فراری‌ از صدا

به گزارش جام جم آنلاین از ایرنا، اینها صحبت های سمیه یکی از صدها نفری است که مبتلا به اختلال صدابیزاری یا فیزونیا است؛ سردرد، ‌ پریشانی، ‌ افسردگی، گوشه گیری، وحشت، زود رنجی، ‌ خودخوری، ‌ عصبی بودن، بدخوابی و اضطراب از جمله حالات روحی و روانی یا به نوعی صفات فرد یا افرادی است که به اختلال صدابیزاری یا فیزوفونیا دچار شده‌اند.

جالب است بدانید مبتلایان به صدابیزاری حتی از صداهایی مانند جویدن آدامس، تخمه شکستن، صاف کردن گلو، هورت کشیدن، سرفه یا فین فین کردن مداوم، تایپ کردن، یا صدای تق تق مداوم دچار عصبانیت شده و میل شدیدی به ترک محیط پیدا می‌کنند.

محرک‌های دیداری مانند تکان‌های مداوم پا یا دست دیگران در اثر بی قراری، دیدن فرد در حال جویدن آدامس یا جویدن ناخن هم می‌توانند عامل تحریک عصبی این افراد شوند. حساسیت ها در افراد مختلف می تواند متفاوت با شدت مختلفی باشد. اصطلاح صدابیزاری در سال ۲۰۰۰ و در تمایز با اختلال هراس از صدا (فنوفوبیک) و برای کسانی به کار رفت که اعصاب‌شان با صدا تحریک می‌شد. بنابراین اگر هنگام شنیدن بعضی از صداهای تکراری و خاص در اطرافمان دچار حسی بیزاری می شویم، این امکان وجود دارد که ناشی از اخلال صدابیزاری باشد.

تحمل نکردن صدای نفس کشیدنِ همکلاسی

سمیه ۲۷ ساله که برای درمان در کلینیک مشاوره و درمان حاضر شده نسبت به علت حضورش در این مرکز به خبرنگار ایرنا می گوید: از سالیان پیش و از دوره مقطع تحصیلی ابتدایی، زمانی که معلم در کلاس درس با گچ روی تخته مطلبی را می نوشت از حرکت تکه گچ روی تخته و صدای آن، اعصابم به هم می ریخت و احساس خوبی نداشتم.

وی می افزاید: حتی نفس کشیدن همکلاسی ام وجودم را می لرزاند، ‌ رفته رفته این نوع بیزاریِ صدا در روحیه و رفتارم تاثیرات مخربی گذاشت به نحوی که بر اثر فشار عصبی سرم درد می کرد و تحمل بحث و گفت و گو را با کسی نداشتم و مدام می خواستم از دیگران فاصله بگیرم.

وی با بیان اینکه مدت ها است که برای درمان نزد روانپزشک و مرکز مشاوره مراجعه می کنم، ‌ ادامه می دهد: به تُن صداهای آزاردهنده، حساسیت دارم. زمانی که صدای لب و دهان اشخاص به ویژه هنگام جویدن آدامس، خوردن غذا، تنفس از راه بینی، ‌ خنده یا گریه بلند یا جیغ و فریاد به گوشم می رسد سعی می کنم بلافاصله از دیگران فاصله بگیرم و به گوشه ای پناه ببرم!! نمی دانم این صداهای لعنتی چه زمانی برای من تمام خواهد شد. حتی نزدیکانم هم از این حالت من خسته شده اند.

سمیه اضافه می کند: فرصت نیست که از تجربه دوستان همدردم بگویم، بیماری صدابیزاری، بسیار آزاردهنده است. در طی مراحل اختلال صدابیزاری به جایی می رسیم که تحمل صدای خود را هم نداری و بدتر از آن دوستایی که با صدای نفس کشیدن عزیزان خود عذاب می کشند و بین عشق به آنها و تنفر، از بیزاری به صدایی که نشانه حیات آنها است، سردرگم هستند.

صدابیزاری و جدایی از همسر

متخصص روانپزشک و روان درمانگر در گفت و گو با خبرنگار ایرنا درباره اختلال صدابیزاری یا میزوفونیا به خبرنگار ایرنا می گوید: این اختلال در افرادی مشاهده می شود که به صداهای خاصی مانند صدای غذا خوردن، خمیازه، نفس کشیدن یا سوت زدن، حساسیت زیادی نشان می دهند.

مهدی قاسمی می افزاید: گاهی، حرکت کوچک تکراری مانند بی قراری، تکان دادن پاها یا وول خوردن مدام حتی محرک های تولید صدا احتمال دارد موجب خشم، عصبانیت، نفرت، وحشت، ترس پریشانی احساسی، مورمور شدن بدن و پیدایش افکار خودکشی در افراد مبتلا به اختلال صدابیزاری شود. این افراد ممکن است میل برای قطع کردن یا از بین بردن منبع صدا داشته باشند.

وی ادامه می دهد: در حالت پیشرفته این نوع از اختلال حتی می تواند باعث محدودیت در زندگی اجتماعی فرد مبتلا اعم از جدایی از همسر، فامیل یا هم اتاقی شود. صدا بیزاری موجب می شود که مبتلایان به آن از غذا خوردن دسته جمعی اجتناب کنند. در حالت بدتر حتی برخورد یا حمله چه به صورت فیزیکی یا کلامی با شخص یا کانون تولید کننده صدا، صورت می گیرد.

دختران بیشترین قربانیانِ اختلال صدابیزاری

این روان درمانگر می گوید: در صورت فشارهای عصبی و روحی روانی فرد مبتلا در برخی مواقع با گریه و به سرعت مکان را ترک می کند. بیشتر اوقات حتی مبتلایان به صدابیزاری یا میزوفونیا به محرک های بصری نیز، پاسخ داده و به‌طور مثال با دیدن فردی که می خواهد غذا بخورد و یا گذاشتن یک لقمه غذا در دهانش، واکنش نشان می دهد و از محیط و مکانی که حضور دارد خارج می شود.

قاسمی می افزاید: به گفته بسیاری از مبتلایان اختلال بیزاری صدا، کسی درد آنها را نمی داند، حتی در خانه در حال پوسیدن هستند و سوالات تکراری از آنها دردی را دوا نمی کند.

وی اضافه می کند: صدابیزاری به طور معمول در سنین بین ۳ تا ۹ سالگی و اغلب در دخترها به آرامی شروع می شود؛ هیچ حادثه ای نیز در ابتلای افراد به این بیماری، دخیل نیست.

قاسمی می گوید: مشکلات رفتاری مانند زود از کوره دررفتن و عصبانی شدن در مبتلایان به صدابیزاری مشاهده می شود؛ این افراد اغلب اوقات مضطرب و افسرده هستند و از بی خوابی، ‌ نداشتن آرامش و صداهای آزاردهنده در خانه، و محل کار، گله و شکایت دارند و این دلایل موجب شده که بسیاری از مبتلایان به صدابیزاری یا میزوفونیا سر کار حاضر نشوند و گوشه نشینی را ترجیح دهند.

وی در پاسخ به این سوال که در زمان بروز اختلال در افراد چه حالت فیزیکی رخ می دهد، اظهار می کند: اکثر کسانی که به این اختلال مبتلا هستند پس از خشم و عصبانی شدن احساس فشار در قفسه سینه و سراسر بدن، تنگی عضلات، افزایش فشار خون، تندی ضربان قلب و افزایش دمای بدن را دارند.

راهکارهای درمانی صدابیزاری

این متخصص روان درمانگر می گوید: برای درمان اختلال صدا بیزاری نمی توان دارو یا درمان خاصی تجویز کرد اما می توان راهکاری را برگزید تا نسبت به صداهای آزار دهنده، کاهش حساسیت ایجاد کرد.

قاسمی به افراد مبتلا به اختلالات صدابیزاری پیشنهاد کرد تا حدامکان با استفاده از هدفون و پوشیدن گوش بند، شدت صداها را محدود کنند.

وی، تمرین خود مراقبتی با استراحت کردن، کاهش استرس، ترک کردن محل مورد نظر در صورت امکان و مراجعه به پزشک جهت درمان را از دیگر راهکارهای درمانی برای مبتلایان به صدابیزاری به شمار آورد.

قاسمی با بیان اینکه تلاش برای نادیده گرفتن صداهای مورد آزار توسط فرد یا افراد مبتلا به اختلال میزوفونیا بی‌نتیجه است و به نظر نمی‌رسد که مفید واقع شود، ‌ خاطرنشان می کند: میزان این اختلال در مردان و زنان به طور مساوی رخ می دهد و علائم آن معمولا در اواخر دوران کودکی یا سال‌های اولیه نوجوانی به وجود می‌آید بنابراین افراد مبتلا به این وضعیت باید با واکنش های منطقی و دور از ایجاد حساسیت، شدت عکس العمل خود را کنترل کرده و از تحریک شدن به خشم و حالت تهاجمی به سر و صدا، اجتناب کنند.