گذشته از اینکه چنین مواضعی دخالت آشکار در سیاست داخلی ایران است، اعتیاد غرب به تحریم و لزوم پاسخ قاطع ایران به چنین دخالتهای قرن بیستمی، موضوعی است که باید از سوی ایران دنبال شود. البته علاوه بر این، انگلیس هم که به قرارگاه رسانههای ضدایرانی در لندن تبدیل شده در کنار جنگ سنگین رسانهای ترجیح داد، مکانیسم تحریم را هم فعال کند و تعدادی از افراد و نهادهای ایرانی را تحریم کرد و از تحریم ۲۴مقام ایرانی از جمله وزیر ارتباطات و رئیس پلیس سایبری ایران خبر داد؛ رویکردی که با پاسخ تهران مواجه شد و سخنگوی وزارت خارجه ایران اعلام کرد: ظاهرا اعتیاد به تحریم، عقلانیت و سنجیدگی را نزد طرفهای اروپایی به انزوا برده و با این رویکرد غلط، این اروپاست که دایره تعاملات خود را بهدست خود تنگتر میکند. اتحادیه اروپا و انگلیس قبل از این هم تحریمهایی را علیه افراد و نهادهای ایرانی اعمال کرده بودند که تحریمهای آنها بی پاسخ نماند.
دیپلماتهای اروپایی درحالی قصد دارند در ادامه رویکرد مداخلهجویانه خود در ایران تحریمهای جدیدی را علیه ایران وضع کنند که سراغ شرکتهای فناوری با رویکرد استارتآپی هم رفتهاند به طوری که در فهرست تحریمهای اتحادیه اروپا نام شرکت «ابر آروان» هم دیده میشود و درواقع این اولین بار است که یک شرکت فناوری رشد کرده در اکوسیستم استارتآپی تحریم میشود. شرکت ابرآروان هم در واکنش به این نوع تحریم اتحادیه اروپا اعلام کرد «خبر تحریم آروانکلاد از سوی اتحادیه اروپا در حالی اعلام شد که چند ماهی است با ارائه دلایلی فنی و روشن، اتهامات واهی و ادعاهای بیاساس مبنیبر نقش داشتن در محدودیت یا قطع اینترنت را بارها رد کردهایم. میپذیریم که در جنگ رسانهای مقابل شایعهها و جعل واقعیت شکست خوردهایم و نتوانستهایم از حقانیت خود بهدرستی دفاع کنیم. اتهامات نادرست از طریق رسانههای اجتماعی و خبرگزاریها، بدون شواهد محکم، آنقدر تکرار شده که امروز مبنایی برای این تحریم ناعادلانه قرار گرفته است. اثرپذیری و دنبالهروی نهادهای اروپایی از این اتهامهای یکطرفه و بیاساس، ناامیدکننده است. بدونشک برای احقاق حقوق مادی و معنوی خود به کمک مراجع دارای صلاحیت بینالمللی اقدام خواهیم کرد. علاوهبر این، ما مسیرمان را به سمت توسعه محصولات ابری و خدمت به مشتریان خود ادامه خواهیم داد و بهعنوان یک استارتآپ فناوری بینالمللی در اکوسیستم فناوری ابری در کنار سایر ارائهدهندگان ابری در سراسر جهان رشد خواهیم کرد.»
خطای محاسباتی اروپا
حقیقتا اروپا در درک صحیح مناسبات داخلی ایرانی و فهم آنچه در کشورمان میگذرد، دچار خطای محاسباتی آن هم با درجه خطای بالا بوده است. درست است که در ماجرای مذاکرات رفع تحریم، نوع مواجهه کشورهای اروپایی گام به گام دنباله روی مواضع آمریکا و محو استقلال رفتاری و گفتاری غرب بود، اما در مسائل دوماه اخیر هم ظاهراً اروپا خط اصلی را از واشنگتن میگیرد و با تعطیلی استدلال و خرد درون زای خود که قطعاً به نوع دیگری از واکنش منتهی خواهد شد در مسائل دیپلماتیک هم عملاً استقلال در فهم و تدبیر را برون سپاری کرده و در تخمین و تحلیل شرایط جامعه ایرانی، خود را به چارچوب اشتباهات آمریکا محدود کرده است. مثال اصلی هم در این زمینه تحریم یک شرکت استارتآپ به بهانه قطعی اینترنت در ایران است. وقتی اروپا به دنبال تحریم استارتاپها آمده که مبتنی بر استعداد جوانان ایرانی و دانش بومی مبتنی بر تولید کسب و کار است، یعنی ما دچار تروریسم در حوزه دانش هم شدهایم که ترجیح میدهد هر فناوری و پیشرفتی با منشأ ایرانی را تحریم کند. یعنی چه صنعت هستهای باشد و چه دستاوردهای موشکی، فرقی ندارد همین که مبتنی بر توان داخلی است باید تحریم شود. در ماجرای تحریم اخیر هم تولید دانشی که منجر به رشد و پویایی اقتصادی ایران شود از این تروریسم حوزه علم مصون نمیماند و چنین رویکرد خصمانهای چشمانداز آنها را بهتر ترسیم میکند که آنها جز به ایران تسلیم شده و تضعیف شده رضایت نمیدهند.
بازی وسط به روایت اروپا
طنز ماجرا، اما جای دیگری است. وزرای خارجه کشورهای عضو اتحادیه اروپا که در آستانه برگزاری نشست مشترک دیپلماتهای ارشد اروپایی در بروکسل هستند، از یک سو خواستار گسترش تحریمها علیه ایران به بهانه مسائل حقوق بشری و اتهام مشارکت نظامی ایران در جنگ اوکراین شدند و از سوی دیگر برحمایت از توافق هستهای و مذاکرات وین تاکید کردند؛ یعنی موضع یک بام و دو هوا، اما مسأله فقط این نیست. بحث بر سر موضعگیریهای دوگانه مقامات غربی است. مثلا همین جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز دوشنبه گفته بود که هیچ مدرکی مبنی بر ارسال موشک از سوی ایران به روسیه وجود ندارد، اما غروب همان روز اتحادیه اروپا در تحریم ایران به مشارکت نظامی تهران در جنگ اوکراین استناد کرده است. حتی بورل با امیرعبداللهیان رایزنی تلفنی هم داشت و نماینده عالی سیاست خارجی اتحادیه اروپا با وزیر خارجه کشورمان درباره مذاکره برای لغو تحریمها و همکاری آژانس بینالمللی انرژی اتمی و جمهوری اسلامی ایران گفتگو کردند. حالا به پروژه مثلا تحریمی، این را هم اضافه کنید که قرار است بهزودی هیاتی از آژانس انرژی اتمی به تهران بیاید. یعنی درست در شرایطی که برخی دنبال مخدوش کردن روابط ایران و آژانس هستند هیاتی از آژانس انرژی اتمی به تهران میآید و تلاشها برای حل و فصل سوالات و ابهامات پادمانی ادامه دارد. حتی مسأله به همین ارتباط رفت و برگشتی با آژانس هم ختم نمیشود اگر بدانید کانالهای ارتباطی مذاکره همچنان برقرار است و تبادل پیام بین ایران و آمریکا از طریق هماهنگکننده ارشد اروپایی برای جمعبندی مذاکرات ادامه دارد و ایران هم ابتکارات جدیدی را منتقل کرده است. با نگاه سلسلهای به تحولات، این سؤال مطرح میشود که چگونه تحریم با ادامه مذاکرات و رایزنی با آژانس قابل جمع است؟ و اینکه آیا این اتفاق مؤید این نیست که غرب و آمریکا در عین حال که بهشدت به توافق و مذاکره با ایران نیاز دارند و آن را رها نکردهاند، اما نمیتوانند از آشوبگران در ایران حمایت نکنند؟ کما اینکه سخنگوی وزارت خارجه هم تایید کرد طرفین برای برداشتن گامهای بعدی با یکدیگر توافقاتی را انجام دادهاند و به احتمال بسیار زیاد توافقی صورت گرفته است.
از بمبهای شیمیایی علیه ایران تا تحریم برای مردم
این درحالی است که جمهوری اسلامی قبلا هم نسبت به تبعات رفتارهای مداخلهجویانه اروپا هشدار داده و تاکید کرده بود این قبیل اقدامات بیپاسخ نخواهد ماند و بدون شک خروج اروپاییها از پروتکل و چارچوب دیپلماتیک با پاسخ قاطع ایران مواجه میشود، همانطور که در تحریم قبلی هم ایران متقابلا برخی نهادهای اروپایی را تحریم کرد. اما حالا فقط چند سؤال بی پاسخ است، کشورهایی که میتوانند دارو و پانسمان بیماران پروانهای را تحریم کنند و برای خاوری، مفسد بزرگ اقتصادی مصونیت ایجاد کنند یا آلمان که در تاریخ جنگ با عراق به دادن بمب شیمیایی به صدام معروف است چطور در این مقطع حامی مردم ایران شدند و با تحریم، ادعای حمایت از مردم ایران را دارند؟ و اگر واقعا به تعبیر آنها این اقدام حمایت از معترضان است چرا تاکنون اروپا و آمریکا از معترضان فرانسه و جلیقه زردها حمایت نکردهاند؟
اقدام اروپا چه پیامی دارد؟
در حالی شاهد رفتار عجولانه و غیر سازنده از سوی کشورهای اروپایی هستیم که همزمان با مذاکرات فنی و تکنیکی هیات عالی جمهوری اسلامی ایران با آژانس نیز صورت میگیرد، اما اروپا بهدنبال صدور قطعنامه در شورای حکام است. این روند قطعا هیچ کمکی به حل و فصل امور فنی و پادمانی جمهوری اسلامی ایران نخواهد کرد و صرفا در روند همکاریهای فنی اخلال ایجاد میکند. نکته دوم نیاز غرب به اتمام مذاکره با تهران است. مثلا این روایت بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا را مرور کنید. او مجددا گفته است که برجام از مواضع اخیر اتحادیه اروپا در قبال جمهوری اسلامی ایران جداست و از این رو به تلاش برای نزدیک کردن مواضع طرفهای عضو این توافق ادامه میدهد. حالا مذاکرات رفع تحریمها پس از ماهها گفتگوهای فشرده در وین به مرحلهای رسیده که چنانچه آمریکا به عنوان طرف نقضکننده برجام، مطالبات منطقی ایران و الزامات شکلگیری یک توافق پایدار و قابل اتکا را بپذیرد، توافق نهایی در دسترس است. تجربه ماهها مذاکرات در وین دیگر ثابت کرده است کاخ سفید به دلیل مشکلات داخلی و فشار رژیم غاصب صهیونیستی قدرت تصمیمگیری برای بازگشت به توافق هستهای را ندارد و دراین چارچوب به تاکتیک مقصرنمایی و تعیین ضربالاجلهای ساختگی علیه ایران و در دوماه اخیر به مباحث حقوق بشری متوسل شده است و حالا هم بسته تحریمی جدیدی را که ۲۹شخصیت و سه نهاد ایرانی را هدف قرار میدهد، تصویب کرده و به این ترتیب فهرست تحریمهای اتحادیه اروپا علیه ایران به ۱۲۶ شخصیت و ۱۱ نهاد رسیده است.
روزنامه جام جم
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد