اختیار با شماست

گر چه تغییر شرایط و سبک زندگی سخت اما شدنی است. تغییر و تحول در زندگی اختیاریه. رادیو تهران در مستند جدیدش به سراغ افرادی می‌رود که به اختیار خودشان به زندگی رنگ و بوی دیگری بخشیدند و نگاه دیگری به روزمرگی و لحظات‌شان داشته‌اند. علاقه‌مندان می‌توانند؛ شنبه تا چهارشنبه از ساعت ۱۸ و ۳۰دقیقه با مستند«اختیاریه» رادیو تهران همراه شوند.
معرفی سبک‌های زندگی امیدبخش
علیرضا مبینی، مدیر گروه اخلاق و زندگی شهروندی رادیو تهران درباره این برنامه به جام‌جم می‌گوید: مجموعه مستند پرتره (بیوگرافی) «اختیاریه» تلاشی برای معرفی سبک‌های زندگی ایرانی - اسلامی و امیدبخش است. در این برنامه با افرادی که بر مشکلات غلبه و با اختیار خودشان مسیر موفقیت را انتخاب کردند، گفت‌وگو می‌شود.
به‌گفته مدیر گروه اخلاق و زندگی شهروندی رادیو تهران؛ در این برنامه سعی می‌شود برش‌های مختلف از فصل‌های گوناگون و خاص زندگی شخصیت مورد نظر بررسی شود. شخصیت‌های مهم و تاثیرگذار در پیروزی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس، پزشکان تاثیرگذار در حوزه سلامت در تهران و ایران که به‌عنوان نمونه اولین پیوند قلب یا کلیه را در تهران انجام داده‌اند. کارآفرینان بزرگ شهر تهران که در صنعت تهران تاثیرگذار بوده‌اند. شخصیت‌هایی که اولین تکنولوژی‌ها را به تهران آورده‌اند. انسان‌های بزرگی که در کنار ما در تهران زندگی می‌کنند و همت بلندی برای غلبه بر مشکلات دارند و در مسیر موفقیت پیش می‌روند. معلولان، نابینایان، بهبودیافتگان اعتیاد، بیماران خاص و... را می‌توان نام برد.
اختیار زندگی هر کس دست خودش است
صادق داوری‌فر، سرگروه و یکی از تهیه‌کننده‌های مستند اختیاریه است و درباره این برنامه توضیح می‌دهد: این مستند کاری از گروه اخلاق و زندگی شهروندی رادیو تهران که به همت چند برنامه‌ساز از موج اف.ام ردیف ۹۴ مگاهرتز تقدیم مخاطبان می‌شود. عوامل این برنامه متشکل از مستندسازانی است که هر یک به نوبه خود سوژه بکر و تازه‌ای را ارائه می‌دهند. مهدی اسماعیلی، مینا نیکانیک، اعظم ابراهیمی و ساناز باقری در این مجموعه همراه مخاطبان خواهند بود.
وی درباره برنامه اختیاریه می‌افزاید: اختیار زندگی هر کس دست خودش است تا رو به توسعه و پیشرفت باشد یا درجا بزند و حتی رو به قهقرا برود. در مجموعه مستند اختیاریه با سبک زندگی آدم‌هایی که اغلب تغییر و تحولی در زندگی‌شان داشته‌اند، آشنا می‌شویم. البته گاهی هم سری به افرادی که درجا می‌زنند یا روش و منشی برای پیشرفت ندارند می‌زنیم تا مخاطب در قیاس با سوژه به اختیار زندگی خودش فکر کند. به‌گفته تهیه‌کننده مستند اختیاریه؛ توسعه و گسترش شبکه‌های اجتماعی و سرعت زندگی، گاهی باعث می‌شود که سردرگم باشیم و نتوانیم در دنیای تنوع و سرعت مسیر درستی برای زندگی‌مان پیدا کنیم. این مجموعه مستند می‌تواند چراغ راهی باشد برای این طیف از جامعه که مسیر مشخص و درستی برای خود انتخاب نکرده‌اند یا راه را اشتباه می‌روند. قطعا مطرح ساختن موفقیت‌های آدم‌های معمولی امید و انگیزه را در جامعه توسعه خواهد داد.
وی با بیان این‌که ایجاد انگیزه و امید برای بهتر زندگی کردن یکی از اهداف اصلی این برنامه است، بیان می‌کند: مهم‌ترین هدف این برنامه افزایش امید به زندگی بهتر و انگیزه برای دست یافتن به رویاها و آرزوهاست. از دیگر اهداف می‌توان به سرگرمی و معرفی سبک و سلیقه‌های مختلف در زندگی اشاره کرد. مینا نیکانیک، یکی دیگر از تهیه‌کننده‌های مستند اختیاریه است. او کارش را با مستندسازی رادیویی شروع کرده‌ و می‌گوید: ساخت مستند‌سازی رادیویی را از سال ۹۴ در شبکه رادیویی تهران شروع کردم که حاصل آن ده‌ها جایزه جشنواره‌ای با موضوعات مختلف در جشنواره‌های داخلی و بین‌المللی بود و البته بالاتر از آن رشد شخصیتی خودم بود. وقتی آدم برای یک مستند۲۰ تا ۲۵ دقیقه‌ای ۱۲ ساعت سر ضبط باشد، دیگر هدف فقط آن برنامه نیست بلکه خود زندگی است و همین ارتباط و هم‌صحبتی با آدم‌های مختلف و شنیدن داستان‌های پر‌فراز و نشیب زندگی آنها، انسان را از نظر روحی و اجتماعی رشد می‌دهد.وی می‌افزاید: از ۱۵ آبان امسال مستند اختیاریه به‌عنوان یک قالب متفاوت و تاثیرگذار در جدول پخش شبکه رادیویی تهران بازگشته و این بار مستند شخصیت محور (پرتره) با هدف امید‌آفرینی؛ داستان زندگی شخصیت‌های فرهنگی، اجتماعی، جامعه پزشکی، شهری، نابینایان و معلولان و بسیاری از شخصیت‌های دیگر با موضوعات سبک زندگی، آسیب‌های اجتماعی، خانواده، اعتیاد و... را با این شعار که تغییر و تحول در زندگی اختیاریه روایت می‌کند. نیکانیک می‌گوید: در مستند اختیاریه با شنیدن داستان زندگی افراد انگیزه می‌گیریم تا با تلاش و اختیار چهره دلخواه خودمان را در زندگی ترسیم کنیم.یکی دیگر از تهیه‌کننده‌های این مستند رادیویی مهدی اسماعیلی، یکی از شنونده‌های قدیمی و پروپا قرص رادیویی که به‌واسطه علاقه‌مندی به رادیو، هم‌اکنون او هم یکی از عوامل رادیویی است.
به مخاطب وفادار هستم
اسماعیلی درباره رویکرد برنامه اختیاریه می‌گوید: رویکرد این برنامه درباره سبک زندگی افراد و این‌که هر شخصی در هر جایگاهی، می‌تواند تغییر در جایگاه و اهداف زندگی‌اش ایجاد کند و این تغییر، به دست خود شخص و اختیاری انجام می‌شود. من در این مستند سراغ موضوع‌های مختلف و افراد عادی رفتم که کنار خودمان هستند و به‌سادگی از کنارشان رد می‌شویم. همچنین افرادی با تخصص‌های ویژه و خاص که باز مثل مردم و در میان مردم زندگی می‌کنند ولی با تغییری، اختیار زندگی را به دست خودشان گرفتند. از یک دندانپزشک، مدیر دبستان، یک سرپرست خانوار، دکتری دانشمند، محقق و تولیدکننده دارو، دانشجویی که کارآفرین در حوزه غذای سالم شده است یا خانم دکتری که سال‌هاست سرپناهی برای آسیب‌دیدگان اجتماعی در محروم‌ترین و آلوده‌ترین منطقه مرکزی تهران ایجاد کرده است. من به‌شخصه بیشتر بخش‌های میدانی، گفت‌وگوهای مردمی، صدای مخاطبان، طنز نقادانه و هدفمند، طرح و پیگیری نیازهای مردم که وقتی پیچ رادیو را باز می‌کنند، را دوست دارم. همه زندگی مردم غم و اندوه نیست، باید نشاط و سرزندگی همراه با احترام کامل را به مخاطب تقدیم کنیم. وی در پاسخ به این پرسش که مشخصه‌های یک مخاطب باوفای رادیویی چیست؟ تاکید می‌کند: من همیشه به دلیل اعتباری که مردم به رادیو داده‌اند، خودم جزو مخاطبان وفادار بوده و هستم. مشخصه یک مخاطب باوفای رادیو، همان وفایی است که برنامه‌های رادیویی باید نسبت به مخاطب داشته باشند. برای شنیده‌شدن برنامه باید خیلی کارها کرد، چون در مستند رادیویی فاکتور مهم و تاثیرگذار تصویر را نداریم، باید خوب تصویرسازی رادیویی و ایجاد جذابیت کرد و مؤلفه‌های کمکی برای شنونده ایجاد کرد. در رادیو دامنه توجه شنونده بسیار کوتاه است و باید بتوان از زمان کوتاه بهترین بهره را برد تا مخاطب گوش کند، نه این‌که فقط بشنود. همه ما در شبانه‌روز خیلی چیزها را می‌شنویم ولی گوش نمی‌دهیم. به نظرم مهم‌تر از همه این‌که اول شنونده را برای پیگیری و شنیدن یک مستند ۲۵ دقیقه درگیر کرد. اسماعیلی در ادامه درباره این‌که یک برنامه رادیویی خوب در دنیای امروزی که دسترسی به انواع و اقسام رسانه‌ها و کانال‌ها آسان شده، چه ویژگی‌ها و مشخصه‌هایی باید داشته باشد؟ توضیح می‌دهد: اول از همه شناخت نیاز مخاطب و البته زمان مناسب انتقال پیام به مخاطب است. تامین پاسخ و رفع ابهام مخاطب، کیفیت و صداقت کاری از دیگر فاکتورها در تهیه و تولید یک برنامه رادیویی خوب است. اگر چه باید از اضافه‌گویی و نصیحت پرهیز کرد و مخاطب را به تفکر و کنش درآورد.

مریم کریمی - رسانه / روزنامه جام‌جم