای زیادی درخصوص عواقب و آثار تقابل واشنگتن و پکن بر سر تایوان منتشر شده است. اکثر تحلیلگران بر این باورند که با وجود شدتگیری تنشها، درحالحاضر شکلگیری یک درگیری نظامی در منطقه چندان محتمل نیست، اما بااینحال رصد شبکههای اجتماعی نشان میدهد بسیاری از کاربران چینی این موضوع را چندان دور از ذهن نمیدانند. تایوان یک جزیره خودمختار در نزدیکی چین است که ۲۴میلیون نفر نیز جمعیت دارد. چین هرگز این جزیره را مستقل ندانسته و همواره آنرا یکی از استانهای خود میداند. تنشها بهتازگی میان تایپه و پکن افزایش یافته و چین با فرستادن تعداد زیادی هواپیمای جنگی به نزدیکی این جزیره بر شدت نگرانیها از احتمال وقوع حمله نظامی افزوده است. آسوشیتدپرس نیز مدعی است اکثر کسانی که در یک مصاحبه در پکن شرکت کردهاند علاقهمندند که حکومت چین با استفاده از روشهای صلحآمیز تایوان را تحت حاکمیت پکن درآورد.
روزنامه جام جم
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد