جام جهان نما

به همین دلیل هم بود که جام‌جم از همان ابتدا نه در قالب یک شبکه تخصصی و تک رویکردی بلکه همانند شبکه‌های یک تا سه سیما به عنوان شبکه‌ای عمومی که در آن برنامه‌های متنوعی در حوزه‌های خانوادگی، اجتماعی، سرگرمی، فیلم‌وسریال و... پخش می‌شد، کارش را آغاز کرد.

این رویکرد متنوع در تولید برنامه و البته استفاده از ظرفیت برنامه‌‌های تولید‌شده در شبکه‌های داخلی را می‌توان در کنداکتور این شبکه به‌خوبی مشاهده کرد.

در ادامه این گزارش نگاهی داریم به تعدادی از برنامه‌های اصلی شبکه تلویزیونی جام‌جم که هرکدام مخاطبان خاص خود را دارند.

شب‌ نشینی

همان‌گونه که برنامه‌های صبحگاهی برای جذب مخاطبان به شبکه‌های تلویزیونی هستند؛ برنامه‌های گفت‌وگومحور شبانه نیز در جلب مخاطبان موثر است.

برنامه گفتگو محور «شب‌ نشینی» با اجرای محمد سلوکی و عبدالرضا امیراحمدی برنامه ویژه شبانه شبکه‌ جهانی جام‌جم است.

این تاک‌شوی شبانه دارای بخش‌های متفاوتی از قبیل گفت‌وگو با مهمانان، اجرای زنده موسیقی و... است؛ برنامه‌ای که هر شب گروهی از مخاطبان فارسی‌زبان سراسر دنیا را پای یک شب‌نشینی ایرانی در قلب تهران می‌نشاند.

مخاطبانی که مشتاق دیدن هنرمندان و ورزشکاران و چهره‌های سرشناس ایرانی در مقابل دوربین این برنامه و دیدن گفت‌وگوهای تماشایی آنها با مجریان برنامه هستند.

برنامه شب‌ نشینی از دوشنبه تا جمعه هر هفته ساعت23و30دقیقه به وقت تهران و ۲۱ به وقت وین
روی آنتن شبکه‌ جهانی جام‌جم می‌رود.

روز حسین

شبکه جام‌جم همچون همه شبکه‌های رسانه ملی برای مناسبت‌های مذهبی و دینی نیز به تولید برنامه می‌پردازد و در مناسبت‌های مختلفی ازجمله عزاداری‌های ماه محرم و صفر که درحال‌حاضر در آن هستیم نیز برنامه‌های متنوعی را راهی آنتن می‌کند.

«روز حسین» یکی از برنامه‌های ویژه این شبکه برای محرم امسال بود که اتفاقا باب بازگشت فرزاد جمشیدی، مجری معروف برنامه‌های مناسبتی را به قاب تلویزیون باز کرد.

در این برنامه مهمانانی حضور پیدا کردند که تازه مسلمان شده‌اند و حتی مسیحی‌ای که به حضرت امام‌حسین(ع) ارادت دارد نیز مهمان این برنامه شد. این بخش درواقع در قالب آیتمی با عنوان «با حسین سخن بگو» تولید و پخش شد که بعد از ایام پخش برنامه نیز در روزهای مختلفی از ماه‌های محرم و صفر
از این شبکه پخش شد.

نوجوان ایرانی

نوجوانان گروهی مهم از مخاطبان شبکه‌های تلویزیونی هستند که متاسفانه به‌طور اختصاصی کمترین برنامه‌ها برای آنها تولید می‌شود؛ معمولا گروه سنی جوان یا کودک بیشتر از نوجوانان مورد توجه برنامه‌سازان قرار می‌گیرند و برنامه‌های ویژه نوجوانان از سایر گروه‌های سنی کمتر تولید می‌شود.

شبکه جام‌جم اما برای این گروه سنی خاص هم به تولید برنامه پرداخته است. «نوجوان‌ایرانی» عنوان برنامه‌ای است که این شبکه برای مخاطبان نوجوانش روی آنتن فرستاده است.

این برنامه که با اجرای عاطفه ملکی ساخته می‌شود، شامل بخش‌های نمایشی طنز، اجرای موسیقی نوجوانان، پلی‌بک، پخش ویدئوهای ارسالی نوجوانان ایرانی ساکن خارج از کشور و معرفی نوجوانان موفق است و سعی دارد تا با انتقال مفاهیم آموزشی و تربیتی در قالب طنز برای نوجوانان جذابیت ایجاد کند.

ورزش ایران

مگر می‌شود ایرانی باشی و علاقه‌ای به افتخارآفرینی ورزشکاران کشورت نداشته باشی؟ حالا هر جای دنیا که سکونت داشته باشی. این واقعیتی است که بر مبنای آن دست‌اندرکاران شبکه جام‌جم سراغ تولید برنامه «ورزش ایران» رفته‌اند.

برنامه‌ای که به‌طور ویژه به بررسی اخبار و رویدادهای هفتگی ورزش در ایران می‌پردازد. به شکل طبیعی برای پرداختن به این موضوع نیاز است با شماری از مسؤولان، قهرمانان و مدال‌آوران نیز گفت‌وگو و در خلال آن به بررسی رویدادهای هفته و البته در برخی از موارد ارائه گزارش مسابقات ورزشی نیز پرداخته شود.

این برنامه با اجرای راضیه‌سادات هاشمی و محمدرضا علیپور، شنبه‌ها ساعت 1و30دقیقه بامداد به وقت‌تهران از جام‌جم پخش می‌شود.

مشاور

در کنار برنامه‌های متنوعی که در حوزه‌های مختلف در شبکه جام‌جم تولید می‌شود برخی از برنامه‌ها نیز به شکل کاملا تخصصی برای مخاطبان ایرانی خارج از کشور تولید می‌شوند؛ برنامه‌هایی کاربردی که می‌توانند علاوه بر جنبه‌های آموزشی در مواقع نیاز مورداستفاده مخاطبان نیز قرار گیرند.

«مشاور» ازجمله برنامه‌های گروه بین‌الملل شبکه جام‌جم است که با دعوت از کارشناسان و صاحبنظران حوزه‌های مختلف ازجمله حقوقی، اقتصادی، فرهنگی، تجاری و عام‌المنفعه به‌طور ویژه به امور ایرانیان خارج از کشور و مسائل مربوط به آنها و ارائه راهنمایی در این زمینه‌ها می‌پردازد. این برنامه با تهیه‌کنندگی و اجرای مازیار قاسمی یکشنبه‌ها ساعت21و40دقیقه به وقت تهران برابر با 19و10دقیقه به وقت وین، 11و10دقیقه به وقت لس‌آنجلس و 5و10دقیقه به وقت سیدنی به‌طور زنده از شبکه‌جهانی جام‌جم روی آنتن می‌رود.

خانه مهر

برای بررسی مهم‌ترین برنامه‌های شبکه تلویزیونی جام‌جم، بهتر است سراغ قدیمی‌ترین برنامه این شبکه برویم. برنامه «خانه مهر» قدیمی‌ترین برنامه تولید شده در شبکه جام‌جم است؛ برنامه‌ای که با هدف افزایش دانش و مهارت‌های زندگی برای خانواده‌ها در زمینه‌های مختلف تولید و پخش می‌شود. اگر بخواهیم در یک جمله ساده این برنامه را برای مخاطبان داخل کشور که تا به حال آن را ندیده‌اند، توصیف کنیم باید بگوییم: «خانه مهر، نزدیک‌ترین برنامه تولید شده در رسانه ملی به برنامه به خانه برمی‌گردیم، شبکه پنج است.»

خانه مهر که یک مجله تصویری خانوادگی به شمار می‌آید، دارای بخش‌های متنوعی است که آموزش آشپزی، سفره‌خانه، شفاخانه، صندوقخانه و برنامه‌های فرهنگی ـــ هنری و البته سلامتی و پزشکی بخشی از آنهاست.

برنامه‌هایی که با هدف پاسخگویی به نیاز همه خانواده‌های ایرانی چه در خارج کشور و چه در داخل کشور تولید و پخش می‌شوند.

این برنامه روزهای شنبه تا جمعه ساعت 20و35 دقیقه به وقت تهران و همچنین در ساعات مختلف به وقت دیگر کشورها، پخش می‌شود و تاکنون شاهد حضور مجریان متنوعی برای اجرای آن بوده که ژیلا امیر شاهی، راحله امینیان، محمد نظری و هرمز شجاعی‌مهر از جمله آنها هستند. این برنامه باسابقه البته حدود دو سال پیش تغییراتی کرد و با ساختاری نو از پاییز سال98 روی آنتن شبکه جام‌جم رفت.

صبح پارسی

معمولا همه شبکه‌های تلویزیونی برنامه‌های روزانه خود را با یک برنامه صبحگاهی آغاز می‌کنند که در برخی موارد رویکردی خبری و گاهی در قالب یک مجله تصویری با موضوعات متنوع روی آنتن می‌رود.

وجه اشتراک همه این برنامه‌ها (با هر رویکردی) ریتم سریع و فضای پرانرژی آنهاست که با حال و هوای صبحگاهی آدم‌ها نیز همراهی بیشتری دارد.

«صبح پارسی» عنوان برنامه صبحگاهی شبکه تلویزیونی جام‌جم است؛ برنامه‌ای با آیتم‌های داخلی و خارجی که شامل اخبار صبحگاهی، ورزش روزانه، موسیقی، معرفی بناهای تاریخی ایران، کتاب، فیلم، سریال و بررسی اخبار ورزشی مهم روز می‌شود.

متناسب با این رویکردهای موضوعی نیز مهمانانی شامل چهره‌های هنری، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و... در این برنامه حضور پیدا می‌کنند البته سازندگان این مجله صبحگاهی تصمیم گرفتند با اضافه‌کردن بخش‌هایی تازه به این برنامه علاوه بر معرفی گوشه‌هایی جدید از آداب و رسوم ایرانی، حال و هوایی متفاوت به برنامه ببخشند.

بخش جدید «مجری پز» که مربوط به معرفی نوشیدنی‌های ایرانی توسط مجریان است نیز به‌تازگی به این برنامه اضافه شد.

صبح پارسی که از دوشنبه تا جمعه هر هفته ۹ صبح به وقت ایران و ۶و۳۰دقیقه صبح به وقت وین روی آنتن می‌رود، صرفا یک برنامه سرگرم‌کننده صبحگاهی برای ایرانیان خارج از کشور نیست بلکه مجله‌ای تصویری برای آشنایی بیشتر ایرانیان مقیم خارج از کشور با تازه‌ترین تحولات داخل ایران در حوزه‌های مختلف و البته حفظ ارتباط آنها با آداب و رسوم ایرانی از طریق این برنامه است.

فیلمخانه

این طبیعت یک شبکه تلویزیونی است که در کنار برنامه‌سازی برای مخاطبان عام، باید برنامه‌هایی نیز برای مخاطبان خاصش داشته باشد.

«فیلمخانه» یکی از برنامه‌های مخاطب خاص شبکه تلویزیونی جام‌جم است. برنامه‌ای که سعی دارد با نگاهی متفاوت به زندگی اجتماعی ایران در دوران پهلوی بپردازد.

اهمیت این برنامه از آن منظر است که به‌طور خاص به سینمای واقعگرای مستند در ایران می‌پردازد و از همین مسیر به دنبال نمایش زندگی اجتماعی مردم ایران در دوران پهلوی می‌رود.

نکته جالب‌توجه این‌که برخی از این آثار ازجمله مستندهای تولیدشده در دوران قبل از انقلاب هستند و برخی هم پس از انقلاب اسلامی ساخته شده‌اند. امیرشهاب رضویان اجرای این برنامه را به‌عهده دارد.

آنچه خود داشت

یکی از رویکردهای جدی شبکه جهانی جام‌جم توجه به گسترش ادبیات‌فارسی در میان مخاطبان است. پاسداری از این میراث گرانبها در میان ایرانیان خارج از کشور و نمایش زیبایی‌ها و ظرافت‌های زبان شیرین فارسی در مواجهه مخاطبان خارجی با این زبان، ماموریتی است که شبکه جام‌جم در بسیاری از تولیدات خود به آن توجه دارد.

به همین دلیل هم هست که علاوه‌بر حفظ این رویکرد در اغلب برنامه‌های تولیدی این شبکه، برنامه‌هایی ویژه در این حوزه نیز تولید می‌شود.

«آنچه خود داشت» عنوان برنامه‌ای تلویزیونی از شبکه جهانی جام‌جم است که به‌طور خاص به شعر و ادبیات سرزمین ایران می‌پردازد.

پژوهش‌محور بودن برنامه، حضور مهمانان شاخص و موثر در ادبیات معاصر، ایجاد بخشی ویژه با عنوان راهنمای درست‌خوانی و خوب‌خوانی شعر فارسی، خوانش اشعار مهم و مقبول شاعران بزرگ توسط اساتید گویندگی، مرور تقویمی اخبار و رویدادهای ادبی هفته، ارائه گزارش‌های مردمی و معرفی زندگینامه مفاخر ادبی ایران‌زمین از مهم‌ترین اولویت‌های این برنامه است. آنچه خود داشت با اجرای دکتر رشید کاکاوند و مریم جباری از تولیدات گروه فرهنگ، ادب و هنر شبکه جهانی جام‌جم است که تهیه‌کنندگی آن را یاسر معظمی بر عهده دارد.

فرزندان ایران

«خاله شادونه» محبوب کودکان تلویزیون در اواخر دهه 80 شمسی، چند سالی می‌شود که با «فرزندان ایران» راهی شبکه تلویزیونی جام‌جم شده است تا این شبکه جهانی برای کودکانِ ایرانیان مقیم خارج از کشور نیز برنامه داشته باشد. برنامه ترکیبی «فرزندان ایران» با هدف ارتقای مفاهیم آموزنده برای کودکان تولید می‌شود و مجری آن ملیکا زارعی یا همان خاله‌شادونه است که همراه با دو عروسک «دام‌دام» و «شکر» در هر قسمت از این برنامه با اتفاقات گوناگونی روبه‌رو می‌شوند که فضایی شاد و سرگرم‌کننده را برای کودکان خلق می‌کند.

این برنامه البته تابستان امسال تغییراتی نیز داشت ازجمله این‌که موضوعاتی همچون اوقات‌فراغت، میوه‌های تابستانی و سفر و گردشگری را موردتوجه قرار داد و به همین بهانه به موضوع میزبانی از ایرانیانی که تابستان قصد سفر به ایران را دارند، پرداخت؛ البته تقارن این فصل با ایام محرم و صفر نیز باعث شد رویکرد برنامه در ایام عزاداری سید و سالاران شهیدان به سمت و سویی متناسب با این روزها برود و ایرانیان مقیم خارج کشور از طریق این برنامه، فرزندان‌شان را با گوشه‌ای از واقعه عظیم عاشورا آشنا کنند.

«نجلا»، «صبح آخرین روز» و دیگران

یکی از رسالت‌های اصلی شبکه تلویزیونی جام‌جم، تسهیل امکان استفاده از آثار نمایشی داخل کشور برای ایرانیان مقیم خارج از کشور است؛ اتفاقی که با پخش سریال‌های تلویزیونی موفق شبکه‌های مختلف سیما رقم می‌خورد. به همین دلیل است که این روزها شبکه تلویزیونی جام‌جم در باکس ویژه پخش سریال‌های خود، مجموعه‌های نمایشی پرمخاطبی همچون «نجلا»، «صبح آخرین روز» و «کلبه‌ای در مه» را جای داده است.

پخش این سریال‌ها علاوه‌بر جنبه سرگرم‌کننده‌ای که دارد، می‌تواند تصویری دقیق از رشد و پیشرفت هنرهای نمایشی را در ایران به سایر هموطنان ساکن در کشورهای دیگر ارائه کند. علاوه‌برآن، نمایش این آثار تا حدی حس غربت و دوری از وطن را برای این دسته از هموطنان کمتر خواهد کرد؛ آثاری در ارتباط با شهرها و مردمان سراسر ایران که بدون شک دیدن آنها در فرسنگ‌ها دورتر از این کشور، حس شیرین بودن در وطن و زندگی در میان هموطنان را برای مخاطبانش تداعی خواهد کرد.

حسین مبارکی - روزنامه نگار / ضمیمه قاب کوچک روزنامه جام جم