این مطلب را سایمون هندرسون، کارشناس آمریکایی در تحلیلی با عنوان «سیاستهای کاخ سعودی با گامهای سرنوشتساز به پیش میرود» بیان کرده است.
آیا توطئه کاخ باعث شد بن سلمان، وزارت کشورعربستان سعودی را از تمام اختیارات محوله به این وزارتخانه تهی سازد؟
این کارشناس مرکز مطالعات واشنگتن و مدیر برنامه خلیجفارس و سیاست انرژی و همچنین کارشناس بخش عربستان سعودی این مرکز در توصیفی چنین نوشت: شاهزاده جوان و31 ساله سعودی، اکنون درحالی نردبان قدرت را بالا میرود که وی خود را برای حضور در صحنه نمایش قدرت با سرعت موشکی به سمت بالا سوق میدهد.
سایمون هندرسون میافزاید: بن سلمان باید سه گام مهم برمیداشت تا بتواند به مقصود خود دست یابد، اما اکنون وی میتواند آن سه گام را در یک گام بزرگ خلاصه کند، چرا که عملا فقط دوگام بیشتر، پیش روی خود ندارد.
هندرسون در این تحلیل با استناد به گزارش روزنامه آمریکایی وال استریت ژورنال - که تاکید کرده بود، ملک سلمان عملا نواری ویدیوئی را در هفتههای اخیر ضبط کرده و در آن از انتقال قدرت به نفع پسرش پرده برداشته - میگوید: شاهزاده سعودی برای رسیدن به قدرت گامهایی را برداشته است، اگرچه مسئولان سعودی این گزارش را تکذیب کرده و مدعی شدهاند پادشاه درصحت و سلامت کامل بهسر میبرد.
گامهای سهگانهای که باید برداشته شوند تا شاهزاده بن سلمان پادشاه خوانده شود
اما درباره سه گام یادشده، هندرسون آنها را به شرح زیر برشمرد:
گام اول: اقدام پادشاه سعودی برای تعیین و نصب شاهزاده محمد بن سلمان به عنوان نخستوزیر به جای سمت فعلی که جانشین نخستوزیر است. این سمت جدید این امکان را به بن سلمان خواهد داد تا وی بتواند عهدهدار اداره مسئولیت نهاد امنیتی جدید کشور عربستان سعودی شود؛ نهادی که تمام وظایف امنیتی اصلی کشور را در اختیار دارد، آن هم پس از سلب این اختیارات از وزارت کشور.
گام دوم: برکناری شاهزاده متعب بن عبدالله، فرمانده گارد ملی و الحاق گارد ملی به ارتش سعودی که تحت فرماندهی ولیعهد به دلیل به عهده داشتن مسئولیت وزارت دفاع است.
گام سوم: کنارهگیری ملک سلمان از تاج و تخت به نفع فرزندش شاهزاده محمد بن سلمان به دلایل پزشکی و این موضوع در قانون هیأت بیعت سعودی جایز است.
هندرسون میافزاید: آنچه باعث تقویت گام سوم میشود، آن است که ملک سلمان 81 ساله، بیشتر اوقات نگران است و از هوشیاری کمی برخوردار است. همین موضوع باعث شده در حضور ملاقاتکنندگان بارها یک ماجرا را دو بار تعریف کند. از این رو به یک صفحه مانیتور نیاز دارد. روی این مانیتور تمام مطالبی که باید با ملاقاتکنندگان مطرح کند، یاد داشت شده است. وی میافزاید: زمانی که آخرین بار ملک سلمان به واشنگتن سفر کرد، هیأت همراه مستلزمات ویژه او را با خود آوردند تا سوئیت وی در هتل بیشتر برای او شناخته شده باشد.
چالشهای مکتوب
این کارشناس آمریکایی درباره چالشها و مخالفتهای مکتوب سخن گفته است؛ مخالفتهایی که میتواند مسیر بن سلمان را برای رسیدن به تاج و تخت پادشاهی با مشکلات روبهرو کنند. این مشکلات به توصیف هندرسون همان مخالفتهای مکتوب است.
وی در این باره به موضوع فاش شدن نحوه اجبار شاهزاده محمد بن نایف، ولیعهد سابق برای کنارهگیری از ولایتعهدی اشاره کرد. به نظر میرسد، آن فیلم به عمد از سوی هواداران بن نایف به بیرون درز کرده است و همین مساله بیانکننده میزان قدرت جریان مخالف محمد بن سلمان در داخل خاندان پادشاهی سعودی است.
هندرسون همچنین از وجود نوار ویدئویی جدید از محل اقامت شاهزاده احمد، برادر واقعی پادشاه سعودی و درز آن به بیرون خبرداد. در این ویدئو درحالی که پادشاه نیز حضور دارد، در سالن استقبال تنها دو تصویر بزرگ بر دیوار نصب شده، یکی تصویر عبدالعزیز آلسعود، بنیانگذار این خاندان و دیگری تصویر خود ملک سلمان. این امر به مثابه یک اشکال بزرگ پروتکلی است، چرا که همه عادت کردهاند در کنار تصویر پادشاه، تصویری از ولیعهد نیز وجود داشته باشد، اما هیچ عکسی از شاهزاده محمد بن سلمان در پسزمینه وجود نداشت. این خود به مثابه پیامی مستتر در مخالفت با ولیعهد است.
وی افزود: در این ویدئو همچنین شاهزاده متعب بن عبدالله و شماری از شاهزادگان دیگر دیده میشوند؛ اشخاصی که در این سالن گردهم آمدهاند، با این حال دلیل این نشست نامشخص است.
وی در ادامه نوشت: همچنین نام و مشخصات سه شاهزاده از اعضای هیأت بیعت 34 نفره که حاضر به بیعت با بن سلمان نشدند، فاش شد که عبارتند از: شاهزاده احمد بن عبدالعزیز وزیر کشور سابق، شاهزاده عبدالعزیز بن عبدالله نماینده خانواده پادشاه سابق ملک عبدالله و محمد بن سعد معاون امیر شهر ریاض. این موضوع نشان میدهد هر سه نفر -که نمایندگان جریانهای مهمی در خاندان پادشاهی هستند - میتوانند قدرت وارد آورنده فشار بسیار مهمی در برابر بن سلمان برای رسیدن به تاج و تخت پادشاهی باشند.
به قلم: سایمون هندرسون
منبع: اسپوتنیک عربی
مترجم: لیلا کامرانی
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد