رفقا پشت خاکریز

بنابراین هر آنچه درباره این اسطوره‌ها بگوییم کم است و ناگفته‌های بسیاری باقی مانده که دست‌اندرکاران آثار نمایشی و غیر‌نمایشی می‌توانند با این محوریت آثار متنوعی را تهیه و روانه آنتن کنند. اکنون که به روز‌های هفته دفاع‌مقدس نزدیک می‌شویم، قرار است مجموعه‌ای با این محوریت با نام «رفقای ما» به تهیه‌کنندگی و کارگردانی وحید نوری از شبکه پنج پخش شود. این مجموعه نگاهی به زندگی شخصی اسطوره‌های دفاع‌مقدس دارد و در ۲۶ قسمت تولید شده است. با تهیه‌کننده و کارگردان این مجموعه گفتگو کرده‌ایم.

مجموعه «رفقای ما» در هر قسمت با بازیگران متفاوت، قصه‌ای مستقل را روایت می‌کند و هدف از ساخت این مجموعه، همذات‌پنداری با اسطوره‌های دفاع‌مقدس است. افرادی که جدا و متفاوت از مردم عادی نبودند. آن‌ها هم عشق، زندگی، خانواده، کار و... داشتند. هر‌کس می‌تواند جای آن‌ها باشد، اما با نگاه و درک درست. این مجموعه نمایشی می‌خواهد به مخاطبان نشان دهد، آن‌ها اسطوره نبودند، اما با عشق به مردم، وطن و اعتقادات‌شان اسطوره شدند.

وحید نوری، تهیه‌کننده و کارگردان مجموعه رفقای ما درباره تولید این اثر به جام‌جم می‌گوید: هر قسمت از این مجموعه فیلمنامه مستقل و هنرمندان خاص خودش را دارد و در قالب فیلم‌های کوتاه به نام رفقای ما تهیه شده است. می‌توانم بگویم که تا به امروز آثاری با موضوع دفاع‌مقدس در چنین قالبی نداشتیم و سعی کردم با بهره‌بردن از یک قالب جدید به سال‌های دفاع‌مقدس بپردازم.

وی درباره این‌که چطور شد برای ساخت این مجموعه قالب فیلم کوتاه را انتخاب کردید و دغدغه‌تان برای ساخت این اثر چه بود، توضیح می‌دهد: خودم فرزند شهید هستم و همیشه دغدغه ساخت چنین اثری را داشتم، تا این‌که با مدیر شبکه آقای اشناب صحبت کردم و او هم به من اعتماد کرد و کار را شروع کردم، اما دغدغه اصلی‌ام این بود که به‌دلیل تعدادی تبلیغات اشتباه یا مقدس‌سازی‌هایی که درست نبوده، باعث شده نسل جدید که با اسطوره‌های دفاع‌مقدس برخورد نداشتند و دمخور نبودند، برایشان این‌طور تداعی شود که آدم‌هایی بدون هیچ دغدغه‌ای به دنیا آمدند تا رشادت کنند و شهید شوند؛ در صورتی‌که این افراد زن و بچه داشتند، می‌خندیدند، گریه می‌کردند، اشتباه می‌کردند و مثل بقیه افراد بودند. به همین دلیل می‌خواستم کاری بسازم که به‌ویژه نسل جوان بتوانند با این افراد همذات‌پنداری کنند و بدانند هر‌کدام از این افراد در جامعه نقشی داشته‌اند؛ یکی پدر، دیگری پسر، فرد دیگری مغازه‌دار بوده و ... همه باید بدانند آدم‌هایی که در سال‌های دفاع‌مقدس جان‌شان را کف دست‌شان گذاشتند، یکی از ما بودند. به همین دلیل مجموعه رفقای ما در هر قسمت زندگی یکی از این افراد را به تصویر می‌کشد.

