گفت‌وگو با مدیر سایت همسان گزینی تبیان، سامانه‌ای که بستری تازه برای آشنایی و ازدواج را فراهم می‌کند
ما برای وصل کردن آمدیم
«ازدواج اینترنتی» یکی از پدیده‌هایی بود که اندکی پس از رشد و گسترش اینترنت در جهان به وجود آمد و باتوجه به هنجارهای فرهنگی هر منطقه، کم و بیش به نقاط مختلف جهان راه پیدا کرد.
در ایران هم به مرور زمان و با کنار رفتن تدریجی ترس‌های اولیه و فریبکاری‌هایی که در این زمینه وجود داشت، اینترنت به‌عنوان ابزاری برای آشنایی اولیه و راهی برای وصل کردن افراد آماده ازدواج به یکدیگر مطرح شد.
سایت «همسان گزینی تبیان» اصلی‌ترین مرجع همسریابی در بستر فضای مجازی است که با مجوز رسمی فعالیت می‌کند.
در این گزارش با زهره حسینی، مدیر طرح همسان گزینی تبیان و مدیرمحصول نرم‌افزار همدم گفت‌وگو کرده‌ایم، کسی که ۲۶سال سابقه فعالیت فرهنگی دارد و از سال ۱۳۸۱ در مؤسسه تبیان به کار مشغول است.
همسانت را جست‌وجو کن
همسان گزینی تبیان در خرداد سال ۱۳۹۴ و با همکاری وزارت ورزش و جوانان رسما رونمایی شده و این‌طور که زهره حسینی می‌گوید، پیش از آن یک‌سال به‌صورت آزمایشی در سطح استان تهران اجرا شده و به نتایج خوبی هم رسیده.
«در آن یک‌سال که طرح در تهران اجرا شد، با همکاری روان‌شناسان و متخصصان، طرح را حسابی چکش‌کاری کردیم و به این نتیجه رسیدیم که ما باید هم اطلاعات خیلی خوبی از کاربران داشته باشیم و هم با استفاده از آزمون‌های روان‌شناختی، بتونیم خصوصیات خُلقی و شخصیتی متقاضیان خود را بهتر بشناسیم و بر مبنای شاخص‌های همسان‌گزینی، گزینه‌هایی را که مناسب هم هستند به یکدیگر معرفی کنیم.»
او دلیل به نتیجه رسیدن طرح را پایه علمی بسیار مستحکم آن می‌داند. البته در ابتدای راه مخالفت‌ها و واکنش‌های منفی هم کم نبوده، چون تبیان اولین مؤسسه‌ای محسوب می‌شود که با استفاده از ابزارهای مدرن، همسریابی از طریق سنت وساطت را احیا کرده‌است.
«ابتدای کار به خاطر این‌که هنوز این شیوه در فرهنگ ما جا نیفتاده بود، مخالفت‌هایی وجود داشت و خیلی‌ها پیش‌بینی می‌کردند طرح شکست می‌خورد اما خوشبختانه کم‌کم جای خود را باز کرد. برخی خانواده‌ها نسبت به این روش گارد داشتند، به‌ویژه خانواده دخترها که سخت‌تر اعتماد می‌کردند اما به مرور دیدند کار به شیوه علمی و حساب‌شده پیش می‌رود و اعتماد ایجاد شد.»
به اعتقاد حسینی همسان‌گزینی شبیه به همان ازدواج‌های سنتی عمل می‌کند، با این تفاوت که ابزارهای ارتباطی و فناوری به کمک فرآیند ازدواج آمده‌است که ساده‌تر و سریع‌تر پیش برود.
از کجا باید شروع کرد؟
همسان‌گزینی تبیان فقط به کسانی خدمات ارائه می‌دهد که در حال حاضر مجرد هستند، چه سابقه ازدواج قبلی داشته باشند و چه نداشته باشند.
«در مرحله اول فرد باید به سایت همسان‌گزینی به نشانی hamsan.tebyan.net مراجعه و در آن ثبت نام کند.
بعد از ثبت‌نام، یک مرحله مصاحبه حضوری داریم که به منظور تکمیل پرونده، درج خواسته‌ها و صحت‌سنجی اطلاعات شخصی داوطلب برگزار می‌شود.
این صحت‌سنجی کمک می‌کند تا آسیب‌هایی که در دیگر سایت‌های همسریابی وجود دارد و بعضا افراد با اطلاعات غیرواقعی ثبت‌نام می‌کنند، ایجاد نشود.
در سامانه همسان‌گزینی اطلاعات به دقت ارزیابی می‌شود و داوطلبان خیال‌شان راحت است که اگر کسی به آنها معرفی می‌شود، اطلاعاتش از قبل بررسی شده‌است. بعد از مصاحبه، اطلاعات در اختیار همسان‌یاب‌ها و معرفان ازدواج قرار می‌گیرد.»
