نوبهار است در آن کوش که سرما نخوری!

دکتر آزیتا آذرکیوان

مراقبت ویژه از کودکان مبتلا به سرطان

توصیه‌ها برای مراقبت‌های عمومی مانند شست‌وشوی مکرر دست و صورت، تغذیه مناسب، پوشیدن لباس مناسب درباره همه افراد از جمله کودکان مبتلا به سرطان نیز صدق می‌کند و چه بسا مراقبت‌ها درباره این افراد خاص‌تر و بیشتر باید باشد؛ چرا که سیستم ایمنی بدن کودکان در حال درمان نسبت به سایر کودکان نیاز به توجه و مراقبت بیشتر دارد. والدین بچه‌هایی که تحت شیمی درمانی هستند، حتما با اولیای مدرسه صحبت کنند تا آنها به محض مشاهده دانش‌آموز سرماخورده در کلاس، کودک تحت درمان را از آن فرد دور نگه دارند.استفاده از ماسک در مقابل افراد سرماخورده و بیمار، مصرف داروهای ضدعفونی‌کننده مخاط بینی و گلو به‌منظور تخلیه آلودگی و استفاده از پیاز و اسپند برای ضدعفونی کردن فضای خانه توصیه‌های دیگربه والدین است.

تزریق واکسن ممنوع

تزریق واکسن سال‌هاست یکی از راه‌های پیشگیری از سرماخوردگی محسوب می‌شود. والدین کودکان مبتلا به سرطان حتما توجه داشته باشند اگر فرزندشان در مرحله دریافت دارو و شیمی درمانی است به هیچ عنوان نباید واکسن آنفلوآنزا به آنها تزریق
شود.

این اقدام اتفاقا خطرناک است و می‌تواند باعث تشدید بیماری شود. تزریق واکسن به این کودکان تنها زمانی امکان‌پذیر است که شش ماه از قطع درمان گذشته باشد.

باقلا، تهدیدی جدی برای سلامت کودکان حساس

مراقبت از کودکان سرطانی حساس به باقلا در این فصل نکته بسیار مهم دیگری است که باید مورد توجه والدین باشد.

این کودکان و سایر بچه‌های مبتلا به این نوع آلرژی، نه تنها باید از مصرف باقلا پرهیز کنند، بلکه حتی آب پوست باقلا را نباید استنشاق کنند یا با پوست بدن آنها تماس پیدا کند. پوست باقلا آبدار است و هر گونه تماس با آن می‌تواند محرک آلرژی این کودکان باشد.

دکتر عباس مومن‌زاده

کودکان مستعد سرماخوردگی

علاوه بر تغییرات ناگهانی درجه حرارت هوا در فصل بهار، آلودگی هوا و خاک، گازهای شیمیایی که از طریق اتومبیل‌ها متصاعد می‌شوند، سیگار وحضور در مکان‌های شلوغ و پرجمعیت از دیگر عوامل موثر در ابتلای کودکان و بزرگسالان به سرماخوردگی محسوب می‌شوند.

ذرات معلق، ویروس ها، میکروب‌ها و مواد آلاینده موجود در هوا عناصر جدایی ناپذیر محیط زندگی محسوب می‌شوند و تنها یک راه برای مصون ماندن و به حداقل رساندن مشکلات ناشی از حضور این عناصر در زندگی ما وجود دارد و آن مراقبت درست (منظور مراقبت‌های وسواسی نیست) از سلامت است. تحقق این هدف نیازمند توجه و مراقبت ازسیستم ایمنی بدن همه کودکان بخصوص بچه‌های کم وزن، نوزادان نارس و کودکان مبتلا به بیماری‌های خاص است؛چرا که کودکان و سالمندان بیش از سایر گروه‌های سنی در معرض ابتلا به سرماخوردگی‌های مکرر قرار دارند.

تاثیر شیر مادر در پیشگیری از سرماخوردگی

مادرانی که نسبت به تغذیه فرزندشان با شیر خود تمایلی ندارند، در قبال این نوع نگرش و اقدام، خود را برای پرستاری از بیماری‌های مکرر فرزندشان آماده کنند.

تضعیف سیستم ایمنی بدن نوزاد و مستعد شدن او برای ابتلا به انواع بیماری‌ها یکی از دستاوردهای محرومیت نوزاد از تغذیه با شیر مادر است. محرومیت نوزاد از دریافت شیر مادر به‌عنوان یکی از مهم ترین منابع غذایی تامین‌کننده سیستم ایمنی بدن او را برای ابتلا به بیماری مختلف مستعدتر می‌کند.

تحقیقات نشان می‌دهد شیر مادر نه تنها باعث رشد سیستم ایمنی بدن نوزاد ازطریق آنتی‌بادی‌های موجود در سلول‌های سفید خون می‌شود، بلکه رشد مخاطی دستگاه گوارش را نیز به همراه دارد. سازمان بهداشت جهانی و یونیسف بر تغذیه انحصاری کودک با شیر مادر به مدت شش ماه و سپس ترکیب آن با غذاهای دیگر به مدت یک سال بسیار تأکید دارند.این اقدام نقش بسیار مهمی در تقویت سیستم ایمنی بدن کودکان دارد. درست است که خوشبختانه سیستم واکسیناسیون در کشور ما کامل است و کودکان از همان زمان تولد از طریق تزریق واکسن در برابر ابتلا به برخی بیماری‌ها مصون می‌شوند، اما این موضوع استدلال مناسبی در برابر سهل‌انگاری برخی مادران در امتناع آنها برای تغذیه کودک از شیرمادر نیست. تغذیه صرفا با شیر‌خشک، متاسفانه نوزادان را بیشتر مستعد ابتلا به عفونت گوش میانی، پنومونی، آنفلوآنزای معده و سایر بیماری‌ها می‌کند.

نقش تغذیه کودک در پیشگیری از سرماخوردگی

تقویت سیستم ایمنی بدن کودکان با تغذیه سالم به میزان کافی، می‌تواند کودکان و والدین را از مشکلات بیماری‌ها درامان نگه دارد. استفاده از میوه‌ها و سبزیجات تازه همچون سیب، هویج، سیب‌زمینی شیرین، لوبیا، کلم‌بروکلی، کیوی، پرتقال و توت‌فرنگی بر تقویت سیستم ایمنی بدن تاثیر مهمی دارند. متخصصان توصیه می‌‌کنند روزانه پنج وعده میوه و سبزیجات به کودک بدهید. یک وعده حدود یک فنجان است. حتی کودکان زیر دو سال حدود یک فنجان میوه و سبزی در روز نیاز دارند. به عنوان مثال، میزان مصرف میوه و سبزی برای یک کودک دوساله، حدود دو قاشق غذاخوری در هر وعده غذایی است. همچنین مصرف ویتامین‌های A، B2،B6 و C، روی، سلنیوم و اسیدهای چرب که در آجیل، دانه، حبوبات و سایر غذاها وجود دارد در تقویت سیستم ایمنی بدن کودکان و پیشگیری از ابتلای آنها به سرماخوردگی و سایر بیماری‌ها نقش مهمی دارند.

شست وشوی مکرر دست‌های کودکان

دست‌ها یکی از مهم‌ترین انتقال‌دهنده‌های ویروس‌ها و باکتری‌های مضر به بدن محسوب می‌شوند.به همین دلیل متخصصان توصیه می‌کنند والدین لازم است به کودکان یاد بدهند دست‌های خود را مکرر با آب و صابون بشویند و خود نیز تابع این تکرار و الگوی رفتاری باشند.

پوشاندن لباس مناسب موقع خواب در مراقبت از کودکان بسیار مهم است. توجه داشته باشید ضخامت لباس به اندازه‌ای باشد که مانع تعریق کودک شود.استفاده از کلاه نازک بر سر بچه‌های شیرخوار موقع خواب از جمله نکاتی است که والدین لازم است به آن توجه داشته باشند.