بالاخره بخوانند یا نخوانند؟

به گزارش جام جم آنلاین به نقل از روزنامه جام جم، همه این آشفتگی‌ها در حالی است که با گسترس ویروس کرونا نمی‌توان شوخی کرد و کمی بی‌تو‌جهی به بالا‌رفتن آمار گرفتاران کرونا و از دست‌رفتگان منجر می‌شود اما از سوی دیگر هنرمندان نیز حق کار و زندگی دارند و چراغ سالن‌های هنری نزدیک به یک سال است که پت‌پت کرده و تا مرز خاموشی رفته است.

 

در این شرایط ناهماهنگی بین وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و وزارت بهداشت و درمان، گیجی و بی‌برنامگی را به دیگر گرفتاری‌های جامعه هنری اضافه کرده است.

 

کرونا کمتر از همیشه دارد قربانی می‌گیرد و پایتخت روزهای آرامتری را پشت سر می‌گذارد. همین شد که در آخرین روز دی‌ماه دفتر موسیقی اعلام کرد به دنبال اعلام وضعیت زرد در تهران و از سرگیری فعالیت‌های گروه سه، شرایط از سرگیری کنسرت‌های موسیقی بررسی و مقررشده برگزاری کنسرت‌ها با هدف تشویق مردم به بهره‌مندی از برنامه‌ها، بدون افزایش قیمت بلیت و با رعایت همه پروتکل‌های بهداشتی انجام شود.

 

این‌بار برخلاف دفعه قبل که پایتخت اوضاع آرام‌تری داشت و مجوز برگزاری کنسرت صادر شده بود، تهیه‌کنندگان و برگزارکنندگان کنسرت‌های موسیقی استقبال کرده و دارند وارد عمل می‌شوند.

 

برگزاری کنسرت با ظرفیت ۳۰تا۵۰درصد ظرفیت سالن و یک‌ سئانس برای تهیه‌کنندگان موسیقی به‌صرفه نبوده و هنوز هم نیست اما گویا این‌بار برخی تهیه‌کنندگان پیش‌قدم شده‌اند. این روزها در جزیره کیش کنسرت‌هایی در حال برگزاری است و در تهران هم قرار است کنسرت‌هایی داشته باشیم. به عنوان نمونه محمدحسین توتونچیان از ناشران پرنفوذ موسیقی به ایسنا خبر داده بهمن امسال قصد برگزاری دومین جشنواره موسیقی ققنوس را دارد.

 

آخرین اطلاعیه و اعلام وزارت بهداشت و درمان درباره برگزاری کنسرت برمی‌گردد به حضور ایرج حریرچی، سخنگوی وزارت بهداشت و درمان در شبکه سه.  حریرچی سه‌شنبه در شبکه سه اعلام کرد: برای برگزاری کنسرت مجوزی صادر نکرده‌ایم. در مناطق زرد مانند تهران برگزاری کنسرت مجاز نیست و در مناطق آبی همه فعالیت‌های فرهنگی مجاز است اما به شرط رعایت پروتکل‌های بهداشتی. لازم است در این شهرها تجمع افراد کنترل شود و در آبی‌ترین وضعیت تجمع بیش از ۵۰نفر ممنوع است مگر در موارد خاص که ستاد کرونا برگزاری آن را صلاح بداند.   به این ترتیب اجازه وزارت ارشاد به برگزاری برنامه‌های فرهنگی-هنری با اظهارات صریح سخنگوی وزارت ارشاد، وتوشده و این اظهارات فقط به کنسرت‌ها ختم نمی‌شود.

 

وزارت بهداشت تجمع بیش از ۵۰نفر را مجاز نمی‌داند و نگران است که شیوع کرونا دوباره و به‌شدت اوج بگیرد و این یعنی بسیاری برنامه‌ها با ممنوعیت روبه‌رو خواهند شد از جمله برنامه‌های هنری.  این روزها که وضعیت تهران زرد است و وزارت ارشاد پیشتر مجوز برگزاری کنسرت و موسیقی را صادر کرده بود در آستانه برگزاری جشنواره‌های فیلم و تئاتر فجر هستیم.

جشنواره تئاتر از ۱۱بهمن و جشنواره فیلم از ۱۲بهمن کارش را آغاز خواهد کرد و  قرار است هر دو جشنواره علاوه بر استفاده از فضای آنلاین در برخی سالن‌های شهر تهران میزبان علاقه‌مندان باشند. جشنواره تئاتر تعدادی از سالن‌های نمایش را با ۵۰درصد ظرفیت در اختیار می‌گیرد و هرچند هنوز پردیس‌های میزبان مخاطبان مشخص نشده‌اند اما محرز است که این جشنواره هم میزبان علاقه‌مندان در برخی پردیس‌های سینمایی شهر تهران خواهد بود.

 

تصاویر و خبرهایی که از کیش می‌رسد حکایت از برگزاری کنسرت و برنامه‌های هنری دارد، در حالی که هنوز کرونا از پا در نیامده و همچنان احتمال یک موج دیگر وجود دارد. از سویی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بعد از فروکش کردن موج سوم کرونا در پایتخت، اهالی موسیقی را به اجرای کنسرت با رعایت پروتکل‌های بهداشتی، مجاز دانسته اما هنوز هیچ کنسرتی در تهران برگزار نشده هرچند خبرهایی در این باره هست؛ در عوض کیش که توانسته تا حد قابل اعتنایی ویروس را کنترل کند، بلافاصله طی یکی دو هفته اخیر برنامه کنسرت‌هایش را از سر گرفته‌است. همه اینها را با محسن قریب، مدیرعامل موسسه جشنواره‌ها و مناسبت‌های کیش در میان گذاشته‌ایم.

 

 

طبق اطلاعیه شورای سلامت در شهرهایی که وضعیت آبی دارند، تمامی برنامه‌های فرهنگی و اجتماعی می‌تواند به صورت معمول اما با رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی برگزار شود. کیش منطقه‌ای است که به شکر خدا همیشه شرایط خوبی داشته و از آنجا که همه پروتکل‌های بهداشتی در این منطقه رعایت شده، طی چند ماه گذشته به صورت مستمر در وضعیت آبی بوده‌است.
بنابراین بر اساس مجوز شورای سلامت، به صورت محدود با رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی و بهداشتی برنامه‌های هنری در این منطقه برگزار می‌شود.

 

 

در یک ماه گذشته، کیش شرایط بسیارخوبی داشته و حتی یک بیمار مبتلا به کرونا هم در این منطقه بستری نشده‌است. بنابراین طبق مجوز شورای سلامت اجازه برگزاری کنسرت دارد. کیش همیشه شرایط خوبی داشته و حتی در یک سال گذشته که بیشتر مناطق کشور سخت درگیر مبارزه با شیوع بیماری بودند، هرگز ظرفیت بیمارستان کیش پر نشده‌است.

 

 

فعلا دو سالن در کیش مجوز دارند و مشغول فعالیت هستند. سالن آب‌نمای موزیکال و تالار شهر که هر دو روباز هستند.

 

 

یک هفته است که برگزاری کنسرت‌ها در شهرهای وضعیت آبی دیگر ممنوع نیست و ما توانسته‌ایم کنسرت برگزار کنیم. این مجوز برای سراسر کشور و تمام شهرهایی که در وضعیت آبی هستند، برقرار است. کیش هم مانند تمام شهرهای دیگر قبل از این مجوز نداشت.

 

 

بعد از بهمن ۹۸، فقط دو رویداد هنری در کیش برگزار شد که هر دو به دلیل اوج‌گیری شیوع بیماری کرونا، متوقف شدند و ادامه پیدا نکردند. یک هفته اخیر اجازه برگزاری کنسرت داده شده به این دلیل که برای چند ماه منطقه کیش در وضعیت آبی بود. تقریبا یک هفته است که تمامی فعالیت‌ها در منطقه کیش طبق مصوبه شورای سلامت با رعایت پروتکل‌های بهداشتی از سر گرفته‌شده‌است.

 

 

تمامی موارد تاکید شده را رعایت می‌کنیم؛ این‌که تمامی شرکت‌کنندگان باید از ماسک استفاده کنند، امکانات ضدعفونی در تمام بخش‌های سالن‌ها در دسترس افراد باشد، فاصله‌گذاری اجتماعی به صورت جدی رعایت می‌شود و فقط برای ۵۰درصد ظرفیت سالن‌ها بلیت فروخته می‌شود. هنگام ورود و خروج هم از ازدحام جمعیت پیشگیری می‌شود. با رعایت تمام این موارد و نظارت کامل شورای سلامت، کنسرت‌ها در حال اجراست.

 

 

با توجه به هزینه‌های سنگین آمد و شد، اقامت و اجرا در کیش شاید برای تهیه‌کنندگان اقتصادی نباشد اما فعلا شروع کرده‌اند به این امید که شرایط بهتر شود.

 

 

دلایل متفاوتی وجود دارد که باعث می‌شود کنسرت‌ها در کیش مورد استقبال قرار بگیرد؛ یکی از این دلایل استقبال همیشگی مسافران مناطق گردشگری از برنامه‌های فرهنگی و هنری است. این احتمال هم وجود دارد که شاید در شهرهای بزرگ مثل تهران استفاده از ۵۰درصد ظرفیت سالن‌ها خیلی مورد قبول تهیه‌کنندگان نباشد یا شاید هم این امر بر می‌گردد به استاندارد بودن سالن‌ها. سالن‌های کیش حتی اگر روباز نباشند با مساحت قابل‌توجه و سقف‌های بلند به علاقه‌مندان اطمینان می‌دهند و افراد می‌توانند با خیال آسوده‌تر از کنسرت‌ها و برنامه‌های هنری استفاده کنند. این سالن‌ها معمولا محوطه بزرگی دارند و تجمع افراد در آنها نگران‌کننده نیست.

 

 هنوز هم فرهنگ بی‌ارزش‌ترین موضوع برای مراجع و مسؤولان غیرمرتبط با حوزه فرهنگ است و شاید هیچ اتفاقی مانند کرونا نمی‌توانست، مهر تایید به این نگرانی و دردمندی ۴۰ ساله بزند. درحالی‌که دغدغه مردم و بیش از همه اهالی فرهنگ در این روزها، سلامت و رعایت پروتکل‌هاست، ظاهرا مسؤولان بیش از همیشه احساس می‌کنند وقتش رسیده که حتی ظاهر دغدغه‌مندی برای فرهنگ را کنار بگذارند و با خیال راحت گوشی‌های‌شان را خاموش و تماس‌های خبرنگاران را رد کنند.

 

جالب‌تر از همه این‌که خبرنگار هم قرار است در محوری همراه و همسو با تصمیمات ستاد ملی کرونا، گزارش تهیه کند و مثلا از مسؤولان ستاد بپرسد به‌غیراز تعطیل کردن رویدادهای فرهنگی مثل کنسرت‌ها حتی در شهرهای آبی، چه تصمیمات خوب و مؤثر دیگری گرفته‌اند.

 

 

مسؤولان ستاد ملی کرونا این مقدار هم همکاری نمی‌کنند.رسانه موظف است بپرسد چرا میان رویه‌های اعلامی ستاد کرونا ظرف همین چند روز، مدام تغییرات ایجادشده و درحالی‌که تا همین دو هفته پیش برگزاری رویدادها در شهرهای آبی، بلامانع بوده حالا ناگهان، سخنگوی این ستاد اعلام می‌کند حتی در شهرهای آبی هم کنسرت‌ها نمی‌توانند بدون مجوز با بیش از ۵۰نفر در سالن برگزار شوند.

تماس که می‌گیرید اعضای کمیته علمی مدام تأکید می‌کنند کارشان پزشکی است و این دست سؤالات به آنها ربطی ندارد. مسؤولان ستاد هم لابد سرشلوغ‌تر از آن هستند که بعد از اعلام تصمیمات‌شان درباره آنها به احدی پاسخگو باشند. برای اهالی فرهنگ هم البته روزهای سخت پزشکان قابل‌درک است اما این تلخ‌کامی‌ها که دردهان فرهنگ مانده، بحران کرونا و غیر کرونا ندارد. حوزه فرهنگ و هنر همیشه بحران‌زده است.

 

 

از مسؤولان ستاد ملی کرونا که بگذریم، علی‌القاعده مسؤولان فرهنگی کشور را باید بشود برای پاسخگویی پیدا کرد. وزیر فرهنگ به‌عنوان عضو ارشد فرهنگی هیأت دولت، عضو ستاد ملی کرونا هم هست اما اگر شما اظهارنظری از ایشان درباره مشارکت در تصمیمات فرهنگی ستاد کرونا دیده‌اید، ما هم دیده‌ایم.

شاید مجموعه فرهنگی دولت را هم باید درک کنیم و حق بدهیم در تصمیماتی که در آن مشارکتی نداشته‌اند، حق دارند پاسخگو هم نباشند. به نظر نمی‌رسد رابطه اعضای فرهنگی ستاد کرونا با سایر اعضا چندان گرم باشد، طوری که یک اظهارنظر احتمالا ناگهانی دکتر حریرچی در یک برنامه تلویزیونی می‌تواند سرنوشت همه تصمیمات قبلی و بخش‌های عمده و اصلی فعالیت‌های فرهنگ و هنر را تحت تأثیر قرار دهد.

 

 

وزیر محترم ارشاد،معاونان و البته مدیر دفتر موسیقی در زمره صعب‌الوصول‌ترین مسؤولان کشور هستند و حالا که مسؤولیت تصمیمات به‌واسطه اولویت و مرجعیت حفظ سلامت مردم به ستاد کرونا واگذارشده، این پاسخگو نبودن، ساده‌تر و توجیه‌پذیرتر هم شده است. درهرصورت کسی نیست که ما از او درباره تصمیمات ناگهانی ستاد کرونا در حوزه فرهنگ و هنر بپرسیم حتی اگر قصدمان این باشد که از آن تصمیمات حمایت کنیم و به مردم اطلاع دهیم که چه برنامه‌ریزی هوشمندانه‌ای برای حوزه فرهنگ در روزهای بحرانی و سخت کرونا شده است.

 

 

حالا شاید بگویید معضل اصلی در روحیه پاسخگو نبودن مسؤولان است. ولی واقعیت این است که مسأله عمیق‌تر از این حرف‌هاست. اگر می‌توانستیم فرض کنیم مسؤولان ستاد کرونا در دیگر شاخه‌های علمی، اقتصادی و سیاسی، شخصیت‌هایی فرهنگی بودند به این معنا که به رویدادهای فرهنگی و هنری بها می‌دادند و در حد وقت و امکان خودشان اهل خواندن کتاب، شنیدن موسیقی و تماشای فیلم بودند آن‌وقت می‌توانستیم تصور کنیم در این روزهای بحرانی، قلبشان برای فرهنگ و هنر بتپد و نگرانش باشند و به‌جای انتخاب ساده‌ترین راه یعنی تعطیل کردن همه‌چیز و پمپاژ نگاه بالا به پایین به اهالی فرهنگ، کمی برای برنامه‌ریزی در این حوزه هم وقت می‌گذاشتند و سازوکاری می‌اندیشیدند که لااقل وجود محدودیت‌ها و محرومیت‌ها برای حوزه مظلوم فرهنگ به قیمت احساس انزوا و نادیده گرفته شدن تمام نشود. ما هنوز عادت نکرده‌ایم و اوضاع در حوزه فرهنگ، همیشه بحرانی است.