شرکت‌های دانش‌بنیان؛ ترکیبی تازه از مفهومی قدیمی!

شاید عنوان شرکت‌های دانش‌‌بنیان اصطلاح تازه‌ای به نظر برسد، اما در بطن خود ابداع چندان جدیدی هم نیست! اولین کارخانه تولیدی ثبت‌شده در تاریخ کشور به سال ۱۲۷۵ خورشیدی بازمی‌‌گردد که یک کارخانه ریسمان‌ریسی در اطراف تهران بود. از آن روزها تاکنون واحدهای صنعتی بسیاری در گوشه‌گوشه کشور ظهور کرده‌‌اند. با چشم‌پوشی از آنهایی که صرفا مونتاژکار بوده‌‌اند، می‌توان گفت که الباقی با دانش و تخصص خود به تولید پرداخته، نوآوری داشته‌‌اند و فناوری اصل جدایی‌ناپذیر حرفه آنان بوده است و اگر تا امروز دوام آورده باشند، قطعا و حتما شرکتی دانش‌‌بنیان هستند. بسیاری از شرکت‌های تولیدی و فناور قدیمی که برای بسیاری از پدران ما نام‌آشنا بوده‌اند، امروز در فهرست شرکت‌های دانش‌‌بنیان جای دارند.
اما مطرح‌شدن اصطلاح «شرکت دانش‌بنیان» به نیمه دوم سال ۱۳۸۹ بازمی‌‌گردد؛ زمانی که در دولت وقت قانون حمایت از شرکت‌ها و موسسات دانش‌‌بنیان و تجاری‌‌سازی نوآوری‌‌ها و اختراعات تدوین و تصویب شد. در واقع با این قانون، شرکت‌‌هایی که دارای محصولات نوآورانه و فناورانه بوده یا یک محصول استراتژیک خارجی را مهندسی معکوس کرده یا یک فناوری خارجی را به داخل کشور آورده‌‌اند، مورد شناسایی و حمایت قرار گرفتند؛ از معافیت‌های مالیاتی گرفته تا پرداخت وام و تسهیل صادرات.
در حال حاضر تعداد این شرکت‌ها در کشور در آستانه رسیدن به عدد 4000 است و قریب به هزار شرکت نیز در انتظار تایید کارگروه ارزیابی هستند. اما همان‌طور که تعدادی از این شرکت‌های دانش‌بنیان قدیمی و معروف هستند، برخی از آنها نیز از دل استارت‌آپ‌ها بیرون آمده‌‌اند و قدمت آنها شاید به یک سال هم نرسد، اما فعالیت‌شان به‌گونه‌ای است که در مرز دانش و فناوری حرکت می‌‌کنند. در پایان آنچه در این نوشتار رخ می‌‌نماید، دانش و توان و تبحر جوانان ایرانی است که هیچ‌گاه محدود به زمان نبوده و امروز تحت پرچم دانش‌بنیان شناخته می‌شود.

آریا طاهری

جام‌جم