حسینی می‌گوید سبک معرفی همسان‌گزینی به گونه‌ای است که متقاضیان باید خانواده‌هایشان را در جریان ثبت‌نام قرار دهند.
بعد مشخصات کلی دختر به پسر اعلام می‌شود و اگر پسر این مشخصات را پذیرفت، مشخصات کلی او به دختر اعلام می‌شود. «در صورتی که دختر هم پذیرفت، اطلاعات تماس و نحوه آشنایی را با نظارت خانواده‌ها در اختیارشان قرار می‌دهیم تا بقیه مراحل از طریق خانواده‌ها طی شود البته ما متقاضیان را در این مرحله رها نمی‌کنیم. یک معرف ازدواج تقریبا شبیه یک پشتیبان است که در تمام مدتی که دختر و پسر در مرحله آشنایی هستند، با هر دویشان تماس می‌گیرد و شرایط را ارزیابی می‌کند. در صورت خوب پیش رفتن آشنایی، به آنها مشاور خبره پیش از ازدواج معرفی می‌کند که حتما به مشاور مراجعه کنند.»
مدیر طرح همسان‌گزینی تبیان می‌گوید برخی معرف‌ها به‌عنوان یک میانجی عمل می‌کنند و باعث افزایش شناخت طرفین از هم می‌شوند.
پیگیری‌های معرف تا زمان عقد هم ادامه دارد و بعد از جاری شدن عقد، ازدواج در سامانه همسان‌گزینی ثبت می‌شود.
«از این به بعد دیگر این زوج جزو زوج‌های ما قرار می‌گیرند که تا چهار سال رصد می‌شوند و اگر در این مدت دچار مشکلی شدند، حتما از کمک مشاوران زوج درمانگر بهره‌مند‌می‌شوند.»
ارائه خدمات به کل کشور با «همدم»
همسان گزینی به جز سایت، درصدد ارائه خدمات از طریق اپلیکیشن موبایلی است. نسخه اولیه این اپلیکیشن که «همدم» نام دارد، قابل دانلود است. البته فعلا بخش مجله آموزشی آن فعال است و در نسخه نهایی که در بهار ۱۴۰۰ رونمایی می‌شود، معرفی موارد ازدواج هم گنجانده شده است.
«در این اپلیکیشن از کل کشور متقاضی می‌پذیریم و راستی آزمایی اطلاعات داوطلبان از طریق اتصال به سامانه‌های احراز هویت محقق می‌شود. یکی از مزایای این نرم‌افزار این است که به خود متقاضی هم اجازه می‌دهیم در بانک اطلاعاتی بر مبنای خواسته‌های خودش جست‌وجو کند. البته اطلاعات کامل داده نمی‌شود و باز هم از طریق معرف باید اقدام شود.
پیشنهادهای هوشمند سیستم هم به داوطلب داده می‌شود و درنهایت اگر انتخابی اتفاق بیفتد، معرف‌ها به عنوان واسطه بین ما و متقاضیان وارد عمل می‌شوند و بقیه مراحل طی می‌شود.»
حسینی می‌گوید اپلیکیشن همدم با شبکه‌ای از مشاوران متخصص در ارتباط است که افراد حتی در محروم‌ترین نقاط کشور هم می‌توانند از مشاوره آنلاین بهره‌مند شوند. «بخشی از نرم‌افزار، مجله آموزشی است که محتواهای آموزشی مناسب ازدواج و مهارت‌های زندگی در اختیار کاربر قرار می‌گیرد.
آزمون های روان‌شناسی بخش دیگر همدم است که به کاربر کمک می‌کند به شناخت خوبی از خودش برسد و بتواند در زمینه انتخاب همسر بهتر عمل کند.»
پلیس فتا حواسش هست
در جهان سایت‌های match making متعددی وجود دارد که بر مبنای فرهنگ خودشان فعالیت می‌کنند. به نظر حسینی این سایت‌ها بر اساس قرار گذاشتن و برقراری ارتباط خارج از چارچوب ازدواج است و لزوما به ازدواج ختم نمی‌شود.
«همسان‌گزینی برای فرهنگ کشور ما طراحی‌شده و در برنامه‌ریزی‌هایی که قبل از اجرای آزمایشی طرح داشتیم، از سنت واسطه‌گری ازدواج که در فرهنگ‌مان وجود داشت،وام گرفتیم و شبکه معرفان ازدواج را ایجاد کردیم تا این افراد به شکل‌گیری ازدواج‌ها کمک کنند.
الگوی همسان گزینی کاملا بومی و ایرانی است اما از ابزارهای علمی و جهانی مانند آزمون‌های استاندارد روان شناسی هم استفاده می‌کنیم.» در میان سایت‌های داخلی، همسان گزینی تنها سایتی است که با مجوز قانونی فعالیت می‌کند.
«تبیان از همان ابتدا با همکاری وزارت ورزش و جوانان و با تأیید پلیس فتا، حمایت قوه قضاییه و شورای فرهنگ عمومی کشور فعالیتش را آغاز کرد و مجوز رسمی گرفت. ولی مؤسسات و اشخاص دیگری هم درزمینه همسریابی فعال هستند که تعدادشان هم کم نیست.»
مدیر طرح همسان گزینی تبیان می‌گوید در این سال‌ها خاطرات تلخ و شیرین فراوانی داشته است. «خاطرات تلخ زمان‌هایی است که معرفی را انجام می‌دهیم و همه‌چیز خیلی خوب پیش می‌رود اما به‌خاطر بعضی مسائل پیش‌پاافتاده ممکن است یک معرفی خوب که مشاور هم آن را تأیید کرده، منجر به ازدواج نشود یا به دلیل نداشتن مهارت‌های لازم در موضوع ازدواج، در مسیر معرفی اتفاقاتی بیفتد که به نتیجه نرسد.»
طبیعتا خاطرات شیرین خانم حسینی هم به ازدواج‌هایی بازمی‌گردد که از طریق همسان گزینی به نتیجه رسیده است. «الان بسیاری از زوج‌هایمان فرزند اول دارند.
بعضی از زوج‌ها فرزند دوم‌شان در راه است. وقتی باخبر می‌شویم که از طریق همسان گزینی یک خانواده پایدار ایجادشده و فرزندانی را تحویل جامعه داده، خستگی از تن‌مان بیرون می‌رود. شیرین‌ترین بخش کار، شنیدن خبر ازدواج و منجر شدن زحمات همکاران‌مان به تشکیل خانواده است.»
۳۵۰۰ ازدواج، بدون حتی یک طلاق
در این پنج سال و نیم که همسان گزینی تبیان فعالیت می‌کند، ۷۸ هزار نفر در آن ثبت‌نام کرده‌اند. حسینی می‌گوید همسان گزینی شبکه‌ای از ۶۰۰ معرف ازدواج دارد و در هفت استان تهران، البرز، اصفهان، همدان، کرمان، خراسان جنوبی و قم فعال است.
«تا کنون ۲۵هزار معرفی انجام شده که منجر به حدود ۳۵۰۰ ازدواج شده است. طرح همسان گزینی به گونه‌ای است که این ازدواج‌ها تا چهار سال بعد از عقد و به شکل هر شش ماه یک بار رصد می‌شود و حتی یک مورد طلاق هم تا به حال نداشته‌ایم.»
دیگر نکته جالب درباره همسان‌گزینی، رایگان بودن خدمات آن است. این‌طور که حسینی می‌گوید، استفاده از خدمات همسان گزینی کاملا رایگان است.
«فقط در صورتی که داوطلبان به مشاور مراجعه کنند، باید هزینه مشاوره را طبق تعرفه‌های نظام روان‌شناسی پرداخت کنند و برای معرفی افراد به یکدیگر مبلغی دریافت نمی‌کنیم.»
همسان گزینی برای ارائه این خدمات، یک ستاد مرکزی جمع و جور با ۱۰ کارمند دارد البته کار معرفی افراد به یکدیگر توسط شبکه‌ای از معرفان انجام می‌شود که در این سال‌ها به مرور شکل گرفته و تقویت شده است.
«این معرفان کارمند همسان گزینی نیستند و افراد نیکوکاری‌اند که از قبل در زمینه واسطه‌گری ازدواج فعالیت داشتند. پس از شرکت در دوره‌های آموزشی همسان گزینی، حالا این افراد کد دارند و افراد را به هم معرفی می‌کنند؛ کسانی که در دانشگاه‌ها، حوزه‌های علمیه یا حتی در خانه‌هایشان مشغول این کار هستند. شبکه‌ای از مشاوران هم به همسان گزینی خدمات ارائه‌می‌کنند.»
محمد وفایی - روزنامه نگار / ضمیمه چاردیواری روزنامه جام جم
تازه ها
پیشنهاد سردبیر
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
لزوم کامل‌تر شدن حکم قابل تحسین دادگاه لاهه
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
تکرار اتهامات واهی علیه ایران
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
بازی اروپا در پازل اسرائیل | رای شجاعانه دادگاه کیفری بین‌المللی
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
قطعنامه اتحادیه اروپا دست ایران را باز کرد
گفت و گو
در گفت‌وگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد