بررسی مفهوم "عزت اسلامی" در دیدگاه رهبری

به گزارش جام جم آنلاین به نقل از خبرگزاری پرسمان در اسلام یکی از پایه‌های ایمان و تقوا، عزت نفس و کرامت انسانی معرفی گردیده است که در صورت خدشه‌دار شدن آن علاوه بر این که پایه‌های ایمان و اعتقاد فرد متزلزل می‌گردد، بستری مناسب را جهت سوءاستفاده و چیره شدن ستمگران و ظالمان بر ایشان را فراهم می‌نماید. از این‌ رو اسلام تأکید و سفارش‌های فراوانی بر عزت نفس مسلمانان و سعی در حفظ و پاسداری از آن نموده است. متأسفانه در قرون اخیر بر اثر رخداد حوادث مختلف و غفلت مسلمانان، این مهم در بین آن‌ها تضعیف و رو به فراموشی گذارده است. در این میان نقشه‌ها و عملکرد شوم دشمنان اسلام و غفلت از آموزه‌های اسلامی توسط مسلمانان را می‌توان از مهم‌ترین عوامل آن برشمرد.

ارتباط عزت اسلامی و بیداری اسلامی

امروزه، امواج بیداری اسلامی به سرعت در حال پیشرفت در سراسر جهان است و ارزش‌های اسلامی در حال احیا هستند. بیداری اسلامی مقوله‌ای است که همزمان با تهاجم همه‌ جانبه‌ی غرب به جهان اسلام و عصر استعمار، آغاز گردید و از آغاز تا عصر حاضر، مراحل گوناگونی را پیموده است. در حقیقت، بیداری اسلامی به مفهوم احیاگری اسلامی است که با آن استقلال، عدالت، عزت و همه‌ی آموزه‌ها و ارزش‌های متعالی الهی زنده می‌شود. در این میان، عزت اسلامی و بیداری اسلامی ارتباطی دو سویه دارند؛ زیرا از یک‌ طرف، یکی از اهداف جریان‌های بیداری اسلامی احیا و بازیابی عزت از دست رفته‌ی مسلمانان در قرون گذشته است و از طرف دیگر، هر چه حرکت جریان‌های بیداری اسلامی به افزایش تعالی و عزت مسلمانان در دنیا بینجامد، اشتیاق برای ایجاد و ادامه‌ی حرکت‌های بیداری اسلامی در سرتاسر عالم افزایش می‌یابد. در این زمینه، انقلاب اسلامی ایران و ملت مسلمان ایران یکی از نمونه‌های بارز و بی‌بدیل به شمار می‌روند.

عزت حقیقی و ظاهری از دیدگاه رهبری

مقام معظم رهبری معتقدند که عزت واقعی از آن خداوند است و منشأ الهی دارد. اوست که عزت را به انسان‌ها می‌بخشد، ولی در این مسیر، خود انسان‌ها بستر عزتمندی را در خود ایجاد می‌کنند. ایشان در این‌باره می‌فرمایند: «ولله العزه و لرسول و للمونین، عزت مال خداست؛ تعز من تشاء و تذل من تشاء، او عزت می‌دهد، از خدا عزت بخواهید.» در واقع ایشان دو موضوع اساسی را در زمینه‌ی عزت واقعی بیان می‌دارند.

این دو موضوع از قرار زیر است:

عزت واقعی دارای منشأ الهی بوده و اختیار عطای آن به انسان‌ها در ید قدرت اوست؛

انسان‌ها و مسلمانان عزت واقعی را باید از خداوند متعال طلب کنند نه کس دیگری؛

عزت یکی از مفاهیم ارزشی الهی و اسلامی محسوب می‌شود.

گروهی از افراد با غفلت از راه درست و منشأ حقیقی عزت، به بیراه می‌روند و سعی می‌کنند تا عزت را از غیر منشأ حقیقی آن کسب کنند. مقام معظم رهبری در جای جای سخنان و نظرات خویش بر منشأ الهی داشتن عزت و ردّ منشأ دیگر آن تأکید کرده‌اند.

منشأ عزت اسلامی از دیدگاه رهبری

ایشان یکی از منشأهای عزت اسلامی را قرآن کریم و استفاده از آموزه‌های ارزشمند و گران قدر آن می‌دانند. در واقع ایشان عنصر اصلی عزت مسلمانان را اسلام می‌دانند. «ما باید استفاده کنیم از این مایه‌ی عزت و قدرت اسلامی و الهی عنصر عزت امت اسلامی- یعنی اسلام- است، میل برگشت به اصول و مبانی اسلامی [است] که مایه‌ی عزت، پیشرفت و ترقی است» در واقع اسلام است که ملت‌ها را زنده می‌کند و به آن‌ها عزت می‌بخشد. در واقع اسلام و عمل به دستورهای آن، عین عزت و شرافت است. «در واقع، ما اسلام را نگه نمی‌داریم، اسلام است که ما را نگه می‌دارد. هر ملتی که به پای اسلام بایستد، خود او زنده، سرافراز و عزیز خواهد شد. اسلام عزیز است. اسلام دارای علو است. ما به اسلام احتیاج داریم، برای این که از تحقیر قدرت‌های استکباری- تحقیر علمی، سیاسی و فرهنگی – نجات پیدا کنیم.»

در جایی دیگر، ایشان، منشأ عزت و کرامت را در فلسفه‌ی دعوت الهی پیامبران، از جمله پیامبر اسلام می‌دانند و یکی از اصول دعوت این بزرگواران را دعوت به بازیافتن عزت و کرامت انسانی معرفی می‌کنند. ایشان معتقد هستند که انسان‌های آزاده و ستم ‌دیده در راستای این دعوت جهانی، این مهم را پی در پی خواستارند. «ملت‌های مظلوم دنبال کرامت خودشان هستند؛ همان عزت و کرامتی که یکی از پایه‌های دعوت پیغمبر بود.» خصوصیاتی چند از این منشأ تأثیر به سزایی در امتداد عزت و شرافت مسلمانان دارد که یکی از مهم‌ترین آن‌ها جهاد و روحیه‌ی جهادی در فرهنگ اسلامی است. این موضوع باعث گردیده که بیداری اسلامی رنگ و بویی متفاوت بیابد؛ زیرا در فرهنگ اسلام ناب محمدی(صلی‌الله‌علیه‌وآله) عزت جز در سایه‌ی جهاد و شهادت، میسر نمی‌شود.

دلیل محکم و بی‌بدیل بر این مدعا، حادثه‌ی عظیم عاشوراست. به یقین از همین‌ رو است که ظالمان و سلطه‌جویان جهانی سعی در محو مظاهر و آموزه‌های جهادی در فرهنگ اسلامی داشته و دارند. «سلطه جویان می‌خواهند جهاد را از آیات قرآن و تعالیم دینی خارج کنند؛ چون امن عزت ملت‌های اسلامی و امت اسلامی و بزرگ‌ترین سنگر و حصن حصین مقاومت، جهاد فی‌سبیل الله است، همین ملت آماده‌ی برای حرکت، قیام، دفاع و جهاد در راه اسلام، توانسته است به همه‌ی امت اسلامی عزت ببخشید. امروز در دنیای اسلام، ملت‌های مسلمان روح اعتزاز به اسلام را در خود می‌یابند و به خاطر اسلام احساس عزت می‌کنند.» یکی دیگر از خصوصیاتی که در اسلام مایه‌ی احیای عزت اسلامی مسلمانان و منشأ بیداری امت اسلامی می‌گردد، حج ابراهیمی می‌باشد. به نظر ایشان یکی از ظرفیت‌ها و بسترهای مهم و بزرگ حج، ظرفیت آگاهی و عزت بخشی آن است: «این جا محل تجلی امت واحده‌ی اسلامی و مظهر عزت معنوی و قدرت بشری مسلمانان است.»

چگونگی کسب عزت اسلامی

مقام معظم رهبری یکی از راه‌های کسب عزت اسلامی را عمل به این آیه‌ی شریفه می‌دانند: «... این جوری ملت‌ها باید عزتشان را به دست بیاورند این را هم خود قرآن به ما گفته است: «إِنْ تَنْصُرُوا اللَّهَ یَنْصُرْکُمْ»، «وَلَیَنْصُرَنَّ اللَّهُ مَنْ یَنْصُرُهُ »؛ «إِنْ یَنْصُرْکُمُ اللَّهُ فَلا غَالِبَ لَکُمْ». شما خدا را نصرت کنید، دین خدا را نصرت کنید و برای خدا قیام کنید، خدا شما را نصرت خواهد کرد. خدا که نصرت کرد، دیگر همه‌ی قدرت‌ها پوچ‌اند.» ایشان معتقدند که بیداری اسلامی سرآغاز احیای عزت مسلمانان، بلکه تمامی مظلومین و محرومان عالم جهان است. در واقع، یک ارتباط دو سویه بین بیداری اسلامی و عزت انسانی برقرار است؛ به‌ طوری که طلب احیای عزت انسانی و اسلامی باعث حرکت جماعت‌های مختلف در جهت بیداری شده است که نتیجه‌ی آن را می‌توان احیا و شرافت انسانی و اسلامی ملت‌ها برشمرد. «چرا مردم به صحنه آمدند؟ آن چیزی که آن‌ها را کشاند، به صورت واضحی مسأله‌ی عزت و کرامت انسانی آن‌ها بود. در مصر، در تونس و هم‌چنین در کشورهای دیگر، غرور مردم به دست این حاکمان ظالم جریحه‌دار شده بود.» به اعتقاد ایشان، اولین گام و حرکت در جهت بازیابی عزت مسلمانان، باور داشتن و اعتقاد عمیق به وعده‌های الهی است: «اگر وعده‌های الهی را باور کردیم، آن وقت راه به سوی عزت، به سوی وحدت، به سوی اقتدار در مقابل امت اسلامی باز خواهد شد.

ارتباط دو سویه بین بیداری اسلامی و عزت انسانی برقرار است؛ به‌ طوری که طلب احیای عزت انسانی و اسلامی باعث حرکت جماعت‌های مختلف در جهت بیداری شده است که نتیجه‌ی آن را می‌توان احیا و شرافت انسانی و اسلامی ملت‌ها برشمرد.

رهبر فرزانه‌ی انقلاب، بهره‌مندی ملت‌ها و مظلومان دنیا از معارف و آموزه‌های اسلامی را از لوازم و ضرورت‌های کسب مجدد و احیای عزت انسانی و کرامت آن‌ها می‌داند؛ در واقع ایشان، اصل و کنه حرکت‌های اسلامی را در جست‌وجوی عزت و کرامت از دست رفته‌ی انسانی مظلومان عالم می‌داند. مظلومان دنبال کرامت خودشان هستند: «همان عزت و کرامتی که یکی از پایه‌های دعوت پیغمبر بود. در طول سال‌های متمادی، دشمان و مستکبران و اشغال‌گران و مداخله‌گران، ملت‌های ما را استثمار کردند؛ در عین حال آن‌ها را تحقیر کردند، ذلیل کردند. ملت‌ها وقتی که از اسلام بهره‌مند باشند، عزت‌ طلبند، کرامت‌ طلبند. این همان حرکت اسلامی است. حرکت اسلامی معنایش این است.»

از نگاه مقام معظم رهبری، اسلام به دلیل تکامل منحصر به فرد خود به منظور افزایش عزت و شرافت مسلمانان، خصوصیاتی را ترسیم کرده است که یکی از آن‌ها، کسب عزت ملی است. در نگاه ایشان، عزت ملی به معنای عدم احساس حقارت در آحاد ملت و احساس عزیز بودن است. این نگاه عزتمندانه به خود در بین مسلمانان، یکی از تأکیدهای مهم قرآنی نیز هست. عدم عزت‌مداری یک ملت، به از دست رفتن عزت آن‌ها و دست اندازی استعمارگران به دارایی‌های مربوط به عزت و شرافت آن‌ها منجر می‌شود. در واقع می‌توان گفت ارتباط دو سویه‌ای بین عزت ملی و سلطه‌ی بیگانگان وجود دارد. «اسلام برای ساخت یک جامعه‌ی سرافراز و پویا خصوصیاتی را ترسیم کرده و راه رسیدن به آن‌ها را برای ملت مسلمان و امت اسلامی در طول تاریخ تبیین کرده است. یکی از این نشانه‌ها و خصوصیات عزت ملی است؛ عزت.

