ابوالفضل جلیلی در گفت‌وگو باما از دنیای پرفراز و نشیب مستندسازی گفت

شبکه قابل احترامی به‌نام مستند

ابوالفضل جلیلی، جزو کارگردانان و نویسندگانی است که در بیشتر کارهایش با نگاه مستند گونه به مسائل و مشکلات مردم به‌‌ویژه مسائل مربوط به نوجوانان، زیاد پرداخته است. جلیلی از سال ۱۳۵۹ با ساختنِ فیلم مستند کارش را در تلویزیون شروع کرد. اکران نشدن خیلی از فیلم‌هایش به دلایل مختلف از جمله نگاه سلیقه‌ای مدیران وقت باعث شد او برای ساختن فیلم‌های بعدی‌اش با مشکل مواجه شود. با همه اینها شیوه پرداخت به موضوعات مستند، توسط او باعث شد تا به سراغش برویم و به بهانه جشنواره مستند‌های تلویزیونی گفت‌وگویی داشته باشیم.
کد خبر: ۱۲۳۰۵۲۶

او درباره برگزاری این جشنواره بیان کرد: به نظر من پخش مستند‌های منتخب از تلویزیون بسیارخوب و پسندیده است؛ چراکه مستند همیشه مظلوم بوده و در عین حال مثمرثمرتر است. درصد بیشتری از مردم با فیلم‌های مستند احساس نزدیکی می‌کنند تا فیلم‌های داستانی و مانند آن. مستند‌ها زاییده جریان‌های موجود در جامعه هستند؛ مثلا وقتی ما از کارخانه‌ای مستند می‌سازیم، عملکرد و اتفاقات موجود در آن کارخانه را که در جریان است و واقعیت دارد به تصویر می‌کشیم. یا وقتی فرهنگ عاشورا را مستندوار به بیننده نمایش می‌دهیم ذهنیت و جریانی را که در ادوار مختلف وجود داشته به تصویر کشیده‌ایم که همین مساله تاثیرپذیری مخاطب را در قیاس با فیلم‌های داستانی، بیشتر می‌کند.
در داستان‌ها، فیلم‌های داستانی یا سینمایی برخلاف مستند، چون زاییده ذهن یک نفر است و ذهنیت فرد در بیان آن دخیل بوده، در نتیجه اثر‌گذاری آن به مراتب کمتر از مستند است.
حقایق باید گفته شوند
برنده اوسلای طلایی و نامزد شیر طلایی جشنواره فیلم ونیز وجود شبکه‌ای در سیما را که به پخش مستند اختصاص دارد، مثبت دانست و افزود: اگر از اوایل انقلاب، شبکه مستندی بود و مستند‌های آن دوران را بدون ممیزی- نه به لحاظ ساختار شکنی دینی و زیر پاگذاشتن خط قرمزهایی چون حجاب و مانند آن بلکه از لحاظ عقیده و ایدئولوژی- پخش می‌کرد؛ می‌توانست بسیار تاثیرگذار باشد و اهداف، خط مشی و بطن اصلی انقلاب را به مردم ایران و جهان نشان دهد که به مراتب موثرتر از دیگر شبکه‌های موجود در آن زمان بود.
وی ادامه داد: به عقیده من در نگاه دینی و اسلامی ممیزی وجود ندارد، حقایق باید گفته شوند. همه نهاد‌ها و سازمان‌ها در کنار مردم باید تعامل، تبادل نظر و صفا کنند؛ اگر از بدو انقلاب برخی ممیزی انجام نمی‌شد و مثلا دزدی‌های موردی در آن زمان علنی می‌شد، الان این همه دزدی و دزدهای بین‌المللی وجود نداشت. با این حال برخلاف آن دوران متاسفانه امروزه آن‌قدر اخبار و مستندات دزدی و اختلاس زیاد شده که کم‌کم مردم اعتماد خود را به سوپاپ اطمینان‌ها ازدست داده و به تلویزیون و سیاستی که وجود دارد هم کم‌اعتماد شده‌اند.
عملکرد عادلانه شبکه مستند
کارگردان «دت یعنی دختر» اضافه کرد: خوشبختانه در این کشور یک رسانه ملی به نام تلویزیون داریم که شبکه‌ای به نام مستند به دور از هر سیاست زدگی، این مستند‌ها را برای عامه مردم پخش می‌کند. شبکه مستند برای من قابل احترام است؛ آقای ناصری از جمله مدیرانی هستند که به دلیل دیدگاه خاصی که به مستند دارند از من خواستند مستندم را با پس انداز شخصی ایشان بسازم و به نمایش در بیاورم که این نگرش برای من بسیار ارزشمند است.
جلیلی با اشاره به ساخت مستندی در شبکه مستند و در زمان مدیریت دکتر پورحسین، یادآور شد: آن زمان با مبلغ هفت میلیون تومان پیش‌تولید یک پروژه مستند را آغاز کردم که با تغییر مدیریتی، کار متوقف شد و پس از آن به دلیل اختصاص ندادن بودجه توسط سازمان، اعلام شد من 18 میلیون تومان به سازمان بدهکارم! این مثال را زدم تا بگویم حمایت من از شبکه مستند، دلایل مالی ندارد و برای شخص من هم مشکلاتی به وجود آمده است.
او که معمولا فیلم‌هایش توقیف شده و اجازه نمایش نیافته است، اذعان کرد: من در زمان‌هایی حتی برای امرار معاش، مستند ساخته‌ام. به اعتقاد من ریشه مستند در حقیقت است و صادق است؛ پس هرچه مخاطب عام آن بیشتر باشد بهتر و تاثیرگذارتر است. گاه به دلیل رسالتی که مستند برای عموم مردم جامعه دارد، خاص بودن مخاطبش را طلب نمی‌کند بلکه طیف وسیع مخاطبان، هدف آن است.
باید بیشتر کار کنیم
جلیلی که فیلمسازی را از دهه 50 آغاز کرده، گفت: خوشبختانه در زمان انقلاب، جنگ و بعد از آن از نظر محتوایی و حتی کیفی مستند‌های قابل قبولی ساخته شده و ما در زمینه تولید مستند تا به امروز آمار بالایی داریم. اما با توجه به این‌که ما در مستند به دنبال حقیقت و بیان آن هستیم باید بیشتر از این کار می‌کردیم که این اتفاق در مقایسه با فیلم‌های داستانی و سینمایی کمرنگ بوده است.
اوکه این روزها مراحل پایانی تصویربرداری یک فیلم سینمایی برای گروه سنی کودک و نوجوان را سپری می‌کند، در رابطه با مشکلات مستندسازان، ادامه داد: ظرف مستندساز با فیلمساز داستانی و سینمایی متفاوت است. مستندساز باید مطالعه و پژوهش کند که این تحقیقات زمانبر است و طی آن باید بتواند امرار معاش کند. خوشبختانه مستندسازان فعلی ما دانش و هنر را دارند و البته باید به لحاظ مالی، حمایت شوند تا بتوانند علم و هنرشان را به تکنیک مشرف سازند و خروجی قابل قبولی
ارائه دهند.
یک مستند تازه
این هنرمند که تصمیم دارد به‌زودی ساخت یک مستند را کلید بزند، بیان کرد: شعار من در اوایل انقلاب، دور نگاه داشتن کودکان از استرس بود، بعد‌ها در زمان جنگ می‌گفتم صحنه‌های جنگ را به کودکان نشان ندهیم، چراکه این تصاویر تاثیرات منفی در کودکان به‌جا می‌گذارد. آن زمان به من می‌گفتند که تو انقلابی نیستی.
وی که معمولا به برقراری رابطه عمیق با نابازیگران، به‌خصوص کودکان و نوجوانان معتقد است تا بتواند استعدادهای نهفته آنها را در موقع فیلمبرداری کشف کند، در آخر یادآورشد: الان وقتی به مدارس راهنمایی می‌رویم، می‌بینیم پسر 14 ساله، دخانیات و مواد مخدر مصرف می‌کند و این برای من آزاردهنده است؛ اینها نتایج استرس‌ها و دیدن صحنه‌های خشونت‌بار در جامعه است؛ من درصدد هستم مستندی راجع به این موضوع بسازم تا توجه خانواده‌ها و نهادهای مربوط را به این مساله مهم جلب کنم. جشنواره مستند سیما از 15 تیر با پخش مستندهای پذیرفته شده در بخش مسابقه کار خود را در شبکه مستند آغاز کرد و پخش این آثار تا اواخر شهریور ادامه داشت. مراسم اختتامیه جشنواره هم به‌زودی در مهرماه برگزار می‌شود.

نداحسنی

رسانه

newsQrCode
ارسال نظرات در انتظار بررسی: ۰ انتشار یافته: ۰

نیازمندی ها