فرشته‌ ها آرام پر می‌کشند

این درحالی است که معاونت‌پرستاری وزارت بهداشت و درمان حدود یک سال پیش در ابلاغیه‌ای ممنوعیت استفاده از پرستاران باردار و دارای بیماری زمینه‌ای را در بخش‌های کرونا، به دانشگاه‌های علوم‌پزشکی اعلام کرد.

سوال اما این است چرا دانشگاه‌های علوم‌پزشکی به این مهم عمل نکرده‌اند و بسیاری از پرستاران باردار یا دارای بیماری زمینه‌ای در بخش‌های ویژه به کار گرفته می‌شوند؟ به نظر دبیرکل خانه‌پرستار، دلیل جان‌ باختن پرستاران مبتلا به بیماری زمینه‌ای یا باردار ، نحوه عملکرد وزارت‌بهداشت‌ و درمان است؛ اعضای‌ کمیسیون بهداشت‌ و درمان مجلس نیز از پیگیری این ماجرا به خاطر نظارت نامناسب وزارت‌ بهداشت و درمان می‌گویند.

۱۸آبان امسال مریم رحیمی، اولین پرستار باردار به علت ابتلا به ویروس کرونا، جان خود را از دست داد. آن زمان که ویروس کرونا به جان مریم افتاد، او شش‌ماهه باردار بود؛ سه روز بعد از ابتلا او و نوزاد نارسش در شهر محل زندگی شان شیراز به دلیل ابتلا به بیماری و افت اکسیژن خون، جان خود را از دست دادند.

داغ از دست دادن این پرستار و نوزادش سرد نشده بود که ۲۵بهمن جامعه‌ پرستاری داغ دیگری را تجربه کرد.

مهشید گودرز در بیمارستان لقمان تهران کار می‌کرد و ساکن کرج بود. او ماه هفتم بارداری را سپری می‌کرد که گرفتار کرونا شد. گودرز بعد از ابتلا به بیماری کرونا، در بیمارستان بستری شد و تحت مراقبت‌های ویژه قرار گرفت. بیماری اما پیشروی کرد و بی‌رحمانه او را به کام مرگ کشاند.

نوزاد نارس گودرز که در بخش مراقبت‌های ویژه بود یک روز پس از آسمانی شدن مادر، نفسش بند آمد و در آغوش مادر جای گرفت. بغض از دست‌دادن گودرز هنوز در گلو بود و سنگینی می‌کرد که نام پرستار باردار دیگری بر سر زبان‌ها افتاد.

فرانک داوودی، سومین‌پرستار بارداری که هفته پیش به خاطر ابتلا به بیماری کرونا در کرج جانش را از دست داد. موج اعتراض‌ها بعد از جان‌باختن داوودی شنیده شد و همه از لزوم به کارنگرفتن پرستاران باردار در بخش‌های ویژه کرونا گفتند.

پرستاران بی‌پرستار

براساس آخرین آمار اعلام‌شده، بیش از ۶۰هزارپرستار در کشور، به ویروس کرونا مبتلا شده‌اند که بیش از ۱۰۰نفر از پرستاران به خاطر ابتلا به ویروس کرونا جان خود را از دست داده‌اند. سه نفر از شهدای سلامت پرستار اما باردار بودند.

سه نفر پرستار باردار به خاطر ابتلا به بیماری کرونا جان خود را از دست دادند، در حالی که تا به حال هیچ آمار رسمی از جان‌باختن پرستارانی که بیماری زمینه‌ای دارند، منتشر نشده‌است. از همان ابتدای شیوع ویروس کرونا در کشور، همه از درصد بالای ابتلای ویروس در افرادی که بیماری‌زمینه‌ای دارند، گفتند.

بنابراین سوال این است که چرا از پرستاران باردار یا پرستارانی که بیماری زمینه‌ای دارند، در بخش‌های ویژه استفاده می‌شود؟ محمد شریفی‌مقدم، دبیرکل خانه‌پرستار، دلیل به کارگیری پرستاران‌باردار و دارای بیماری‌زمینه‌ای در بخش‌های آی‌سی‌یو کرونا را کمبود کادرپرستاری در بیمارستان‌ها می‌داند. او به ما می‌گوید: «عامل قربانی‌شدن پرستاران بارداری که به خاطر ابتلا به ویروس کرونا، جان خود را از دست دادند، وزارت‌بهداشت‌ودرمان است.» به نظر شریفی‌مقدم، وزارت‌بهداشت‌ودرمان، باید نظارت کند چرا پرستاران‌باردار در بخش‌های ویژه به کار گرفته می‌شوند؟

او از پرستار بارداری در یکی از شهرهای کشور می‌گوید که به خاطر فشار کاری زیاد، جنین‌اش سقط شده‌است. او می‌گوید پرستاران باردار نمی‌توانند در بخش‌های ویژه که نیاز به فعالیت بیشتری دارد، کار کنند. به گفته شریفی‌مقدم، پرستارانی که باردار یا مبتلا به بیماری زمینه‌ای هستند، باید در بخش‌های دیگری که بیمار کرونا در آنها کمتر تردد می‌کنند، به کار گرفته‌شوند.

شمس‌الدین شمسی، رئیس‌شورای‌عالی نظام‌ پرستاری کشور نیز از بخشنامه‌ای که معاونت‌پرستاری وزارت‌بهداشت در سال گذشته ابلاغ کرده‌است، به ما می‌گوید. به گفته او، در بخش‌های معمولی و بخش‌های ویژه کرونا نباید پرستارانی که باردار هستند یا بیماری زمینه‌ای دارند، به کار گرفته شود و بنا بر همین بخشنامه هم، اگر بیمارستانی این دسته از پرستاران را به کار بگیرد، تخلف کرده‌است. به نظر او، می‌توان تخلف بیمارستان‌ها و دانشگاه‌های علوم‌پزشکی را پیگیری کرد.

او اما از زاویه دیگری به اشتغال پرستاران باردار و دارای بیماری زمینه‌ای در بیمارستان‌ها نگاه می‌کند. شمسی از تنظیم بخشنامه‌ای توسط نظام‌پرستاری می‌گوید که به وزارت‌بهداشت‌ودرمان فرستاده شده‌است تا از پرستاران مبتلا به بیماری زمینه‌ای و باردار در بیمارستان‌ها استفاده نشود. سوال اما این است در شرایطی که تعداد پرستاران کشور، از استاندارد جهانی کمتر است، چطور می‌شود به این بخشنامه عمل کرد؟ پرسشی که بسیاری از مسؤولان نظام‌سلامت جوابی برای آن ندارند.

فراموشی حمایت از مادران شاغل باردار

پس از شهادت داوودی (پرستار باردار) واکنش‌های زیادی ازسوی بسیاری از مدیران سلامت و نمایندگان مجلس، شکل گرفت.

محمدعلی بندپی، عضو کمیسیون بهداشت‌ودرمان‌مجلس یکی از کسانی است که به جان‌باختن‌پرستار باردار به خاطر ابتلا به ویروس کرونا واکنش نشان داد.

او از این که از پرستاران باردار، در بخش‌های پر خطر بیمارستان استفاده می‌شود، انتقاد می‌کند و می‌گوید: « رسیدگی به این ماجرا را در اولویت دستور کار کمیسیون بهداشت‌ودرمان قرار دادیم به این ترتیب در این رابطه به معاونت‌پرستاری وزارت‌بهداشت، درمان‌وآموزش‌پزشکی و دانشگاه‌های علوم‌پزشکی سراسر کشور تذکر می‌دهیم از ظرفیت نیروهای در معرض خطر برای ارائه خدمات‌درمانی به گروه‌های پرخطر استفاده نکنند و از این طریق با دست خود به آسیب‌دیدگی آحاد جامعه شتاب ندهند.»

عبدالحسین روح‌الامینی، دیگر عضو کمیسیون‌ بهداشت‌ودرمان‌مجلس نیز از مسؤولان وزارت‌ بهداشت‌ و درمان گله دارد.

او به خانه‌ملت می‌گوید: «مگر ما چند پرستار باردار داریم که سیستم درمانی نتواند از آنها حمایت کند؟ بدون شک حضور و خدمت در بخش‌های دیگر بیمارستان نیز ریسک ابتلا به بیماری را بالا می‌برد.»

فاطمه محمدبیگی، دیگر عضو کمیسیون ‌بهداشت‌ودرمان اما پا را از این هم فراتر گذاشته و حمایت از مادران‌شاغل‌باردار در هر شغلی را وظیفه دولت می‌داند؛ وظیفه‌ای که به نظر می‌رسد این روزها جدی گرفته نمی‌شود.

ناآگاهی از مقررات

ماجرا برای فاطمه نیامی، پرستاری که خود به بیماری نقص ایمنی مبتلاست، متفاوت است. او به ما می‌گوید که دو بار به بیماری کرونا مبتلا شده‌است؛ یک بار ابتلا به ویروس در بیمارستان و در بخشی که در آن کار می‌کرد، یعنی در بخش عفونی اتفاق افتاد. او می‌گوید با این که دیگر به بیماری کرونا مبتلا نیست اما هنوز به خاطر عوارض ابتلا به ویروس کرونا، درد می‌کشد و تنفس برایش سخت است.

نیامی از روزهایی می‌گوید که باید در قرنطینه می‌ماند، ولی به خاطر نپذیرفتن مسؤول‌پرستاری بیمارستان، به کار در بخش عفونی مجبور شد.

فاطمه می‌گوید: «اگر می‌دانستم مقرراتی وجود دارد و نباید در بخش عفونی کار کنم، از آن استفاده می‌کردم.»

او می‌گوید بعد از شهادت سه‌پرستار باردار بود که از مصوبه ابلاغ‌شده به دانشگاه‌های علوم‌پزشکی رونمایی شد. فاطمه اما تنها پرستاری نیست که با وجود بیماری زمینه‌ای، در بخش‌های ویژه کرونا، به کار گرفته‌شده‌است.

او از همکاری می‌گوید که به رماتیسم مبتلاست و به بیمارستانی فرستاده‌شده که مرکز رسیدگی به بیماران مبتلا به کروناست.

او می‌گوید هر پرستاری، در یک ردیف‌شغلی قرار دارد و به خاطر همین، مجبور است به خاطر ردیف شغلی‌اش، در بیمارستانی که به او نیاز است، فعالیت کند.

به جز این اما پرستار باردار دیگری هم در استان او، خوزستان، مجبور شده در بخش آی‌سی‌یوی ویژه بیماران‌ کرونا کار کند؛ پرستاری که البته رونمایی از مصوبه‌معاونت‌پرستاری وزارت‌بهداشت‌ودرمان، به کمک او آمد و حالا جان سالم به در برده و به بخش دیگری منتقل شده‌است.

ابلاغ شده بود!

مریم‌حضرتی، معاون‌پرستاری‌وزارت‌بهداشت‌ودرمان نیز به شهادت‌پرستاران باردار واکنش نشان‌داده و از بخشنامه‌ای گفته که سال‌گذشته، در اواسط اسفندماه و پس از شیوع‌ویروس‌کرونا به همه دانشگاه‌های علوم‌پزشکی ابلاغ شد.

حضرتی افزود:«به این ترتیب بر حفظ ایمنی کادرپرستاری آسیب‌پذیر تاکیدشد و از روسای دانشگاه‌ها خواسته‌شد پرستاران آسیب‌پذیر مانند، پرستاران‌باردار و شیرده، پرستاران دارای هر نوع بیماری‌زمینه‌ای، پرستاران دارای نقص‌ ایمنی بدن یا افرادی که داروی سرکوب‌کننده سیستم‌ایمنی مصرف می‌کنند، در بیمارستان‌ های ریفرال و کووید ۱۹ به کار گرفته‌نشوند.» در عمل اما سه‌پرستارباردار، در بیمارستان‌های ریفرال کرونا حضور داشتند و با بیماران مبتلا به بیماری کرونا هم در ارتباط بودند. نگران‌کننده این‌که برخی مدیران پاسخ قانع‌کننده‌ای نیز برای انجام این تخلف ندارند.

لیلا شوقی - جامعه / روزنامه جام جم