فراز و فرود ابوالحسن بنی‌صدر

به گزارش جام جم آنلاین از پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی، وی چون سال‌های متمادی از جامعه ایران دور افتاده بود، از ظرفیت و تجربه لازم برای مواجهه با مسائل کشور و انقلاب اسلامی برخوردار نبود و در مقابل تحولات روزمره جامعه انقلابی نمی‌توانست سعه صدر نشان دهد.

بنی‌صدر کسانی را که در انقلاب استخوان خرد کرده بودند ارزش نمی‌نهاد و بسیاری را تمسخر می‌کرد. مرحوم آیت او را شارلاتان (قالتاق) سیاسی خطاب کرد.

او با حزب جمهوری اسلامی از سر حقد برخورد می‌کرد و از این لحاظ مردم سالاری را وقتی موافق طبعش نبود، بر نمی‌تافت.

بنی‌صدر به راحتی با منزوی کردن خود از انقلابیون اصیل گرفتار وسوسه‌های منافقان شد و نهایتاً برای نجات خود چاره‌ای نیافت جز آن که به آنها پناه ببرد؛ پس در دام آنها افتاد و اسیرشان شد.

سید مصطفی میرسلیم که پس از پیروزی انقلاب اسلامی از سال 58 تا سال 61 معاونت سیاسی اجتماعی وزارت کشور را بر عهده داشت، در طول این مدت مسئولیت اجرایی همه‌پرسی قانون اساسی، برگزاری اولین دوره‌های انتخابات ریاست‌جمهوری و مجلس شورای اسلامی را نیز عهده‌دار بود. از این رو در متن بسیاری از وقایع سال‌های اولیه استقرار نظام جمهوری اسلامی بوده است.

وی همچنین یکی از افرادی بود که در نخستین روزهای ریاست جمهوری ابوالحسن بنی‌ صدر به عنوان نخست‌وزیر پیشنهادی به مجلس شورای اسلامی معرفی شد.

میرسلیم در آن زمان عضو شورای مرکزی حزب جمهوری اسلامی بود. وی که شناخت فراوانی از بنی‌صدر دارد طی یادداشتی که به صورت اختصاصی در اختیار پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی قرار داده است به بررسی سابقه، نحوه ورود بنی‌صدر به ارکان نظام، اشتباه وی در تحلیل انقلاب، مناسبات با روحانیت و ارتباط با منافقین پرداخته است که مشروح آن را در زیر می‌خوانید.

بنی‌صدر در مقابل تحولات روزمره جامعه انقلابی نمی‌توانست سعه‌صدر نشان دهد

ابوالحسن بنی‌صدر در فرانسه مشغول نظریه‌پردازی بود و در زمینه جامعه و سیاست، بدون امکان صحه‌گذاری اجتماعی آن نظریات تألیفاتی داشت.

وی چون سال‌های متمادی از جامعه ایران دور افتاده بود، از ظرفیت و تجربه لازم برای مواجهه با مسائل کشور و انقلاب اسلامی برخوردار نبود و در مقابل تحولات روزمره جامعه انقلابی نمی‌توانست سعه صدر نشان دهد.

خودباوری اغراق‌آمیز بنی‌صدر را به شیفتگی از خویش کشاند

بنی‌صدر بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، بدون هیچ تجربه عمل انقلابی در کشور پا به صحنه ملتهب ایران می‌گذارد و سریعا گرفتار کیش شخصیت، که خود او نظریه‌پردازش بود، می‌شود و به آفات قدرت مبتلا می‌گردد. خودباوری اغراق‌آمیز، او را به شیفتگی از خویش می‌کشاند.

اشتباه در تحلیل انقلاب و شناخت امام

به دلیل بیگانه بودن با واقعیت‌های انقلاب اسلامی و همدل نبودن با امام، به تحلیل‌های خودبافته و غلط می‌رسد و امر بر او مشتبه می‌شود و خود را برتر از صاحبان انقلاب قلمداد می‌کند.

بنی‌صدر نسبت به شهید بهشتی حسادت می‌ورزید

عده‌ای از روحانیان به مناسبت شناختی که از پدرش داشتند، با عاطفه متوجه او شدند و او برای استحکام جایگاه خویش از آنها استفاده ابزاری کرد، به گونه‌ای که حتی جامعه روحانیت مبارز تهران او را نامزد انتخابات ریاست جمهوری اول معرفی کرد. اما بنی‌صدر با بقیه روحانیان به مقابله و حتی مبارزه برخاست. بیش از همه وی نسبت به شهید بهشتی حسادت می‌ورزید.

مرحوم آیت می‌گفت بنی‌صدر قالتاق سیاسی است

بنی‌صدر کسانی را که در انقلاب استخوان خرد کرده بودند ارزش نمی‌نهاد و بسیاری را تمسخر می‌کرد.

مرحوم آیت او را شارلاتان (قالتاق) سیاسی خطاب کرد. او با حزب جمهوری اسلامی از سر حقد برخورد می‌کرد و از این لحاظ مردم سالاری را ، وقتی موافق طبعش نبود ، بر نمی‌تافت.

افتادن در دام منافقان

بنی‌صدر به راحتی با منزوی کردن خود از انقلابیون اصیل گرفتار وسوسه‌های منافقان شد و نهایتاً برای نجات خود چاره‌ای نیافت جز آن که به آنها پناه ببرد؛ پس در دام آنها افتاد و اسیرشان شد.

عدم درک جایگاه مشاورت

او منزلت مشاورت را متوجه نبود و لذا افراد فرصت‌طلب زیادی به عنوان مشاور دورش جمع شدند و با اطلاع‌رسانی‌های مغرضانه‌ای که خوشایند او بود، بر باورهای غلط او صحه گذاشتند و اشتباهات سیاسی او را دامن زدند.

ضعف خانواده

انسجام خانوادگی او و مراعات مراتب عفت و حرمت‌ها به تدریج تضعیف شد به گونه‌ای که در جمع خانوادگی، از برخوردهای تمسخرآمیز و طنزآلود با انقلاب ابا نداشتند.