نتیجه اتحادملی؛ پیروزی در صحنه جنگ روایت‌ها

یک روز تیم‌ملی ایران آن‌قدر بزرگ و پراقتدار و افتخارآفرین است که هر کس با خود فکر می‌کند اگر با آن همسو نشود، حتما به حس وطن‌پرستی‌اش خیانت کرده و یک روز آن‌قدر حرف و حدیث درباره همین تیم افتخارآفرین می‌شنویم که همه تصورات‌مان درباره افتخارآفرینی مخدوش می‌شود.

چه کسی یا چه چیزی باعث این سرگردانی و حیرانی شده‌است؟ جنگ روایت‌ها، یکی از مهم‌ترین مسائل امروز عالم رسانه است که امروزه در همه عالم وجود دارد و در ایران به دلایل مختلف قوی‌تر و پرسر و صداتر است. یک مؤسسه آمریکایی در این‌باره می‌گوید: «ما در این قرن وارد جنگ روایت می‌شویم و هر کس که بتواند روایت خودش را -به یک معنا گزارش خودش را- از پدیده‌ها در آن روز بیان کند، آن روز حاکم است».
این به آن معناست که رسانه‌ها بیش از پیش سلاح علیه هم برکشیده‌اند تا هر چه بیشتر مخاطب را به سمت خود بکشند و در یارگیری له و علیه دست‌پرتر باشند.

آخرین این خبر‌ها که در میدان جنگ روایت رسانه‌ها به کارزار آمده، خرید «حق پخش مسابقات فوتبال جام‌جهانی» از قطر توسط صداوسیمای جمهوری اسلامی است. در حالی که برخی رسانه‌ها با سند و مدرک، این حق خرید را اعلام می‌کنند، برخی رسانه‌های داخلی و خارجی فارسی‌زبان آن را نفی می‌کنند، البته بدون سند و مدرک.

اما سلاح مقابله با این جنگ روایت‌ها یا جنگ نرم چیست؟ مسلما دفاع/ قدرت نرم یا دیپلماسی فرهنگی. اما دیپلماسی فرهنگی یعنی چه؟ در تعریف کوتاه آن آمده‌است که دیپلماسی فرهنگی شامل «تبادل اندیشه‌ها، اطلاعات، هنر، زبان و سایر جنبه‌های فرهنگی میان کشور‌ها و مردمان آن‌ها به منظور تقویت درک متقابل» است. هدف دیپلماسی فرهنگی این است که فرصتی برای درک درست از آرمان‌ها و رسم و رسوم مردم یک کشور ایجاد کند تا بر مبنای آن، اهداف اقتصادی و سیاسی در سطحی گسترده به ثمر برسد. دیپلماسی فرهنگی نقش مهمی در دستیابی به سطوح بالای امنیت ملی دارد.

حال چه کسانی می‌توانند و باید در این حرکت فرهنگی نقش داشته‌باشند؟ مسلم است یکی از مهم‌ترین بازو‌های این حرکت، رسانه‌ها هستند؛ چرا که رسانه نه فقط قوای چهارم است، که واسط بین مردم و دولت به حساب می‌آید و در این راستا، اتخاذ موضع در خصوص هر موضوعی باعث باورپذیری و تقویت آن امر در داخل و حتی خارج کشور می‌شود؛ و باز مسلم است در فضای عمومی و شرایط موجود در کشور، بیش از پیش به این دیپلماسی نیاز داریم. در شرایطی که رسانه‌های معاند روز به روز بیشتر از قبل باهدف از بین بردن امنیت و اتحاد ایران در تلاشند، این وظیفه نه فقط بر دوش رسانه‌های داخلی که بر تک تک افراد جامعه است که حملات دشمن را خنثی کنند؛ نه این‌که بر آتش دشمن بدمند. ضمن این‌که راستی‌آزمایی خبر قبل از انتشار آن یکی از مهم‌ترین وظایف رسانه‌هاست؛ وظیفه‌ای که به نظر می‌رسد از سوی برخی اهالی رسانه-چه در رسانه رسمی خود و چه در رسانه شخصی‌شان- در حال فراموشی است؛ رسانه‌هایی که گاه از روی بی‌دقتی همصدا با رسانه‌های معاند می‌شوند.

از گذشته‌های دور تا امروز همیشه حضور بین‌المللی ایران در عرصه‌های مختلف خصوصا هنری و ورزشی تقویت غرورملی و اتحاد ملت ایران را در پی داشته‌است؛ غرور و اتحادی که باید در روز‌های سخت به کار آید، روزگاری که از هر سو باد ناملایمی علیه کشور می‌وزد و گاه در داخل نیز همراهانی پیدا می‌کند.

این‌که جانی اینفانتینو، رئیس فیفا با صدای رسا اعلام می‌کند اروپا طی ۳۰۰۰ سال گذشته اشتباه کرده و باید آن را جبران کند، باید ما را به تامل بیشتر درباره غرب وادارد؛ چرا که کسی از میان همان جامعه، کسی که سرد و گرم روزگار را در آن فضا چشیده‌است چنین اقراری می‌کند؛ اقراری که شاید هر آدم با انصافی که تجربه حضور و زندگی در غرب را داشته‌باشد، آن را تایید می‌کند.

این‌که مسئولان دولتی قطر دریافته‌اند حضور خبرنگاران رسانه سعودی ایران اینترنشنال در ایام برگزاری مسابقات جام‌جهانی فوتبال به صلاح نیست و از ورود آن‌ها جلوگیری کرده‌اند، قطعا حضور رسانه‌های ایرانی در صحنه فوتبال جام‌جهانی یک دستاورد مهم است که باید همچون حضور تیم‌ملی در مسابقات ارج گذاشته و همچون ابزار قوی دیپلماسی فرهنگی به آن نگریسته شود.

یا در زمانی که مسئولان رسانه انگلیسی بی‌بی‌سی فارسی دریافته‌اند حضور آن‌ها در این ایام به صلاح‌شان نیست و آب آن‌قدر آلوده نیست که آن‌ها همچون همیشه ماهی خود را از آن بگیرند، باید از حضور رسانه‌های ایرانی در ایام برگزاری مسابقات خوشحال باشیم و باور کنیم در این حضور، صدای ما می‌تواند و باید بلندتر و رساتر باشد و بتوانیم از این طریق حضور پرقدرت ایران سرافراز را پررنگ‌تر کنیم و فراموش نکنیم قدرت تیم‌ملی با حمایت مردم به طور تصاعدی افزایش پیدا می‌کند. پس اگر خواهان پیروزی در صحنه جنگ روایت‌ها هستیم و می‌خواهیم پرچم سه رنگ پرغرورمان یک بار دیگر در صحنه بین‌المللی برافراشته شود، نه در زمین رسانه‌های معاند بازی کنیم و نه در تضعیف جایگاه و روحیه کسانی که در این زمینه در تلاشند.

روزنامه جام جم