وقت زنگ علوم اجتماعی

با توجه به شرایط فعلی کشور و نگرانی‌هایی که نسبت به آینده وجود دارد، موضوع آسیب‌های اجتماعی است که هم در سیاست‌های کلی نظام در حوزه آموزش و پرورش و هم در سند مربوط به این مهم توجه شده و آموزش و پرورش باید در این حوزه اقداماتی انجام دهد؛ ضمن این که دسترسی به سه گروه مهم شامل دانش‌آموزان (بیش از 12 میلیون نفر)، اولیای دانش‌آموزان و اولیای مدارس این محیط اجتماعی را به نسبت سایر محیط‌های اجتماعی خاص‌تر کرده است. ارتباط 12 ساله کودکان، نوجوانان و جوانان با مدارس یک فرصت بسیار ارزشمندی است تا آموزش و پرورش را بهترین بستر برای پیشگیری از آسیب‌های اجتمای تبدیل کند.

دانش‌آموخته بودن حوزه علوم اجتماعی وزیر پیشنهادی این وزارتخانه مهم، این انتظار را مضاعف می‌کند. توجه به این نکته کمک می‌کند تا در این محیط اجتماعی علاوه بر افزایش محفوظات دانش‌آموزان، سواد اجتماعی آنان نیز که لازمه زندگی اجتماعی است، افزایش پیدا کند و شاخص‌های سلامت روانی و اجتماعی در جامعه بالا برود. فراموش نشود که غفلت از ابعاد اجتماعی در مدارس خسارات جبران‌ناپذیری دارد که از دست دادن نیروی انسانی به عنوان یکی از مهم‌ترین سرمایه‌ها در کنار سرمایه اجتماعی برای توسعه کشور قلمداد می‌شود.
آسیب‌شناسی برنامه‌های قبلی و تدوین برنامه‌های جدید مبتنی بر شواهد بومی و به‌صورت استانی و منطقه‌ای (متناسب با نیاز‌ها، شرایط فرهنگی، اولویت آسیب‌های اجتماعی، عوامل خطر و محافظ) ‌باید در دستور کار وزیر جدید قرار گیرد. گرچه در سال‌های اخیر به نسبت قبل، توجه به این موضوع پررنگ‌تر شده است، ولی به نسبت اهمیت موضوع، وظایف قانونی و ظرفیت‌هایی که در این وزارتخانه وجود دارد، این فعالیت‌ها ‌باید دارای ویژگی‌های فراگیری همچون جامعیت داشتن، کفایت داشتن، پایدار بودن و اثر‌بخش باشد که در حال حاضر این‌گونه نیست. در نهایت این که بستر را برای حضور انجمن‌ها و سازمان‌های غیر‌دولتی در مدارس در این زمینه فراهم کند.

دکتر ‌حسن موسوی‌چلک

رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران