زبانی ساده برای موضوعات علمی

قصدم از طرح این بدیهیات درباره رادیو، ساختن و پرداختن یک مقدمه خوب نیست، بلکه می‌خواهم از این واقعیات استفاده کنم تا چرایی و چگونگی تولد کاوشگر را توضیح بدهم. همه ما می‌دانیم که یکی از دلایل مخاطبان برای گوش دادن به رادیو، آموختن است؛ اما چگونه باید موضوعات سهل و ساده را در کنار موضوعات پیچیده به مخاطب ارائه کرد، بی‌آن‌که اصل اول، یعنی آنچه در پاراگراف اول آمده است، نقض شود؟

این سوال، ما را بر آن داشت تا دنبال زبانی ساده برای طرح موضوعات جذاب و پیچیده علمی و اقتصادی بگردیم. تجربیات برنامه‌سازان موفق را بررسی کردیم. ساعت‌ها فکر کردیم و رسیدیم به طرح اولیه کاوشگر. این طرح اولیه، بر شالوده توانایی گروهی شکل گرفت که خود، دغدغه یافتن این زبان ساده را داشت.

گروه گرد هم آمدند. کار کردند، کار کردند و کار کردند. کار ساده‌ای نبود. چالش‌های زیادی بر سر راه کاوشگران جوان قرار داشت. از جمله این که چگونه در دام اینترنت نیفتیم یا چگونه انبوه مطالب را درباره یک موضوع در ظرف زمان یک برنامه یک‌ساعته بگنجانیم؟ چه کنیم تا زبان آنقدر ساده نشود که اصل موضوع آسیب ببیند یا مفاهیم ناقص منتقل شوند؟ چگونه کارشناسان دانشگاهی را متقاعد کنیم که در طول یک ارتباط تلفنی کوتاه، به زبانی نزدیک به زبان برنامه، درباره موضوعاتی مثل سیاهچاله‌ها یا فناوری نانو صحبت کنند؟ چگونه به مخاطب بگوییم که دانستن در باره تقسیم سلولی چه تأثیری بر زندگی روزمره او دارد؟

به لطف خدا کار انجام شد. مردم شنیدند و به برنامه اعتبار دادند. توجه مردم و مهربانی‌هایشان هر روز بیشتر و بیشتر به گروه انگیزه داد و کاوشگر توانست دلیلی باشد برای روشن شدن رادیوی هزاران ایرانی.

ممکن است تصور کنید تنها مأموریت کاوشگر، پرداختن به موضوعات عملی بوده، اما واقعیت این است که این برنامه، یک برنامه علمی اقتصادی است. برنامه‌ای که در سه سال گذشته، توانست زبان ساده توصیف مفاهیم پیچیده‌ای چون درون‌گرایی، برون‌زایی، عدالت محوری، مردم‌نهادی و افق 1404 باشد، اما آنچه امروز هست همه از فضل خداوند متعال است.

عزیزی که هر کز درش سر بتافت/ به هر در که شد، هیچ عزت نیافت

علی سیفی

مدیر رادیو جوان