نسخه طب ایرانی برای خشکی پوست

از دیدگاه طب سنتی، خشکی پوست می‌تواند بر اثر عوامل مختلفی مثل خورد و خوراک نامناسب، سوءهاضمه، یبوست و مشکلات کبدی و حتی رحمی ایجاد شود.

با توجه به شیوع این مشکل که می‌تواند در هر فصل و سن و سالی بروز کند، با دکتر فاطمه نجات‌بخش، پزشک متخصص طب سنتی ایران و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت‌وگو کرده‌ایم که خلاصه‌ای از آن را در این گزارش می‌خوانید.

سبک زندگی سالم از‌جمله تغذیه و خواب و ورزش مناسب، رابطه مستقیمی با سلامت پوست دارد؛ آنچنان که مشکلات معده وگوارشی و یبوست باعث ایجاد اخلاط بد در کبد می‌شود و می‌تواند سبب بروز افتادگی، شل‌شدگی، چین و چروک، خال‌ها و خشکی پوستی نیز بشود. بنابراین رعایت مواردی که باعث هضم و جذب بهتر غذا می‌شود، نکته‌ای کلیدی در پیشگیری از مشکلات پوستی است. مهم‌ترین توصیه‌های مرتبط با آداب‌ خوردن از این قرار است: تا زمانی‌که گرسنه نشده‌اید، غذا نخورید. غذا را خوب بجوید. قبل از سیری کامل دست از غذا خوردن بکشید. سر سفره درهم‌خوری و روی‌هم‌خوری نکنید. از مصرف نوشیدنی‌ها، ژله، ماست و سالاد به همراه غذا بپرهیزید. بهتر است سالاد نیم‌ساعت قبل از غذا میل و همراه غذا از سبزی‌ خوردن و زیتون استفاده شود.

مضرات آب برای پوست و کبد!

نوشیدن ناشتای آب سرد برای کبد مضر است و باعث مشکلات پوستی می‌شود. از نیم‌ساعت قبل تا یک‌ساعت بعد از غذا، آب و نوشیدنی مصرف نشود، مگر کسانی که گرمی معده و بی‌اشتهایی یا سنگ کلیه و صفرا دارند. نوشیدن آب، بعد و داخل حمام و پس از خوردن میوه مضر است.

حین و بلافاصله بعد از ورزش، نوشیدن آب سرد به کبد آسیب می‌رساند. نوشیدن آب، قبل و در حین خواب و بعد از نزدیکی مضر است. تا زمانی که تشنه نیستید آب نخورید. مصرف زیاد آب در زمان غیر از تشنگی باعث ازدیاد بلغم و در نتیجه شل‌ شدن و افتادگی پوست و پف زیر چشم می‌شود.

راهکار درمان خشکی حقیقی پوست

خشکی پوست دو نوع حقیقی و کاذب دارد؛ خشکی حقیقی یا واقعی پوست زمانی ایجاد می‌شود که رطوبت کل بدن و پوست کم می‌شود. علاوه بر خشکی پوست، خشکی مو، موخوره و شکنندگی ناخن‌ها تظاهر می‌کند. برای رفع خشکی حقیقی پوست می‌توان به دو روش پوست را رطوبت‌رسانی کرد؛ استفاده از داروهای رطوبت‌بخش خوراکی یا ضمادها و روغن‌ها و کرم‌ها و روش دیگر مصرف غذاهایی است که باعث رطوبت‌رسانی مناسب به سطح پوست می‌شود.

خوراکی‌های رطوبت‌بخش شامل آب‌سیب، آب‌هویج، سوپ جو، زرده تخم مرغ عسلی، شربت شیره انگور، شکر سرخ، شیر بادام (بادام مخلوط شده با آب و عسل)، شیرعسل، ماءالشعیر طبی و آب پنیر است. خوراکی‌هایی که سبب خشکی پوست می‌شود، ترشی، شوری، غذاهای غلیظ، فست فودها، حلیم، کله‌پاچه، پاستا، سالادالویه، آش رشته، حلوا، استفاده بیش از حد از ادویه‌ها، چای، قهوه و نسکافه است.

تدابیر درمانی خشکی کاذب پوست

خشکی کاذب پوست بر اثر غلیظ ‌شدن خون و عدم خون‌رسانی به سطح پوست ایجاد می‌شود. منظور از غلظت خون، افزایش هموگلوبین نیست بلکه ازدیاد یک خلط غلیظ است که سبب لزوجت در خون می‌شود. در خشکی کاذب ناشی از خلط سودا، خواب منقطع و آشفته، اسپاسم عضلانی یا پرش دست و پا، استرس و اضطراب، وسواس فکری یا عملی، بواسیر و... در خشکی کاذب ناشی از بلغم، علائمی مانند کسالت، افزایش بزاق دهان، خواب سنگین و... بروز می‌کند.

درمان آن استفاده از غذاهایی است که غلظت را از بین می‌برد، مانند نخودآب. این غذا را می‌توان بدون گوشت و در افراد ضعیف با گوشت تهیه کرد. برای رفع غلظت بهتر است در کنار سایر درمان‌ها، نخودآب را بین چهار تا ۱۲روز به‌عنوان تنها غذای مصرفی استفاده کرد و سپس هفته‌ای دو تا سه روز ادامه داد. برای رفع غلظت، استفاده از سکنجبین و غذاهای شبه‌سکنجبین که در ترکیب‌شان سرکه و یک ماده شیرین مانند عسل، شکر یا شیره انگور دارند، همچنین استفاده از داروهای خوراکی از بین‌برنده غلظت و ماسک‌هایی که خون را به‌سطح پوست می‌رسانند مانند ماسک پیاز و عسل و نمک توصیه می‌شود. در مواردی که غلظت زیاد است، پزشک رطوبت‌بخش‌ها را هم تجویز می‌کند که اقدامی تخصصی است.

نقش پررنگ کبد در مشکلات پوستی

مشکل خشکی پوست همیشه از کبد نشأت نمی‌گیرد اما کبد با بیماری‌های پوستی ارتباطی تنگاتنگ دارد. هضم دوم غذا در کبد انجام و اگر در این هضم اختلالی ایجاد شود، می‌تواند از دلایل بروز مشکلات پوستی نظیر پسوریازیس، کهیر، خارش، اگزما و حتی افتادگی، چروکیدگی، پیری و لک‌های پوستی باشد که نیاز به پاکسازی کبد است. نکته مهم این‌که افراد خودسرانه به درمان نپردازند.

مصرف داروهایی که برای پاکسازی کبد در فضای مجازی معرفی می‌شود اصلا به شیوه خودسرانه مورد توصیه نیست. برای پاکسازی کبد به‌منظور رفع مشکل پوستی باید یک بسته درمانی اعم از داروهای موضعی، داروهای خوراکی و دستورات غذایی رعایت شود تا درمان کامل شود.

دستورات غذایی مانند دستورات دارویی دارای احتیاط‌هایی است و گاهی شروع یا ادامه‌‌دادن آنها می‌تواند خطرناک باشد؛ بنابراین تجویز و مدت مصرف‌شان باید از سوی متخصص طب سنتی انجام و مشخص شود.

فاخره بهبهانی - سلامت / روزنامه جام جم