در ادامه 10 نکته در مورد شکر ذکر میکنیم که امیدواریم شما را به تامل بیشتر برای تغییر در عادات غذاییتان وادار کند.
1 ـ اثر منفی شکر بر عملکرد قلب: با این که تاثیر مصرف مقادیر زیاد شکر در افزایش خطر ابتلا به بیماریهای قلبی بارها مورد تاکید قرار گرفته است، اما مطالعات جدید نشان میدهد مکانیسم پمپاژ قلب با مصرف شکر تحت تاثیر قرار گرفته و احتمال ابتلا به نارسایی قلبی وجود دارد. شکر از دو واحد قندی سادهتر به نام گلوکز و فروکتوز تشکیل شده است. گلوکز در بدن به ترکیبی به نام گلوکز6 ـ فسفات تبدیل میشود که این ترکیب، تغییراتی در پروتئینهای موجود در ماهیچه قلب ایجاد میکند که در نهایت به نارسایی قلبی منجر میشود.
2 ـ اثر شکر بر تجمع چربی شکمی: مشخص شده است مصرف مقادیر بالای شکر ـ بهویژه نوشیدنیهای شیرین شده با شکر مانند نوشابه ـ عامل اصلی افزایش جمعیت انسانهای چاق (کودکان و بزرگسالان) است. مصرف شکر سبب بلوغ سلولهای چربی شده و زمینه بزرگ شدن شکم و ابتلا به بیماریهای قلبی و دیابت را فراهم میکند.
3 ـ شکر، قاتل خاموش: شکر قاتل خاموش است، زیرا بدون هشدار یا زنگ خطر عمل میکند. اگر چند سال است اضافه وزن دارید و نمیدانید علتش چیست، بهتر است به مقدار شکری که مصرف میکنید بیشتر توجه کنید. لپتین، هورمونی است که به شما پیام سیری میدهد، هر چند بسیاری از ما این پیام سیری که از مغز ارسال میشود را نادیده میگیریم. در برخی افراد، عملکرد این هورمون مختل شده و سبب افزایش میزان مصرف غذا و در نتیجه چاقی میشود. مصرف مقادیر زیاد شکر شرایطی در بدن ایجاد میکند که اصطلاحا مقاومت به لپتین نامیده میشود و در واقع پیام سیری در این افراد ارسال نمیشود.
4 ـ مصرف شکر و ابتلا به سرطان: نتایج مطالعات اخیر نشان داده است ارتباط منفی بین مصرف مقادیر زیاد شکر و نشاسته با میزان زندهماندن بیماران مبتلا به سرطان پستان و سرطان روده بزرگ وجود دارد. ترکیبی با عنوان بتاکاتنین پس از مصرف مقادیر زیاد شکر در بدن تولید میشود که سلولهای بدن را مستعد سرطانی شدن میکند.
5 ـ اعتیاد ژنتیک به مصرف شکر: شاید شما بارها در طول زندگیتان این جمله را به زبان آوردهاید که من به شکر معتاد هستم، ولی جالب است بدانید شوخی نکردهاید و واقعا به شکر معتاد هستید. نتایج مطالعاتی که اخیرا انجام شده نشان داده است در افرادی که عملکرد هورمون گرلین آنها به صورت ژنتیک تغییر کرده است، میزان مصرف شکر بالاتر از افراد دیگر است. گرلین، هورمونی است که به مغز پیام میدهد شما گرسنه هستید.
6 ـ عملکرد یکسان شکر و الکل روی کبد: مطالعهای که بتازگی در معتبرترین مجله علمی جهان یعنی نیچر منتشر شده است، این ایده را مطرح میکند که محدودیتها و هشدارهایی که برای مصرف الکل وجود دارد باید برای شکر نیز شبیهسازی شود. محققان نشان دادهاند، گلوکز و فروکتوز در مقادیر بالای مصرف، اثرات سمی بر کبد دارند و این اثرات مشابه با متابولیسم الکل و اثرات آن روی این اندام است. همچنین شکر میتواند مشابه با الکل عامل ابتلا به چند بیماری مزمن باشد. اگر تصور میکنید اندام لاغر شما را از ابتلا به آسیبهای کبدی محافظت میکند، سخت در اشتباهید. بتازگی مشخص شده است آسیب به کبد حتی در شرایطی که کالری اضافی مصرف نمیکنید و به اضافه وزن مبتلا نیستید، ممکن است رخ دهد.
7 ـ شکر، قدرت مغز را کاهش میدهد: مصرف مقادیر زیاد شکر، فرآیند پیری را بویژه در سلولهای مغزی تسریع میکند. از دست دادن حافظه و اختلالات شناختی از دیگر اثرات سوءمصرف شکر بر عملکرد مغز هستند.
8 ـ شکر در بسیاری از غذاهای بدون قند پنهان است: در حالی که بسیاری از بیماران و حتی افراد سالم در تلاش برای پرهیز از مصرف حاملان اصلی شکر (کیک، کلوچه، آبنبات و...) هستند، اما اغلب از این موضوع شگفتزده میشوند که در بسیاری از غذاهای مورد علاقه شان نیز مقدار زیادی شکر وجود دارد. برخی از این مواد غذایی عبارتند از: سس گوجه فرنگی، کراکرها، افزودنیهای سالاد و حتی نانها.
9 ـ استفاده بیش از حد شکر عمر شما را کوتاه میکند: سال 1392/ 2013، حدود 180 هزار مرگ به مصرف نوشیدنیهای شیرین شده با شکر نسبت داده شد. در حقیقت مصرف بیش از حد این نوشیدنیها خطر ابتلا به دیابت، بیماریهای قلبی ـ عروقی و سرطان را افزایش میدهد.
10 ـ اثر مصرف شکر بر چاقی: بدون شک مهمترین پیامد مصرف زیاد شکر چاقی است. همه ما میدانیم کالری اضافی در صورتی که سوزانده نشود، به صورت چربی در بدن ذخیره میشود. مصرف غذاهای سرشار از چربی، پروتئین و فیبر با افزایش سیری مرتبط هستند، اما مصرف مقادیر زیاد شکر با ایجاد احساس سیری همراه نیست. برای همین، شما حتی پس از مصرف میان وعدههای شیرین، هنوز هم میتوانید سر میز شام حاضر شوید!
دکتر مریم قادری قهفرخی - کارشناس فناوری مواد غذایی
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
فؤاد ایزدی، کارشناس حوزه روابط بینالملل در گفتوگو با «جامجم» تشریح کرد
در گفتوگوی «جامجم» با پژوهشگر حوزه ارتباطات و رسانه عنوان شد