خانه تاریخی«نیکدل »بدون مستندنگاری مرمت شده است

«مهرداد عظیمی» در گفت‌وگو با ایسنا، مرمت این خانه را تجربه‌ای نافرجام در طرح‌های حفاظت و مرمت میراث فرهنگی تبریز دانست و گفت: خانه تاریخی نیکدل بدون داشتن طرح مرمت و احیا و در واقع فقط به‌منظور تنویر افکار عمومی به‌صورت یک پوسته ظاهری بزک شده و بعد از مرمت نیز به به حال خود رها شده است.

وی با بیان این‌که هزینه زیادی صرف مرمت غیر اصولی یک اثر تاریخی شده است، افزود: پس از مرمت‌های ناشیانه در برخی بناهای تاریخی توسط افراد غیر متخصص در میراث فرهنگی که ظاهرا به سبک جدیدی دست پیدا کرده‌اند؛ حالا نوبت به آن رسیده است که آخرین دستاوردهای این افراد در عرصه مرمت بناهای تاریخی در خانه تاریخی نیکدل به کار برده اند.

مدیر عامل انجمن متخصصان حفاظت و مرمت بناها، بافت‌ها و محوطه‌های تاریخی آذربایجان‌شرقی ادامه داد: مرمت بر روی این بنا و سازه به طور موردی، اتفاقی و بدون پژوهش انجام شده است که این گونه طرح‌ها پس از اتمام طرح مرمت، کار انجام شده به‌صورت یک طرح وقایع‌نگاری می‌شود.

عظیمی برای حل این مسأله، خواستار تدقیق و تحلیل مدیریت حفاظت و مرمت میراث فرهنگی شد.

وی با اشاره به این‌که خطاهای باورنکردنی در مرمت این بنا رخ داده است، خاطرنشان کرد: به‌عنوان مثال، نمای جنوبی به دلخواه پ‍‍‍‍‍‍یمانکار، به جای مرمت و حفاظت، تغییر و تخریب کرده‌اند و پیمانکار مرمتی آن، در نمای بنا دخل و تصرف کرده است. وی افزود: نقاشی نما و استفاده از آجرهای رنگین در برخی از قسمت‌ها از جمله تغییرات عمده است به طوری‌که در نگاه اول، این خانه بیشتر شبیه به یک خانه نوساخت با استفاده از فرم و موتیوهای تاریخی جلب توجه می‎کند و متأسفانه آثار ارزشمند زمان، روح و هویت تاریخی پس از مرمت جای خود را به نمایی زشت و بد ترکیب خانه ساری قلی خان قره باغی نیکدل شده است.

کارشناس ارشد مرمت بناها و بافت‌های تاریخی، با اشاره به تخریب دیواره خارجی حیاط بیرونی، یاد آور شد: این کار حس محصوریت، یکپارچگی جداره‌های پیاده راه مقصودیه و هم چنین حس محرمیت خانه، از اصول اولیه خانه‌های دوران اسلامی، را از بین می‌برد.

وی با بیان این‌که حفظ اصالت در بنا فقط به حفظ فرم خلاصه نمی‌شود، افزود: هر اثر تاریخی و بناهای تاریخی و تزیینات آن‌ها از یک احساس خاص برخوردارند که بسیار شکننده است به طوریکه حس حضور در خانه‌های تاریخی همیشه با حس محرمیت و وجود سلسه مراتب دسترسی همراه است و از سویی در مرمت آثار تاریخی باید به حفظ احساس موجود در آن توجه ویژه داشت‌؛ احساسی که با بیننده حرف می‌زند، ارتباط می‌گیرد و خود را حکایت می‌کند.

وی یاد آور شد: از سویی هشتی ورودی با طرحی جدید و مصالح نو شاهکار مرمتی این بنای تاریخی است که معلوم نیست بر اساس چه مستنداتی و با تکیه بر کدام اصول مرمتی ساخته می‌شود و به نظر می‌رسد مرمت کنندگان بنای تاریخی نیکدل صلاحیت فنی، علمی و اجرایی لازم را ندارند و هیچ گونه کنترل و نظارت کیفی نیز بر کار این پیمانکاران غیر متخصص انجام نمی‌گیرد.

عظیمی یادآور شد: سازمان‌ها و ارگان‌های مرتبط با بناها و بافت‌های تاریخی باید با جدیت جلوی این گونه مرمت‌های غیر اصولی و به دنبال آن تغییر هویت و تخریب این بناهای با ارزش تاریخی را بگیرند و به قصد درست کردن ابرو، چشم را کور نکنند!