محققان با مطالعه اثرات تغییر اقلیم نشان دادند

جنوبگان در خطر حمله گونه‌های مهاجم

قاره جنوبگان همیشه پوشیده از برف است، اما در بخش کوچکی از آن که برف در بهار ذوب می‌شود، خزه‌ها، گلسنگ‌ها و چمنزارها در کنار مگس‌ها، کنه‌ها و کلونی‌هایی از موجودات میکروسکوپی (میکروارگانیسم‌ها) تولیدمثل و رشد می‌کنند.

کد خبر: ۱۲۴۱۵۱۸

تنوع زیستی این منطقه به دلیل سرمای شدید و ثبات دیرینه آن و همچنین به‌خاطر محصور بودن در آب‌های قدرتمند اقیانوسی سالیان طولانی حفظ شده‌است. اما محققان به‌تازگی گزارشی را در مجله ساینس ادونسز (Science Advances) منتشر کرده‌اند که نشان می‌دهد تغییر اقلیم باعث طولانی‌شدن مدت ذوب یخ‌های این منطقه شده و این موضوع باعث می‌شود گونه‌های مهاجمی که با اقلیم‌های معتدل سازگارترند به راحتی توسعه پیدا کنند.
دانشمندان می‌گویند در برخی مناطق کره زمین مانند جنوبگان سرعت گرم‌شدن هوا تا صد سال آینده سه برابر می‌شود. این یعنی هر گونه مهاجم، زمین بیشتری برای تصرف در اختیار خواهد داشت. با وجود زمین‌های بیشتر و آب بیشتری که به لطف ذوب‌شدن یخ حاصل می‌شود، زندگی در خشکی گسترش بسیاری خواهد یافت و رقابت برای منابع بین گونه‌ها شدت می‌یابد. این اتفاقی است که تعادل منطقه را به خطر می‌اندازد. در چنین شرایطی علف‌ها با خزه‌ها برای تولیدمثل و تصرف منابع می‌جنگند و گونه‌های محلی مگس‌ها در برابر مهاجمان قرار می‌گیرند. با این حال پیش‌بینی دقیق اثرات نامتعادل شدن محیط دشوار است.
خوشبختانه برای قاره جنوبگان که پایین‌ترین میانگین دما را در میان تمام قاره‌ها دارد سرعت چنین تغییراتی کمتر است. اما تغییر اقلیم باعث آسان شدن ورود و استقرار گونه‌های مهاجم در جنوبگان می‌شود.
یکی از مشکلات مهم برای خشکی‌های این قاره حضور انسان‌هاست. اکنون حدود 5000نفر در این قاره کار و سالانه قریب به 50هزار گردشگر از این منطقه دیدن می‌کنند. حضور انسان‌ها باعث ورود گونه‌های مهاجم شده و تعادل منطقه را بر هم می‌زند. تا به امروز دو گونه پشه از طریق انسان‌ها وارد این قاره شده‌اند. همچنین پوا آنوا ( Poa annua) علفی که معمولا در مناطق گرم‌تر رشد می‌کند، توانسته در ابعاد کوچکی در برخی از جزایر رشد کند.
محققان اظهار کردند در دو قرن گذشته، صد گونه جدید به این قاره وارد شده‌اند و این پیش از این است که تأثیر تغییرات آب‌وهوا و فعالیت‌های انسانی در محیط دریایی اطراف قطب جنوب را در نظر بگیرید. این قاره از آمریکای جنوبی حدود هزار کیلومتر فاصله دارد، بنابراین برخی از گونه‌ها موفق می‌شوند با پرواز یا به روش‌های طبیعی دیگر خود را به جنوبگان برسانند، اما بعید است بتوانند یک اجتماع دائمی را تشکیل دهند، نکته نهایی این است که انسان باعث ورود 99 درصد گونه‌های مهاجم است که از هر روند طبیعی بسیار موثرتر است.
دانشمندان در این گزارش می‌نویسند: «یکی از اصول اولیه پیمان جنوبگان که سال 1338/ 1959 بنا نهاده شد و در اعلامیه سانتیاگو در سال 1395/ 2016 مجددا تأیید شده‌است، نگهداری و حفاظت از محیط جنوبگان است. امروزه این قاره با دو چالش پیامدهای چندگانه ناشی از تغییرات جهانی محیط‌زیست و از طرفی اثر مستقیم فعالیت‌های انسانی در مقیاس محلی روبروست و اگر بخواهیم این اصل اساسی تحقق یابد، نگهداری و حفاظت از محیط جنوبگان به توجه جدی نیاز دارد.»