نوری در پاسخ به این سؤال که با توجه به این‌که درباره اسطوره‌های دفاع‌مقدس اثری ساخته‌اید، چطور این افراد را که تعدادشان هم کم نیست، رصد کردید و چه معیاری برای انتخاب آن‌ها داشتید، بیان می‌کند: شاید باورتان نشود، اما هر‌یک از اسطوره‌های هشت سال جنگ تحمیلی که در این مجموعه به آن‌ها پرداخت کرده‌ایم، گویی خودشان آمده بودند که به مردم معرفی شوند. مثلا تصادف کردم و بعد از این اتفاق متوجه شدم همسر یکی از این اسطوره‌هاست و این‌گونه شد که ما درباره زندگی آن فرد تحقیق کردیم و بعد داستان زندگی او را ساختیم.

این تهیه کننده و کارگردان درباره این‌که سراغ چهره‌ها رفتید، می‌گوید: چهره هم در میان آن‌ها هست، اما تا آنجا که توانسته ام سعی کردم کسانی را انتخاب کنم که چهره نبوده و کسانی هستند که نام شان روی پلاک کوچه هاست، اما اصلا کسی آن‌ها را نمی‌شناسد. حتی نمی‌دانیم برای آن‌ها چه اتفاقاتی در زندگی شان رخ داده است؛ بنابراین اگر از این زاویه نگاه کنید، فکر می‌کنم تماشای این اثر برای مخاطبان جذاب باشد. واقعا حرف‌های ناگفته بسیاری از سال‌های دفاع‌مقدس باقی مانده، حرف‌هایی که هر کدام می‌تواند برایمان همراه با درس باشد؛ بنابراین این حوزه ظرفیت دارد که کار‌های متنوعی بسازیم تا اسطوره‌ها را معرفی کنیم. سعی دارم تولید چنین مجموعه‌ای را ادامه بدهم و باز هم از این اسطور‌ها بگویم.

وی ادامه می‌دهد: گروه تحقیق سعی می‌کند تا روایت قصه‌ها از زندگی اسطوره‌ها صحیح باشد. همچنین افرادی هم بودند که زندگی‌شان داستان خیلی ویژه‌ای نداشته، ولی ما به آن‌ها پرداخته‌ایم، زیرا بیننده خواهد دید که یک فرد معمولی مثل خودش است.

نوری در پاسخ به این سوال که با توجه به این‌که زندگی این افراد جای کار بسیاری دارد، تصمیم ندارید فیلم‌های بلند این افراد را بسازید، می‌گوید: مزیت فیلم کوتاه این است که می‌توانیم تعداد بیشتری را معرفی کنیم و این که به‌صورت فیلم کوتاه کار کردیم، به این دلیل است که بتوانیم تعداد افراد بیشتری را با شرایط و ویژگی‌های مختلف معرفی کنیم. ممکن است با همین فیلم‌های کوتاه که ما کار می‌کنیم یک سری از فیلمسازان ترغیب شوند از هر کدام از این اسطوره‌ها جداگانه فیلم بسازند. بحث ما شناساندن تعداد بیشتری از اسطوره‌هاست. هدف ما برای ساخت این اثر این است که اسطوره سال‌های دفاع‌مقدس با عشق به مردم، وطن و اعتقادات‌شان تبدیل به اسطوره شدند.

یک کار سخت، اما شیرین

نوری در پاسخ به این که در این مجموعه برای انتخاب بازیگران که چهره‌شان شبیه همان اسطوره‌ها باشد، چه اقداماتی انجام داده اید، می‌گوید: تست بازیگری گذاشتیم و نزدیک به ۳۰۰ نفر آمدند. تعدادی از آن‌ها را انتخاب کردیم و همکاران و دوستان‌مان نیز برخی افراد را معرفی کردند. سعی کردیم افرادی را انتخاب کنیم که تقریبا هم‌چهره باشند و این قسمت خیلی سخت بود. تلاش کردیم تا جایی که امکان دارد آن‌هایی که همسن هستند را شبیه در بیاوریم و این کمی کار را سخت‌تر، اما شیرین‌تر کرد. از بچه‌های تئاتر و سینما هم هستند. وی بیان می‌کند: در مجموع سعی کردیم اثری بسازیم که مردم با شخصیت‌های هر فیلم ارتباط برقرار کنند و آن‌ها را یکی از خودشان ببینند. امیدواریم تاثیری که می‌خواهیم روی بینندگان بگذارد تا بتوانیم دل خودمان را آرام کنیم و هم این‌که حرکتی در راستای اعتقادات‌مان باشد.

روزنامه جام جم