هم‌چنانی که یک فرد مایل است، ذلیل نباشد و عزیز باشد، از آرزوهای بزرگ یک ملت هم این است که عزیز باشد و ذلیل نباشد؛ عزت ملی چیست؟ عزت ملی عبارت است از این که یک ملت در خود و از خود احساس حقارت نکند. نقطه‌ی مقابل احساس عزت، احساس حقارت است؛ یک ملت وقتی به درون خود -به سرمایه‌های خود، به تاریخ خود، به مواریث تاریخی خود، به موجودی انسانی و فکری خود- نگاه می‌کند، احساس عزت و غرور کند، احساس حقارت و ذلت نکند. این یکی از چیزهای است که برای یک ملت لازم است. قرآن در موارد متعددی به این معنا اشاره کرده است: «یقولون لئن رجعنا إلى المدینة لیخرجن الأعز منها الأذل و لله العزة و لرسوله و للمؤمنین و لکن المنافقین لا یعلمون؛ منافقان با خودشان گفت‌وگو می‌کردند که ما عزیزیم و مسلمان‌ها را – که ذلیل‌اند– از مدینه خارج خواهیم کرد!» خداوند به پیغمبر وحی فرستاد که این‌ها این‌جور می‌گویند، لیکن نمی‌فهمند و نمی‌دانند؛ آن که عزیز است، مؤمنانند؛ عزت از آن خداست و از آن پیامبر خدا و از آن مؤمنان بالله. این یک تابلو درخشانی است که همیشه جلوی چشم امت اسلامی باید قرار داشته باشد. آن‌ها را کوچک بشمارد و احساس کند از خودش چیزی ندارد، این ملت به راحتی در چنبره‌ی سلطه‌ی بیگانگان قرار می‌گیرد.»

موانع عزت انسانی و اسلامی

به اعتقاد مقام معظم رهبری یکی از مهم‌ترین موانع کسب و بازیابی عزت در مظلومان به‌ویژه مسلمانان، وجود سلطه‌جویان و متجاوزان است؛ زیرا این گونه افراد و دولت‌ها به دلیل اهمیت قائل شدن برای منافع نامشروعشان، حاضر به پایمال کردن عزت و شرافت انسانی مظلومان؛ به ویژه مسلمانان هستند. در حقیقت، ایشان معتقدند که یکی از اساسی‌ترین راهکارهای سلطه‌گران برای رسیدن به خواسته‌های خود، نابود سازی عزت و هویت انسانی و اسلامی‌است: «در طول سال‌های متمادی، دشمنان و مستکبران و اشغال‌گران و مداخله‌گران، ملت‌های ما را استثمار کردند؛ در عین حال آن‌ها را تحقیر کردند، ذلیل کردند. سلطه‌گران و متجاوزان بین‌المللی به نحو دیگری در فکر این هستند که به هر نقطه‌ای از نقاط عالم که می‌توانند، دست بیندازند و منافع نامشروع خودشان را تأمین کنند، ولو به قیمت نابود کردن هویت و عزت ملت‌ها؛ همان‌طور که مشاهده می‌کنید در گوشه و کنار دنیا و به خصوص در این منطقه، در این سال‌ها دارند انجام می‌دهند.»

