در آرامش و اطمینان میراث فرهنگی، سمن‌های استان کرمانشاه درباره آسیب خوردن طاق بستان نگرانند

تناقض‌گویی درباره سلامت طاق بستان

طاق بستان که شاید نامش تنها زمان سفر به کرمانشاه یا رصد جاذبه‌های تاریخی طبیعی این استان به گوش می‌رسد، چند روزی است که پرآوازه شده، البته و این بار نه به واسطه ارزش میراثی و تاریخی و گردشگری‌اش که به خاطر آسیب‌هایی که دیده، به خاطر کپک و شوره و تار عنکبوت و ترک و رطوبت؛ به خاطر تهدیداتی که فعالان میراثی و گردشگری نگران افزایش آن هستند و درمقابل مدیران میراثی کرمانشاه می‌گویند شرایط آنقدر نگران‌کننده نیست، حواسمان به طاق بستان هست و درصدد رفع آسیب‌های احتمالی و موجودیم.
کد خبر: ۱۱۱۵۹۹۵

به گزارش جامجم، طاق بستان با نام اصیل و قدیمیاش، «تاق وه سان» به معنای تاق و اثر سنگی، مجموعهای از سنگنگارهها و سنگنوشتههای دوره ساسانی است که در غرب ایران، در شهر کرمانشاه واقع شده است. این مجموعه باارزش مواردی همچون تاجگذاری خسرو پرویز، تاجگذاری اردشیر دوم، تاجگذاری شاهپور دوم و سوم و همچنین چند سنگنوشته (کتیبه) به خط پهلوی کتیبهای و مراسم شکار گراز توسط سوارکاران و نواختن موسیقی با آلات موسیقی چنگ حک شده است. این مجموعه تاریخی که شامل دو طاق کوچک و بزرگ است با وجود طبیعت کوه و چشمه اطراف، از دیرباز تا امروز به عنوان یکی از گردشگاههای مهم کشور و استان کرمانشاه مورد توجه بوده است.

ابراز نگرانی

امروز اما توجه کارشناسان و رسانهها صحت و سلامت این اثر را نشانه رفته و حال و روزی که دارد به خاطر آسیبهای متعدد و تهدیدات مداوم، چندان مناسب نیست.

خبر مثل همیشه از فضای مجازی و تصاویر گرفته شده توسط فعالان میراثی کرمانشاه به بیرون درز کرده؛ خبری که میگفت ترک و شوره و کپک و رطوبت نخستین انیمیشن صخرهای جهان را به ورطه تباهی و ویرانی کشانده است. عکسهای جامجم نیز این آسیبها را تائید میکند. پس از آن خبرگزاری مهر از تاثیر عوامل بیولوژیکی و طبیعی روی طاق بستان نوشت و اینکه این اثر صخرهای کپک زده، در چنبره عنکبوتها قرار گرفته و نقوش برجسته ایوان کوچک طاقهای هزار ساله طاقبستان ترک خورده و همه اینها درحالی است که موضوع از سوی مسئولان نادیده گرفته میشود. پیگیریهای جامجم با کارشناسان و فعالان میراثی از یک سو و مسئولان استان کرمانشاه از دیگر سو، اما چون همیشه حکایت ادعا و انکار بود؛ طرفی اصرار به وجود آسیبهای جدی داشت و طرفی مدعی نبود آسیب جدی و پیگیر رفع مشکلات بود.

حال مجموعه خوب نیست

سیاوش آریا، کنشگر گردشگری و میراث فرهنگی به ما میگوید که مجموعه طاقهای کوچک و بزرگ طاق بستان اکنون هم شوره و کپک و ترک زده و هم گلسنگ دارد، و البته همه اینها طی سالهای اخیر افزایش یافته است.

آریا تاکید میکند که ایجاد گلسنگ روی آثار سنگی و تاریخی یک امر کاملا طبیعی است و در تمام جهان وجود دارد، اما آنچه غیرطبیعی است فرصت رشد و نمو دادن به آنهاست، این بدان معناست که گلسنگ به دلیل عوامل طبیعی باد و باران و رطوبت (که در کرمانشاه کم نیست) ایجاد میشود اما باید به روشهای کاملا علمی و جهانی (مثل فضاسازی و ایجاد سایبان)، اولا مانع رشد بیشتر آنها شد و دوما آنها را پایش و به صورت تخصصی ریشه کن کرد.

دبیر انجمن میراثی مهرگان میگوید که دندهکبابیهای محوطه طاق بستان هم حسابی دردسرساز شده و انتشار دود و دم چرب و آلوده و نشستنشان روی سنگنگارهها، هم آنها را کثیف و آلوده کرده و هم شوره و کپک را به جانشان انداخته است. آریا گریزی هم به ترکهای روی طاق بستان زده و میگوید روی هر دو تاق کوچک و بزرگ ترکی وجود دارد که این ترکها نسبت به گذشته بزرگتر شده و باید بررسی شود.

حرفهای پایش میکنیم

حسین راعی، مدیر پایگاه جهانی بیستون و طاق بستان اما چندان با کارشناسان نگران میراثی و گردشگری همعقیده نیست. راعی درخصوص یکایک آسیبهای مطرح شده برای ما پاسخ دارد و به فرض مثال برای ترکهای روی طاقها و مرمت غیراصولی آنها میگوید اولا اگر ترکی هست، قدیمی است و ترک جدیدی ایجاد نشده و ثانیا مرمتهای درست یا نادرست هم مربوط به سالهای اخیر نیست، زیرا کار مرمت و حفاظت فقط از دوره پهلوی اول تا دهه 60 و 70 روی طاق بستان انجام میشده است.

راعی، رطوبتهای طاق بستان را هم عجیب و غیرطبیعی ندانسته و تصریح میکند که ساختار کوه طاق بستان آهکی است و به خاطر این ساختار و وجود آب و چشمه در این کوه برای هزاران سال، حیات طاق بستان با همین آب و رطوبت عجین شده، و با همین رطوبت زنده و سرپاست، گرچه باید مراقب میزان این رطوبت بود تا آسیبرسان نشود.

مدیر پایگاه جهانی بیستون و طاق بستان شورههای ایجادشده را هم مربوط به همان رطوبت دانسته و مقدارشان را اندک و قابل پاکسازی، اما تاکید میکند که پاکسازی این شورهها و کپکها نیاز به کار و بررسی حرفهای دارد، به همین خاطر با یک گروه از محققان آلمانی وارد مذاکره شدهایم تا این مشکلات را به صورت اصولی رفع کنیم. به گفته راعی، حتی ادعای مطرح شده درخصوص آسیب ناشی از تاثیر دود و دم چرب و آلوده دندهکبابیهای محوطه روی طاق بستان هم مورد توجه ما هست، به همین خاطر از طاق بستان نمونهبرداری کرده و با گروه آلمانی در حال بررسی آن هستیم.

فاطمه مرادزاده

ایران

newsQrCode
ارسال نظرات در انتظار بررسی: ۰ انتشار یافته: ۰

نیازمندی ها