مصداق ساده سرگرمی برای تلویزیون، برنامههای مسابقهمحوراست؛ برنامههایی که خاصیت اصلی آن علاوه بر آموزش و سرگرمی، همراه کردن گروههای سنی مختلف در خانواده است تا ساعتی کنار هم به یک فعالیت مشترک بپردازند. درست مثل مسابقه ۵ستاره که در چند فصل گذشته خود توانسته مخاطبان بسیاری را با خود همراه کند.
۵ستاره برخلاف برخی دیگر از مسابقهها، قدری بیشتر مسیر بلوغ را طی کرد و در این مدت تغییرات بسیاری داشت. فصل اول آن سال ۹۶ به تهیهکنندگی امیرعلی بنایی بود که علاقهمندان از طریق یک سامانه، ثبتنام میکردند و هوش خود را از طریق پاسخ دادن به پرسشهای اپلیکیشن مربوطه، مورد سنجش قرار میدادند. بعد از طی چند مرحله و در صورت رسیدن به حد نصاب امتیازها، میتوانستند وارد مسابقه حضوری شوند. فصل دوم این برنامه هم به کارگردانی مصطفی امامی از مرداد۹۷ تا فروردین۹۸ روی آنتن رفت و فصل سوم، به تهیهکنندگی محمد قنبری پخش شد. در حقیقت فصلهای قبل یک برنامه محتوایی در قالب مسابقه با تاکید بر سنجش اطلاعات عمومی بود.
فصل جدید برنامه ۵ ستاره حالا در مرحله ضبط قرار دارد و این بار به تهیهکنندگی و کارگردانی هنری فرهاد مختاری و کارگردانی تلویزیونی فرزاد امیری قرار است از شبکه ۵ سیما پخش شود. مجری این برنامه حسین رفیعی است و تلاش شده با حضور او، برنامه با حال و هوای تازهتری همراه شود. تغییر مهم فصل جدید، حرکت به سمت یک برنامه خانوادهمحور است که به نظر میرسد با انتخاب رفیعی برای اجرا، در مسیر درست خود قرار گرفته است. درباره این فصل از برنامه با مختاری صحبت کردیم.
آن طور که تهیهکننده فصل جدید برنامه ۵ستاره میگوید، قرار است فصل جدید حال و هوای تازهای داشته باشد. تیزر فصل جدید هم این مساله را تایید میکند. یعنی برخلاف فصلهای قبل که مسابقه قدری فردی و به صورت تک شرکتکننده بود، این فصل بیشتر تلاش دارد تا خانوادهها را هم به صورت مشترک هدف قرار دهد. بیشتر بخشهای این مسابقه هم یا با همراهی مشترک خانوادههای حاضر در مسابقه است یا به گونهای طراحی شده که خانوادهها یکدیگر را برای پاسخگویی پشتیبانی کنند.
شاید به همین دلیل تهیهکننده فصل جدید آن میگوید که باید کل فصلهای قبل برنامه را کنار گذاشت و با دید تازهای به فصل جدید نگاه کرد. مختاری درباره تغییرات فصل جدید این برنامه به جامجم میگوید: ۵ ستاره برنامهای خانواده محور است. روال در فصل جدید به این صورت است که دو گروه شرکتکننده با هم به رقابت میپردازند. در حقیقت خانوادههای سه تا هفت نفره هستند که در بخشهای مختلف رقابت میکنند. آن گونه که مختاری میگوید، در هر مسابقه بازیهای خانوادگی تکلیف میزان زمان و تعداد نفرات گروهها را معین میکند و در پایان جوایز به صورت نقدی به برندگان اهدا میشود.
همراه کردن خانوادهها با محوریت تربیت فرزند
مختاری که در فصل جدید برنامه ۵ ستاره، تهیهکنندگی و کارگردانی هنری آن را به عهده دارد، عنوان میکند: فصل جدید برنامه با محوریت تربیت فرزند خواهد بود. در این فصل، پنج بازی ساده و مفرح بین این خانوادهها انجام میشود. قبل از هر بازی هم یک پرسش مطرح میشود. در ادامه خانوادهها دسترسی به ستارههای یک تا پنج را پیدا میکنند. در آخر هم خانوادهها باید روی یک ماز (بازی مارپیچ) ستارههای خود را تثبیت کنند و جایزه بگیرند. البته برنامه یک بخش نمایشی هم دارد.
فصل جدید برنامه ۵ ستاره قرار است با اجرای حسین رفیعی باشد که سابقه اجرای برنامههای مسابقهمحور بسیاری را داشته است. البته تغییرات فصل جدید تنها به مجری برنامه ختم نمیشود. مختاری درباره تغییرات این فصل میگوید: در کل فضای برگزاری فصل جدید مسابقه خیلی متفاوتتر از فصلهای قبل است. یعنی همه فصلهای قبل را کنار بگذارید و با نگاه جدیدتری به فصل جدید نگاه کنید. فصل جدید مسابقه ترکیبی و میدانی است که هم پرسش و پاسخ دارد و هم راحت و خودمانی است.
مساله دیگر که همیشه یک نقطه جذاب برای مسابقههای تلویزیونی بوده، دکور برنامه است که گویا قرار است در فصل جدید حال و هوای دیگری داشته باشد. مختاری درباره دکور فصل جدید ۵ ستاره میگوید: دکور برنامه در این فصل، وسیعتر شده است. یک دکور ۸۰۰ متری در سولهای ۱۵۰۰ متری که ۳۶۰ درجه بوده و از چهار طرف آن استفاده میشود. دکور فصل جدید شامل اتاقهای نمایش، دیواره امتیازها، ماز، تماشاگان و استیج مجری میشود.
تداخل با جامجهانی؟
فصل جدید ۵ ستاره یک دستانداز به نام بازیهای جامجهانی دارد که قرار گرفتن آن در کنداکتور پخش را با اما و اگرهایی روبهرو میکند. هرچند تهیهکننده برنامه معتقد است این آمادگی از سوی عوامل وجود دارد که فصل جدید از آذرماه روی آنتن برود. مختاری در این رابطه میگوید: پخش برنامه از آذرماه شروع میشود اما مشخص نیست به دلیل بازیهای جامجهانی، تغییراتی در زمان پخش آن ایجاد شود یا خیر. به هر حال ما این آمادگی را داریم که از آذرماه برنامه را روی آنتن ببریم.
آنچه فصلهای قبلی برنامه ۵ ستاره را برجسته میکرد، تمرکز بر بخش اطلاعات عمومی بود که در بیشتر برنامههای سرگرمیمحور دنبال میشود. برخی کارشناسان معتقدند مدیریت یک برنامه با محور اطلاعات عمومی کار سادهای نیست. تجربه هم این طور نشان داده که در بیشتر برنامههای مسابقهمحور ورود یک چهره برجسته و معروف به حرکت سریعتر و جذب مخاطب چنین برنامههایی کمک کرده است. هرچند که این کار هم در فصل اخیر دورهمی آنطور که باید موفق واقع نشد. اما ۵ ستاره به واسطه رقابتی که در میان شرکتکنندگان ایجاد کرد، این مسیر را قدری سریعتر طی کرد.
با این حال، گویا فصل جدید رویکرد تازهتری در پیش گرفته و در کنار اطلاعات عمومی، مساله جلب توجه خانوادهها را هم در نظر دارد. فصل جدید این برنامه رویکرد تازهتری دارد که آن را از فصلهای قبل متمایز میکند. مختاری در این رابطه میگوید: فصل جدید برنامه با محوریت تربیت فرزند است. در حقیقت هدفمان این بوده که بگوییم اگر فرزندان درست تربیت شوند، میتوانید زندگی بهتری داشته باشید چه به لحاظ حمایتگری و چه از نظر رفاه عاطفی و اقتصادی.
هر قسمت یک موضوع
مختاری عنوان میکند: هر قسمت برنامه یک موضوع دارد. مثلا موضوع یک قسمت «باجنبه بودن» است. در این قسمت سعی کردیم بگوییم اگر شما در تربیت فرزند مساله با جنبه بودن را بیاموزید، فرزندی خواهید داشت که هم ارتباطات بهتری دارد و هم در آینده موفقتر خواهد بود. در واقع میخواهیم خانوادههایی که از فرزندآوری میترسند، ببینند اگر فرزندی را درست تربیت کنند، رفاه بیشتری خواهند داشت. تهیهکننده فصل جدید برنامه ۵ ستاره تاکید میکند: رویکرد ما این است که به خانوادهها بگوییم اگر ترس از تربیت و مسئولیت فرزند نداشته باشند، به سمت فرزندآوری میروند. در واقع مخاطب اصلی برنامه خانوادهها هستند. در دور اول فصل جدید خانوادههای تک فرزند، در دور دوم زوجهای جوانِ بدون فرزند و در دور سوم مجردهایی مورد هدف هستند که تمایل به ازدواج دارند. تمرکز فصل جدید درست همان چیزی است که میتواند خانوادهها را برای تماشای یک برنامه همراه کند. ترکیب سرگرمی و آموزش همیشه در برنامههای مسابقهمحور مورد توجه بوده و به نظر میرسد در فصل جدید ۵ستاره به صورت ویژهتری به آن پرداخته شده است. فصل جدید مسابقه ۵ستاره، قرار است در ۵۲قسمت ۵۰دقیقهای پخش شود. این مسابقه در مرحله ضبط قرار دارد و قرار است به زودی از شبکه ۵ سیما روی آنتن برود.
فرمان ۵ستاره در دست چهره نوستالژیک دهه ۷۰
آنچه اجرای یک برنامه مسابقهمحور را جذابتر میکند، انتخاب یک چهره مناسب برای چرخاندن فرمان مسابقه است. مسابقه ۵ ستاره در فصلهای قبل بیشتر در دست چهرههای شناخته شده در حوزه بازیگری بود. شاید همین هم چرخاندن فرمان برنامه را سختتر میکرد. اولین فصل برنامه با اجرای اشکان خطیبی در سال ۹۶ روی آنتن رفت. یک سال بعد و در مرداد ۹۷ فصل جدید برنامه با اجرای اشکان خطیبی آغاز شد اما کمی بعد، حمید گودرزی جای او را گرفت و توانست فضای کلی مسابقه را قدری تازهتر کند. به نظر میرسد در فصل جدید و با ورود چهرهای که هم تجربه برگزاری مسابقههای تلویزیونی مثل «نیرو به توان دو» را دارد، فرمان برنامه قدری نرمتر باشد.
فصل جدید برنامه ۵ ستاره این بار قرار است با اجرای یک چهره خاطرهانگیز برای بچههای دهه شصت باشد. حسین رفیعی که از زمان برگزاری مسابقه نیمرخ، در کنار فعالیت در حوزه بازیگری به اجرای برنامههای سرگرمی پرداخته، قرار است در این برنامه فرمان مسابقه را در دست بگیرد. رفیعی که نوجوانان آن سالها او را به نام «فَفَ» به یاد دارند، توانسته بود برنامه نیمرخ را در سال ۷۷ به یک برنامه پرطرفدار تبدیل کند.
اجرای رفیعی در کنار امیرحسین مدرس و تکههای «موقشنگ» و «حرفجالب» گفتنهایش، توانسته بود نیمرخ را یک خاطرهساز تمام عیار کند. حالا قرار گرفتن حسین رفیعی در یک برنامه مسابقهمحور که قرار است تمرکز فصل جدیدش را روی خانوادهها قرار دهد، احتمال مقبول ماندن برنامه را بیشتر کرده است. انگار که مخاطبان آن سالها که نوجوانان و کودکان دهه ۷۰ بودند، حالا در کنار خانواده و فرزند خود، باز هم خاطرهسازی میکنند و این بار مخاطب یک برنامه با نام ۵ ستاره هستند. این درست همان نکته مهمی است که بیشتر برنامههای مسابقهمحور به آن نیاز دارند تا مخاطب را با خود همراه کنند. حسین رفیعی پیش از این هم اجرای بسیاری از مسابقههای تلویزیونی را بر عهده داشته و به نظر میرسد انتخاب او برای فصل جدید ۵ ستاره، گزینه درست و بهجایی باشد. هرچند که دو فصل اخیر ۵ستاره با اجرای حمید گودرزی و ابوالفضل آقاخانی فضای صمیمانهتری نسبت به فصلهای قبل ایجاد کرده بود اما آمدن حسین رفیعی به ۵ستاره، میتواند شروعی دوباره برای همراه کردن خانوادهها با این برنامه باشد.
روزنامه جام جم
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد