رفتار ضد برجامی ترامپ، تهدید یا فرصت

دونالد ترامپ در انزوای برجامی

به گزارش جام جم آنلاین، مقام‌های ارشد کشورهای عضو گروه 1+5 بلافاصله پس از اظهارات دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا صریحا در برابر آن موضع گرفته و بر ضرورت پایبندی آمریکا به برجام تاکید کردند.

مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفت: برجام یک توافق دو طرفه داخلی نیست که یک کشور بتواند آن را رد کند، بلکه یک توافق بین المللی و متکی بر قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل است. فدریکا موگرینی تاکید کرد: اتحادیه اروپا و جامعه جهانی متعهدند به حفظ توافق هسته‌ای هستند، و رئیس‌جمهور هیچ کشوری نمی‌تواند برجام را لغو کند.

دفتر رئیس‌جمهوری فرانسه از گفت‌و‌گوی تلفنی امانوئل مکرون رئیس جمهور فرانسه با حسن روحانی، رئیس‌جمهوری کشورمان خبر داد و افزود: مکرون درباره تعهد فرانسه به توافق هسته‌ای به همتای ایرانی خود اطمینان داده است.

وزیرامورخارجه آلمان گفت: برلین تلاش می‌کند، کنگره آمریکا را متقاعد کند که برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) را حفظ کند. زیگمار گابریل افزود: از بین بردن توافق هسته‌ای به این معنی است که هیچ فرد دیگری نمی‌تواند به چنین توافقاتی اطمینان کند، و این پیام ما را از دادن اطمینان به کشورهایی مثل کره شمالی در باره داشتن امنیت بدون سلاح اتمی با دشواری مواجه می‌کند.

وزیر امور خارجه انگلیس در توئیتی نوشت: بریتانیا به توافق هسته‌ای با ایران متعهد است. بوریس جانسون تاکید کرد که توافق هسته‌ای کمک کرده است تا جهان به جایی امن‌تر تبدیل شود.
فرانسه، آلمان و بریتانیا همچنین در یک بیانیه مشترک اعلام کردند که حفظ برجام در راستای منافع ملی مشترک این کشورهاست.

سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجه گفت: طرح دوباره تردیدهایی که زمان امضای توافق بین‌المللی بر سر برنامه هسته‌ای ایران حل‌وفصل شده بود، بسیار دردسر ساز است. وی تاکید کرد: روسیه اکنون اصلی‌ترین وظیفه خود را جلوگیری از نابودی توافق هسته‌ای با ایران می‌داند و از تمام طرف‌ها می‌خواهد تا به تعهدات خود پایبند بمانند.

علاوه بر اعضای غیرآمریکایی گروه 1+5 مقام‌های دیگر کشورهای جهان نیز اظهارات دونالد ترامپ را نشانه پیمان شکنی آمریکا ارزیابی کرده و به آن واکنش منفی نشان دادند.

در داخل آمریکا هم انتقادهای زیادی از سخنان ترامپ صورت گرفته و شمار زیادی از نمایندگان و سناتورهای آمریکایی رفتار ترامپ را موجب انزوای آمریکا و تحکیم موضع منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران ارزیابی کردند.

در این میان البته رژیم صهیونیستی، و مثلث منطقه‌ای هم‌پیمانان با این رژیم (عربستان، امارات و بحرین) تنها طرف‌هایی بودند، که از اظهارات ضد ایرانی و ضدبرجامی ترامپ حمایت کردند و در انزاوی بین‌المللی با رئیس جمهوری آمریکا همراه شدند.

عقب نشینی با گارد حمله

نکته مهم دیگر درباره اظهارات جنجالی دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا دستان خالی و عقب نشینی وی از شعارها و ادعاهای پیشین است. ترامپ که با تاخیری 10 ماهه در دوره ریاست جمهوری خود از سیاست جدید علیه جمهوری اسلامی ایران پرده برداشته است، درحالی گزارش عدم تعهد ایران به برجام را به کنگره فرستاد که در دوران رقابت انتخاباتی بارها از پاره کردن برجام سخن گفته بود، و در دوران ریاست جمهوری 10 ماهه خود هم بارها از لغو برجام خبر داده بود.

با این حال سخنان جمعه شب ترامپ به تکرار لفاظی‌ها گذشته محدود شد، و به جای اعلام خروج از برجام، صرفا ادعای عدم پایبندی ایران را به کنگره گزارش کرد و توپ را در زمین کنگره قرار داد. این اقدام نشان می دهد که ترامپ به رقم شعارهای ضدبرجامی، به این نتیجه رسیده است که برجام قابل لغو نیست.

به عبارت دیگر رئیس جمهور آمریکا اتخاذ هرگونه تصمیم برای خروج از برجام یا افزودن شروطی جدید به این توافق بین المللی را به کنگره آمریکا محول کرد تا ضمن حفظ گارد حمله علیه ایران، هزینه هرگونه تصمیم گیری علیه برجام و پیامدهای آن را به عهده نمایندگان آمریکا بگذارد.

از سوی دیگر یکی از احتمالات در سخنان ضد برجامی رئیس جمهوری آمریکا مساله قراردادن نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در فهرست گروه‌های تروریستی بود که عملا در سخنان ترامپ چنین چیزی اعلام نشد. به همین دلیل ترامپ در سخنان شب گذشته خود تنها به تکرار اتهامات بی اساس گذشته علیه سپاه و تهدید به افزایش تحریم‎های این نهاد انقلابی بسنده کرد.

قطعا تهدیدهای صریح فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و حمایت کامل دولت و دستگاه دیپلماسی خارجی ایران از سپاه تاثیر تعیین کننده ای در عقب نشینی ترامپ از قرار دادن نام سپاه در فهرست گروه های تروریستی داشته است.

قابل توجه اینکه سردار جعفری، فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی اخیرا اعلام کرد که اگر آمریکا نام سپاه را در فهرست گروه‌های تروریشستی قرار دهد ایران نیز نام ارتش آمریکا را در فهرست گروه‌های تروریستی قرار خواهد داد، و به تبع آن پایگاه‌های نظامی آمریکا تا برد 2 هزار کیلومتری موشک‌های هدف مقابله قاطع ایران قرار خواهند گرفت.

ضرورت یک صدایی در برابر آمریکا

اظهارات اخیر دونالد ترامپ علیه ایران اگر چه تهدید دایمی نظام سلطه جهانی علیه ایران را بار دیگر آشکار کرد، اما از ابعاد مختلف فرصتی برای جمهوری اسلامی ایران جهت اثبات حقانیت و تحکیم پایه‌های وحدت و اقتدار داخلی و خارجی به شمار می‌آید.

این سخنان خصمانه که موجی از انتقاد و حمایت بین المللی از برجام را به همراه داشت، موقعیت انزوای بین المللی را به نفع ایران و به زیان آمریکا تغییر داد. به گونه ای که امروز اتحادیه اروپا و تک تک اعضای موثر این اتحادیه در کنار روسیه، چین و سازمان های بین المللی رسما به صف منتقدین آمریکا پیوسته و ضمن تایید پایبندی ایران به برجام صریحا اعلام کرده اند که بر خلاف آمریکا به برجام پایبند خواهند ماند و این توافقنامه را تنها راه تعامل سازنده با ایران می دانند.

این موقعیت یک فرصت استثنایی برای جمهوری اسلامی ایران پدید آورده است، تا از یک سو ماهیت غیر قابل اعتماد به آمریکا و ساختار استکباری نظام سیاسی این کشور را برای افکار عمومی جهان آشکار کند، و از سوی دیگر حقانیت ملت و نظام جمهوری اسلامی ایران را به اثبات برساند.

بعلاوه اظهارات ترامپ که حتی بر خلاف نص صریح اسناد سازمان ملل و اسناد وزارت خارجه آمریکا از خلیج فارس به عنوان خلیج مجعول ع. ر. ب. ی. یاد کرد ماهیت خصمانه و غیر قابل اعتماد آمریکا را بار دیگر برای ملت ایران آشکار کرد، و به فرصتی برای یک صدایی و وحدت کلمه آحاد ملت ایران تبدیل شده است.

در واقع همه اقشار ملت ایران امروز به درستی دریافته اند که آمریکا فارغ از اختلاف حزبی و جابجایی مقامات سیاسی دشمن ملت ایران است و با موجودیت ایران به عنوان یک قدرت مستقل و منطقه ای مساله دارد.

چنانکه هنری کیسینجر، استراتژیست صهیونیستی – آمریکایی بارها اذعان کرده است، که ایران در شرایط تبدیل شدن به قدرت برتر منطقه و احیای امپراتوری فارسی است، و ایالات متحده باید از همه ابزارها برای جلوگیری از اقتدار ایران استفاده کند.

با این نگاه سیاست ضدبرجامی ترامپ، فرصتی مغتنم برای برانگیختن جامعه جهانی علیه آمریکا به شمار می‌آید، و طبیعی است که قوا، نهادها، دستگاه‌ها و گروه‌های سیاسی و حزبی مختلف در کشور باید در چارچوب راهبرد ملی و انقلابی مشترک و مورد تایید نظام جمهوری اسلامی ایران از هرگونه اقدامی که این فرصت را به تهدید تبدیل کند پرهیز کنند.

طبعا چند صدایی در داخل و اتخاذ مواضع غیر حقوقی و خارج از اصول کلی سیاست جمهوری اسلامی ایران در قبال برجام از سوی هر مقام و مجموعه ای که باشد، نتیجه ای جز تغییر موقعیت انزوا به زیان ایران و به نفع آمریکا نخواهد داشت.

یوسف اسماعیلی / جام جم آنلاین