پیش‌درآمدی بر بحرانی تازه در جهان

در حالی که مقامات روسی به دو کشور سوئد و فنلاند در خصوص عضویت در ناتو (که منجر به تسلط آتلانتیکی‌ها بر خاک روسیه می‌شود) هشدار داده‌اند، اکنون شاهد تصمیم رسمی دولت سوئد مبنی بر پیوستن به پیمان آتلانتیک شمالی هستیم. همین مساله می‌تواند بحران تازه‌ای را میان روسیه و اروپا رقم بزند و حتی جنگ اوکراین در همین لحظه با انعقاد صلحی دائمی میان طرفین به پایان برسد. نخست‌وزیر سوئد اعلام کرد کشورش در ماه ژوئن (خرداد-تیر) رسما درخواست خود را برای پیوستن به سازمان نظامی پیمان آتلانتیک شمالی ارائه خواهد کرد.

اکنون مقامات روسی در حال بررسی تبعات امنیتی- نظامی پیوستن سوئد به ناتو و نحوه جلوگیری از تحقق کامل آن هستند. روزنامه انگلیسی تایمز اخیرا در گزارشی به نقل از مقام‌هایی که نخواستند نامشان فاش شود، خبر داده بود فنلاند و سوئد در تدارک برای پیوستن به سازمان پیمان آتلانتیک شمالی هستند و این موضوع تا تابستان امسال انجام می‌شود. ماگدالنا اندرسون، نخست‌وزیر سوئد نیز اعلام کرده است استکهلم در ماه ژوئن درخواست خود را برای عضویت در ناتو به دبیرخانه این سازمان تحویل خواهد داد. طبق گزارش تایمز، مقام‌های آمریکایی اعلام کرده‌اند طی نشست هفته گذشته وزرای خارجه ناتو که با حضور وزرای خارجه سوئد و فنلاند برگزار شد، عضویت این دو کشور واقع در اروپای شمالی در ناتو موضوع گفتگو و محور چندین نشست بوده است. سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجه روسیه اخیرا هشدار داده الحاق فنلاند و سوئد به ناتو می‌تواند پیامد‌های سیاسی و نظامی داشته باشد. فنلاند و سوئد هر دو از سال ۱۹۹۰میلادی با ناتو همکاری داشتند، اما هرگز عضو این سازمان نبودند. حالا در صورت پیوستن این دو کشور، تعداد اعضای این ائتلاف از ۳۰به ۳۲ عضو افزایش می‌یابد.

با این حال، هنوز تعداد زیادی از سوئدی‌ها در خصوص پیوستن به ناتو تردید دارند. همین مساله در آینده می‌تواند به پاشنه آشیل امنیتی- سیاسی در استکهلم تبدیل شود. مدتی پس از حمله نظامی روسیه به اوکراین، تلویزیون دولتی سوئد یک نظرسنجی در مورد پیوستن کشورشان به ناتو برگزار کرد که طبق آن بیش از ۴۱درصد از شرکت‌کنندگان موافق و ۳۵درصد مخالف بودند. ۲۴درصد از شرکت‌کنندگان در نظرسنجی نیز رای ممتنع دادند. سوال اصلی اینجاست که آیا در صورت تحقق صلح در اوکراین، از تعداد سوئدی‌های متقاضی عضویت در ناتو کاسته نخواهد شد؟! پاسخ این سوال مثبت است، اما عضویت دائم سوئد در ناتو، راهی را برای بازگشت از این مسیر پرتنش باقی نخواهد گذاشت.

برخی سیاستمداران سوئدی، نسبت به آثار و تبعات غیرقابل کنترل و تنش‌آفرین پیوستن به ناتو هشدار داده‌اند. درخواست سوئد و فنلاند برای عضویت در ناتو در حالی صورت می‌گیرد که زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین طی هفته‌های اخیر تاکید کرده است دیگر علاقه‌ای نسبت به پیوستن کشورش به ناتو ندارد. در چنین شرایطی، پیوستن دو کشور اسکاندیناویایی به ناتو می‌تواند نقطه آغاز منازعه‌ای لفظی، امنیتی و حتی نظامی میان روسیه و آن‌ها باشد.

 

حنیف غفاری دبیر بین‌الملل / روزنامه جام جم