در منظر ایشان سلطه‌گران و مستکبرین جهان می‌خواهند با مشغول کردن مسلمانان به جنگ و خون‌ریزی از یک طرف‌، مطرح کردن مباحث غیراصولی و ظاهری از طرف دیگر، عنصر عزت اسلامی را از بین مسلمانان برچینند: «امروز هم قدرت‌های جان‌خوار و مستکبر، با طمع بستن به منابع عظیم و ذخایر بی‌پایان طبیعی و انسانی دنیای اسلام- آن‌طور که خودشان صریحاً هم می‌گویند- جنگی را شروع کرده‌اند که پرچم‌های این جنگ از سوی استکبار، پرچم‌های مزورانه است؛ پرچم دموکراسی و پرچم آزادی است؛ اما باطن قضیه چیز دیگری است؛ باطن قضیه نابود کردن عنصر عزت امت اسلامی – یعنی اسلام- است.»

از نظر مقام معظم رهبری، یکی دیگر از موانع عزت‌مندی مسلمانان و امت اسلامی بیگانگی و فراموش کردن هویت اسلامی در بین آحاد امت اسلامی است. این پدیده عمدتاً به دست ایادی استکبار و سلطه‌طلبان که به صورت کلی به آن‌ها دشمن اطلاق می‌نمایند، رخ می‌دهد. «هر پدیده یا شخص یا حکومت و نظامی که مسلمانان را از هویت اسلامی‌شان بیگانه کند، یا به تفرق و پراکندگی بکشاند یا به کسب عزت و عظمت اسلامی بی‌اعتنا، یا از آن مأیوس سازد، کاری دشمنانه می‌کند؛ و اگر خود، دشمن نیست، سرانگشت دشمن است.»

مقام معظم رهبری یکی دیگر از مهم‌ترین و بزرگ‌ترین موانع احیا و بازیابی عزت و شرافت مسلمانان را عدم اتحاد و یک‌پارچگی امت بزرگ اسلامی می‌دانند و یکی از راهکارهای اساسی در بازیابی این عزت از دست رفته و احیای آن را تحکیم وحدت مسلمان هم‌چنین تمسک به قرآن کریم بر می‌شمارند. «دست‌های دولت‌های مسلمان را در دست یک‌دیگر گره بزند تا امت اسلامی ان‌شاء‌الله بتواند قدرت خود و عزت خود و آبروی از دست رفته‌ی خود را باز یابد.» «امروز دنیای اسلامی بیش از همیشه، به اتحاد و یک‌دلی و تمسک به قرآن نیازمند است.» در نگاه ایشان، این اتحاد و تمسک به قرآن می‌تواند ظرفیت‌های بسیار وسیعی را برای بیداری امت اسلامی و توسعه و بازیابی عزت و اقتدار مسلمانان ایجاد نماید. «ظرفیت‌های جهان اسلام برای توسعه و عزت و اقتدار، امروز بیش از گذشته آشکار شده است.» در نگاه ایشان در واقع قرآن بزرگ‌ترین معلم بیداری اسلامی در جهت حفظ موجودیت و عزت اسلامی محسوب می‌گردد. «دنیای اسلام باید به فکر حفظ موجودیت اسلام و حفظ عزت امت اسلامی باشد. این، چگونه ممکن است؟ از راه قرآن.»

به اعتقاد مقام معظم رهبری، عدم ایمان و عمل به آموزه‌های قرآن می‌تواند پاسخ این وضع اسف‌بار جامعه‌ی اسلامی و امت اسلامی در گذشته باشد که متأسفانه ما به عنوان وارثان این وضعیت، به درد ایشان دچار شده‌ایم: «اسلام ثابت کرده است ظرفیت آن را دارد که امت خود را به اعتلای مدنی و علمی و عزت و قدرت سیاسی برساند. ایمان و مجاهدت و پرهیز از تفرقه، تنها شرط‌های تحقق این هدف بزرگ است و قرآن به ما می‌آموزد: «وَلاَ تَهِنُوا وَلاَ تَحْزَنُوا وَأَنتُمُ الأَعْلَوْنَ إِن کُنتُم مُّؤْمِنِینَ». «وَالَّذِینَ جَاهَدُوا فِینَا لَنَهْدِیَنَّهُمْ سُبُلَنَا وَ إِنَّا اللَّهَ لَمَعَ الْمُحْسِنِینَ»، «وَأَطِیعُوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَلَا تَنَازَعُوا فَتَفْشَلُوا وَتَذْهَبَ رِیحُکُمْ وَاصْبِرُوا إِنَّ اللَّهَ مَعَ الصَّابِرِینَ»

ضعف این سه عامل، امت اسلامی را امروز در وضع تأسف‌باری قرار داده است.»

نقش انقلاب اسلامی در احیای عزت اسلامی از دیدگاه رهبری

مقام معظم رهبری معتقدند که انقلاب اسلامی در اصل الگو و محرک حرکت انسان‌ها و مسلمانانی که عزت و شرافت آن‌ها پایمال گردیده است، می‌باشد. «انقلاب اسلامی برای مسلمان‌ها الگو شد.»

طبق بیانات ایشان، رشد و توسعه‌ی حاصل شده از ره‌آورد انقلاب اسلامی، عامل بسیار بزرگی در جهت‌گیری آزادی خواهان و عزت طلبان مسلمان و غیرمسلمان در جهت احیای عزت از دست رفته می‌باشد. در حقیقت می‌توان گفت که از دیدگاه ایشان، انقلاب اسلامی یکی از مهم‌ترین الگوهای عزت‌طلبی مسلمانان در حال حاظر می‌باشد و عزت‌طلبی به واسطه‌ی انقلاب اسلامی به عنوان یک مطالبه‌ی فراموش شده و پایمال شده، تبدیل به یک مطالبه‌ی اصلی و اساسی در بین مسلمانان و دیگر مردم عزت‌طلب شده است: «این انقلاب آمد، نظام درست کرد، این نظام باقی ماند، روز به روز قوی‌تر شد، روز به ‌روز هم پیشرفته‌تر شد؛ این می‌شود الگو. این الگوسازی یک گفتمانی را به وجود می‌آورد که آن، گفتمان هویت اسلامی و عزت اسلامی است. امروز بین ملت‌های دنیا، احساس هویت اسلامی، قابل مقایسه‌ی با ۳۰ سال قبل نیست؛ احساس عزت اسلامی و مطالبه‌ی این عزت، امروز قابل مقایسه‌ی با گذشته نیست، این اتفاق افتاده‌است.»

«در دوران معاصر از ده‌ها سال پیش به این طرف‌، به برکت همان تعالیم و بازگشت به آن‌ها، بیداری اسلامی آغاز شد و پرچم توحید بار دیگر به اهتزاز درآمد که اوج این حرکت، تشکیل نظام جمهوری اسلامی در این نقطه‌ی حساس از دنیای اسلام بود که باز آحاد مسلمان‌ها احساس هویت و عزت کردند.»

از گفتار ایشان چنین برمی‌آید که انقلاب اسلامی توانسته است به عنوان یک احیاگر عزت و استقلال اسلامی عمل نماید و سرمشق دیگر ملت‌های اسلامی و حتی غیر اسلامی گردد: «سخن حق انقلاب اسلامی در دنیا که همان استقلال امت اسلامی و عزت اسلامی است در بین مسلمان‌ها و در جوامع اسلامی جایگزین خواهد شد.»

در مسیر بازیابی عزت انسانی و اسلامی امام(ره) و انقلابی که ایشان مبدأ آن بودند، یکی از نمادهای اصیل و برجسته، بیداری اسلامی از نظر ایشان محسوب می‌گردد. «دولت‌های اسلامی به برکت بیداری اسلامی می‌توانند عزتی را که قدرت‌های استکباری از آن‌ها گرفته‌اند، به خودشان برگردانند. یک نمونه، کشور و انقلاب و امم ماست، ما بعد از آن که قرن‌های متمادی دچار استبداد و دو قرن تمام دچار سلطه‌ی بیگانگان بودیم، به خود آمدیم و امام بزرگوار توانست عزت را به مردم ما برگرداند.»

ایشان، انقلاب اسلامی و ملت مسلمان ایران را به عنوان یک الگو و پیشرو در عرصه‌ی برپایی و احیای عزت اسلامی می‌دانند و این موضوع را مسؤولیتی بزرگ بر دوش ملت اسلامی ایران می‌دانند؛ زیرا این موضوع باعث روحیه بخشی و استحکام اراده‌های مسلمانان و انسان‌های آرمان‌خواه و عزت‌طلب می‌گردد. در واقع ملت ایران در بین دیگر ملت‌های مسلمان و غیرمسلمان آرمان‌طلب به عنوان جلودار در این عرصه، عرفی گردیده‌اند. «آن چه که دنیای اسلام از ما ملت ایران توقع دارد این است که ما پرچم اسلام را – که پرچم عزت امت اسلامی است و ما آن را برافراشته‌ایم- محکم نگه داریم. این چیزی است که دنیای اسلام از ما توقع دارد. پرچم اسلام در کشور ما به ملت‌ها امید می‌دهد، آن‌ها را زنده می‌کند به آن‌ها روحیه می‌بخشد. برافراشتن و نگه داشتن مستحکم این پرچم برای استحکام و نیرومندی ملت ما هم عامل بسیار بزرگی است.»

جمع‌بندی

در این قسمت با ارجاع به سخنان ارزشمند مقام معظم رهبری در زمینه‌ی عزت نفس اسلامی و اهمیت آن، مطالب گفته شده جمع‌بندی می‌شود:

۱. امروز اوضاع در دنیای اسلام تفاوت کرده است؛ بیداری اسلامی در سرتاسر دنیای اسلام محسوس است؛ حرکت و نهضت عظیمی در مراحل مختلف در همه [جای] دنیای اسلام، مشاهده می‌شود.

۲. میل برگشت به اصول و مبانی اسلامی که مایه‌ی عزت و پیشرفت و ترقی است در بین ملت‌های اسلامی به وجود آمده است و دولت‌های اسلامی به برکت بیداری اسلامی می‌توانند عزتی را که قدرت‌های استکباری از آن‌ها گرفته‌اند، به خودشان برگردانند.

۳. انقلاب اسلامی، عزت اسلام را بر روی دست گرفته و به همه‌ی دنیا نشان داد. انقلاب اسلامی نشان داد که اسلام می‌تواند به یک ملت، سرافرازی و عزت دهد؛ یک ملت را از زیر بار فشار و تحمیل بیگانگان نجات دهد و از حالت تحقیری که بر آن ملت تحمیل کرده‌اند، بیرون بکشد، می‌توان استعدادهای یک ملت را در همه‌ی میدان‌ها بروز و ظهور بخشید؛ می‌توان به یک ملت، قدرت دفاع از خود، قدرت دفاع از عقاید و از هویت و شخصیت خود بدهد. انقلاب اسلامی این را نشان داد.

۴. با تشکیل جمهوری اسلامی در ایران، مسلمانان در همه‌ی جهان هویتی تازه یافتند و احساس عزت و شخصیت اسلامی، در آنان دمیده شد.

۵. با تشکیل جمهوری اسلامی نیز تشنه‌ی آن اعتماد به نفس و این عزت و این استقلال است و باید همه در راه آن تلاش کنیم. این یک مسؤولیت تاریخی است و امروز زمینه‌ی ادای آن و کسب عزت و اقتدار و استقلال کامل جهان اسلام فراهم است.

۶. ایران اسلامی به برکت اسلام، عزت پیدا کرده است.

۷. امت بزرگ اسلامی امروز باید از همه‌ی موجودی خود برای کسب عزت و اقتداری که مستحق آن است، برخوردار شود.

۸. امروز دشمن اسلام یعنی سردمداران استکبار و صهیونیسم، تفرقه‌افکنی میان مسلمین و غوغاگری در عرصه‌ی تبلیغات را برضد هر کشور و دولت و جمعیتی که از بیداری اسلامی و حاکمیت قرآن دم زدند و داعیه‌ی عزت مسلمین را داشته باشد، مهم‌ترین کار خود می‌داند.